Thực hành tiếng Việt

Câu 1

18

Tìm phó từ trong những trường hợp sau, cho biết các phó từ ấy bổ sung ý nghĩa cho danh từ, động từ, tính từ nào:

a. Chưa gieo xuống đất

    Hạt nằm lặng thinh

                (Trần Hữu Thung, Lời của cây)                                  

b. Mầm đã thì thầm

    Ghé tai nghe rõ

                  (Trần Hữu Thung, Lời của cây)

c. Vẫn còn bao nhiêu nắng

   Đã vơi dần cơn mưa

   Sấm cũng bớt bất ngờ

   Trên hàng cây đứng tuổi

                   (Hữu Thỉnh, Sang thu)

d. Nó vẫn giúp người quả tượng phá rẫy, kéo gỗ, nhưng chỉ khuây khỏa những lúc làm việc rồi sau đó lại đứng buồn thiu

                                                           (Vũ Hùng, Ông Một)

e. Khi biết mọi tiếng rống gọi đều vô ích, con voi lồng chạy vào nhà.

                                                      (Vũ Hùng, Ông Một)

Gợi ýarrow-down-icon

Dựa vào khái niệm về phó từ để xác định

Đáp ánarrow-down-icon
CâuPhó từBổ sung ý nghĩa
achưaphủ định cho động từ gieo
bđãthời gian cho động từ thì thầm
cVẫntiếp tục, tiếp diễn, không có gì thay đổi vào thời điểm được nói đến của trạng thái cho động từ còn
Đãthời gian cho động từ vơi
cũngkhẳng định về một sự giống nhau của hiện tượng, trạng thái cho động từ bớt
dhaythường xuyên cho động từ nhắm
đượcbiểu thị việc vừa nói đến đã đạt được kết quả cho động từ đoán
lắmmức độ cho tính từ tiến bộ
Nhữngsố lượng cho danh từ buổi chiều, bông hoa
mộtsố lượng cho danh từ hôm
đvẫntiếp tục, tiếp diễn cho động từ giúp
 nhữngsố lượng cho danh từ lúc
 chỉgiới hạn phạm vi cho động từ khuây khỏa
 lạilặp lại, tái diễn cho động từ đứng
emọisố lượng cho danh từ tiếng
 đềuđồng nhất về tính chất của nhiều đối tượng cho tính từ vô ích

Câu 2

19

Trong những trường hợp sau, phó từ được in đậm bổ sung ý nghĩa cho động từ hoặc tính từ nào? Xác định ý nghĩa bổ sung trong từng trường hợp.

a. Rằng các bạn ơi

   Cây chính là tôi

   Nay mai sẽ lớn

   Góp xanh đất trời

                 (Trần Hữu Thung, Lời của cây)

b. Sương chùng chình qua ngõ

    Hình như thu đã về

                 (Hữu Thỉnh, Sang thu)

c. Ngày nào ông cũng cho nó ăn thêm hai vác mía to, hai thùng cháo

                                                    (Vũ Hùng, Ông Một)

d. Ông quen nó quá, khó xa rời nó được

                                             (Vũ Hùng, Ông Một)

Gợi ýarrow-down-icon

Dựa vào kiến thức về phó từ để trả lời

Đáp ánarrow-down-icon
CâuPhó từBổ sung ý nghĩa
asẽthời gian cho động từ lớn
bđãthời gian cho động từ về
ccũngkhẳng định về một sự giống nhau của hoạt động cho động từ cho
dquámức độ được đánh giá là cao hơn hẳn mức bình thường cho động từ quen
đượcbiểu thị việc vừa nói đến đã kết quả cho động từ xa rời

Câu 3

20

Cho 2 câu sau:

a. Trời tối

b. Bọn trẻ đá bóng ngoài sân

Dùng ít nhất 2 phó từ để mở rộng câu cho mỗi trường hợp nên trên. Nhận xét sự khác nhau về nghĩa của các câu mở rộng trong từng trường hợp

Gợi ýarrow-down-icon

Sử dụng phó từ để mở rộng, từ đó thấy được sự khác nhau về nghĩa của các trường hợp

Đáp ánarrow-down-icon

a) Trời vẫn tối => bổ sung ý nghĩa tiếp diễn

Trời sắp tối => bổ sung ý nghĩa thời gian

Trời tối quá => bổ sung ý nghĩa mức độ

Trời rất tối => bổ sung ý nghĩa mức độ

b) Bọn trẻ thường đá bóng ngoài sân => bổ sung ý nghĩa tiếp diễn

Bọn trẻ đã đá bóng ngoài sân => bổ sung ý nghĩa thời gian

Bọn trẻ vẫn đá bóng ngoài sân => bổ sung ý nghĩa tiếp diễn

Bọn trẻ còn đá bóng ngoài sân => bổ sung ý nghĩa thời gian

Câu 4

20

Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ.

Khi hạt nảy mầm

Nhú lên giọt sữa

Mầm đã thì thầm

Ghé tai nghe rõ

                           (Trần Hữu Thung, Lời của cây)

Gợi ýarrow-down-icon

Đọc và xác định biện pháp tu từ

Đáp ánarrow-down-icon

Biện pháp nhân hóa: “mầm đã thì thầm” => làm cho hạt mầm trở nên có hồn, gần gũi và sinh động như một con người

Câu 5

20

Trong đoạn thơ sau, nếu thay từ “phả” bằng từ “tỏa” hay “quyện” thì nội dung câu thơ thay đổi như thế nào? Vì sao?

Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về

 (Hữu Thỉnh, Sang thu)

Gợi ýarrow-down-icon

Em thử thay thế các từ được gợi ý và nhận xét sự thay đổi của nội dung

Đáp ánarrow-down-icon

Không thể thay thế từ “phả” bằng từ “tỏa” hay “quyện” vì: “phả” gợi được sự lan tỏa thành luồng của làn hơi, còn “tỏa” chỉ gợi được sự lan truyền, “quyện” gợi sự bện chặt.

Câu 6

20

Trong Từ điển tiếng Việt, từ dềnh dàng có 2 nghĩa sau: (1) chậm chạp, không khẩn trương, để mất nhiều thì giờ vào những việc phụ hoặc không cần thiết; (2) to lớn và gây cảm giác cồng kềnh. Theo em, từ dềnh dàng trong đoạn thơ sau nên được hiểu theo nghĩa nào? Dựa vào đâu em có thể xác định được như vậy?

Bỗng nhận ra hương ổi

Phả vào trong gió se

Sương chùng chình qua ngõ

Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng

Chim bắt đầu vội vã

Có đám mây mùa hạ

Vắt nửa mình sang thu

(Hữu Thỉnh, Sang thu)

Gợi ýarrow-down-icon

Em hãy đọc kĩ từ dềnh dàng và đối chiếu với nội dung của đoạn thơ để chọn ý nghĩa phù hợp nhất

Đáp ánarrow-down-icon

- Theo em, từ dềnh dàng trong đoạn thơ sau nên được hiểu theo nghĩa thứ (1).

- Em có thể xác định như vậy vì: 

+ Có từ chùng chình diễn tả hành động cố ý làm chậm chạp để kéo dài thời gian

+ Có từ vội vã miêu tả trạng thái rất vội, hết sức muốn tranh thủ thời gian cho kịp