Câu 1
23
Bài thơ được viết theo thể thơ nào?
Gợi ý
Em hãy đếm số tiếng của từng dòng thơ
Đáp án
Bài thơ được viết theo thể thơ 5 chữ
Viết: Làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ
Câu 2
23
Để miêu tả bức tranh sống động của mùa đông, tác giả đã dùng những hình ảnh và các biện pháp nghệ thuật nào?
Đáp án
Để miêu tả bức tranh sống động của mùa đông, tác giả đã dùng những hình ảnh và các biện pháp nghệ thuật:
- Hình ảnh: Cây khoác tấm áo nâu, Áo trời thì xám ngắt, Mưa phùn giăng đầy ngõ, Lối quê gió lạnh đầy, Màn sương ôm dáng mẹ…
- Các biện pháp: nhân hóa, so sánh
Câu 3
23
Vì sao khi sáng tác thơ, văn, cần sử dụng biện pháp nhân hóa, so sánh để miêu tả sự vật, hiện tượng?
Đáp án
Khi sáng tác thơ, văn, cần sử dụng biện pháp nhân hóa, so sánh để miêu tả sự vật, hiện tượng vì:
- Phép nhân hóa giúp cho các sự vật trở nên sinh động hơn trong suy nghĩ, đem lại cho người đọc cảm giác gần gũi, thân thiết
- Phép so sánh có tác dụng gợi hình, giúp cho việc mô tả sự việc, sự vật được cụ thể, sinh động hơn
Câu 4
23
Làm thơ không phải chỉ là miêu tả sự vật, hiện tượng mà còn phải thể hiện cảm xúc và cách nhìn mới lạ, thú vị về cuộc sống. Hai khổ thơ cuối có đáp ứng được yêu cầu trên không? Hãy lí giải.
Đáp án
Làm thơ không phải chỉ là miêu tả sự vật, hiện tượng mà còn phải thể hiện cảm xúc và cách nhìn mới lạ, thú vị về cuộc sống, hai khổ thơ cuối đã đáp ứng được yêu cầu trên. Vì tác giả đã ẩn dụ dáng mẹ với đốm nắng đang trôi trên bầu trời, giọt nắng hồng trong nụ cười của mẹ tạo hình ảnh mới mẻ, độc đáo
Câu 5
23
Trong bài thơ này, tác giả đã sử dụng những loại vần nào?
Câu 6
23
Từ cách viết của tác giả trong bài thơ trên, em học được điều gì về cách làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ?
Đáp án
Từ cách viết của tác giả trong bài thơ, em học được cách làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ, đó là:
- Đặt nhan đề phù hợp với nội dung
- Bài thơ sử dụng chủ yếu vần chân hoặc vần lưng
- Cách ngắt nhịp 2/2 cho thơ bốn chữ hoặc 3/2, 2/3 cho thơ năm chữ
- Bài thơ thể hiện cách nhìn, cách cảm nhận của người viết về cuộc sống
Bài tập
24
Hãy làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ thể hiện cảm xúc của em về một sự vật, hiện tượng nào đó của thiên nhiên hoặc cuộc sống
Gợi ý
Bước 1: Trước khi viết
- Đọc lại những bài thơ ở phần Đọc để học cách nhìn, cách cảm nhận cuộc sống của các nhà thơ.
- Ngắm nhìn những hình ảnh của cuộc sống quanh em: ...
- Em xác định:
+ Mục đích viết bài này là gì?
→ thể hiện cảm xúc của em về một sự vật, hiện tượng nào đó của thiên nhiên hoặc cuộc sống.
+ Người đọc bài này có thể là ai?
→ Các bạn trong lớp, thầy cô giáo, người thân trong gia đình,…
+ Nội dung và cách viết như thế nào?
→ Lựa chọn một sự vật, hiện tượng trong thiên nhiên hoặc cuộc sống mà em thấy ấn tượng, muốn làm thơ về nó (một con thú cưng, một món đồ dùng quen thuộc, một món đồ kỉ niệm, một người người thân hoặc người bạn mà em yêu quý…)
→ Viết một bài thơ có bốn chữ trong mỗi câu để thể hiện cảm xúc của em về đối tượng mà em đã chọn: miêu tả để làm rõ đối tượng, thể hiện cảm xúc với đối tượng (yêu quý, trân trọng, biết ơn…)
Bước 2: Tìm ý tưởng cho bài thơ
- Tập trung vào một sự vật, hiện tượng đã để lại trong em ấn tượng, cảm xúc sâu sắc nhất.
- Liệt kê tất cả những ý tưởng, cảm xúc mà em có khi ngắm nhìn những hình ảnh của cuộc sống. Ví dụ: sức sống mãnh liệt của thiên nhiên, cảm xúc bâng khuâng về bước đi của thời gian trên chiếc lá, hoa phượng nở: đốm lửa của niềm vui ngày hè, niềm hạnh phúc trong nụ cười của cha, màu thời gian trên mái tóc của mẹ...
Bước 3: Làm thơ
- Thể hiện những ấn tượng, cảm xúc đó bằng những từ ngữ thích hợp.
- Chọn những từ ngữ gợi tả âm thanh, mùi vị, màu sắc, hình ảnh của sự vật, hiện tượng để thể hiện rõ nhất, chính xác nhất cảm xúc, ý tưởng của em.
- Dùng các biện pháp tu từ như nhân hoá, so sánh, ẩn dụ điệp từ, điệp ngữ, ... để tăng hiệu quả thể hiện của bài thơ.
- Thay thế những từ ngữ đã viết bằng những từ ngữ khác có vần giống hoặc gần nhau để gieo vần cho bài thơ, ví dụ như: thanh, xanh, vơi, khơi, ...
- Ngắt nhịp ở những vị trí phù hợp, đảm bảo thể hiện hiệu quả ý tưởng của em.
- Đọc diễn cảm các câu thơ đã viết, lắng nghe xem giọng điệu có phù hợp với cảm xúc mà em muốn thể hiện hay không.
Bước 4: Chỉnh sửa và chia sẻ
- Đọc lại bài thơ bằng giọng điệu phù hợp. Sau đó, dùng bảng kiểm dưới đây để điều chỉnh hình thức và nội dung bài thơ:
Bảng kiểm hình thức và nội dung bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ
Phương diện | Nội dung kiểm tra | Đạt | Chưa đạt |
|---|---|---|---|
Hình thức | Bài thơ gồm có các dòng thơ bốn chữ hoặc năm chữ. |
|
|
Các dòng thơ chủ yếu được ngắt theo nhịp 2/2 (nếu là thơ bốn chữ); nhịp 3/2 hoặc 2/3 (nếu là thơ năm chữ). |
|
| |
Sử dụng các từ có vần giống nhau hoặc gần nhau. |
|
| |
Sử dụng một số biện pháp tu từ: so sánh, nhân hoá, ẩn dụ, hoán dụ, điệp từ, điệp ngữ,.... |
|
| |
Các từ ngữ trong bài thơ thể hiện được chính xác điều người viết muốn nói. |
|
| |
Các hình ảnh trong bài thơ sống động, thú vị. |
|
| |
Có độ dài tối thiểu: hai khổ thơ. |
|
| |
Nội dung | Bài thơ thể hiện được một trạng thái cảm xúc, một cách nhìn về cuộc sống. |
|
|
Nhan đề phù hợp với nội dung văn bản. |
|
|
Đáp án
Bài tham khảo 1:
Hoa đào nở đỏ
Hoa mơ trắng ngần
Búp non nhu nhú
Cùng chào mùa xuân
Rồi cánh mơ rụng
Đào phai hết màu
Cành xanh lá biếc
Mùa xuân về đâu?
A, Em biết rồi!
Mùa xuân rất lạ
Ú tim nắng hè
Ẩn vào chùm quả
Bài tham khảo 2:
Thầy và cô giáo
Người em luôn bảo
Cha mẹ thứ hai
Đã luôn giúp đỡ,
Đã luôn quan tâm,
Đã luôn dạy bảo,
Chúng em nên người.
Trong thời thơ ấu,
Trong từng hơi thở,
Trong từng bước đi,
Có sự xuất hiện
Của thầy và cô
Cuộc đời nhà giáo
Đã rất vinh quang
Nhiều lúc gian nan
Nhưng rất vững vàng
Đã đào tạo ra
Những nhân tài quý
Dành tặng đất nước
Sự nghiệp trồng người
Thật là vẻ vang
Nhân ngày nhà giáo
Chúc các thầy cô
Luôn luôn mạnh khỏe
Đạt nhiều thành tích.
Bài tham khảo 3:
Về quê chơi
Thứ bảy tuần vừa rồi
Bố đưa em về quê
Về thăm ông bà nội
Nghe sao mà vui ghê.
Nhà ông vườn rộng lắm
Một vườn cây xum xuê
Nào mít, lựu đỏ thắm
Nhìn sao mà ngon ghê.
Cánh đồng rộng trải dài
Lúa xanh thơm mùi đòng
Em theo bước lũ trẻ
Cùng nhau chơi quay vòng.
Kỳ nghỉ dần đến hạn
Em quay về thành phố
Lòng man mác nhớ bạn
Nhủ lòng sẽ sớm gặp…
Bài tham khảo 4:
Mùa xuân đi rồi
Nhiều hoa vắng mặt
Như chị hoa đào
Ra đi trước nhất
Các chị thược dược
Hoa cúc hoa hồng
Thảy đều lần lượt
Theo bước mùa xuân
Chỉ còn hàng cây
Đung đưa theo gió.