Văn bản: Thiên nhiên và con người trong truyện Đất rừng phương Nam

Chuẩn bị

84

Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản.

- Khi đọc văn bản nghị luận văn học, các em cần chú ý:

+ Văn bản viết về vấn đề gì? Nhan đề văn bản thể hiện vấn đề ấy như thế nào?

+ Mục đích của văn bản là gì?

+ Các ý kiến, lí lẽ bằng chứng phục vụ cho mục đích của văn bản như thế nào?

- Đọc trước văn bản Thiên nhiên và con người trong truyện “Đất rừng phương Nam” tìm hiểu thêm thông tin về nhà văn Bùi Hồng

- Liên hệ với những hiểu biết của em sau khi học đoạn trích Người đàn ông cô độc giữa rừng trong tiểu thuyết Đất rừng phương Nam (Bài 1) để hiểu thêm văn bản nghị luận này

Đáp ánarrow-down-icon

- Khi đọc văn bản nghị luận văn học, các em cần chú ý:

+ Văn bản viết về thiên nhiên và con người trong tiểu thuyết Đất rừng phương Nam của Đoàn Giỏi. Tên nhan đề đã thể hiện đầy đủ, rõ ràng vấn đề đó.

+ Mục đích của văn bản là hướng độc giả có cái nhìn cụ thể, chính xác về thiên nhiên và con người ở Nam Bộ.

+ Các ý kiến, lí lẽ, dẫn chứng xác thực cụ thể nhằm mục đích thể hiện nội dung của văn bản.

- Đọc trước văn bản Thiên nhiên và con người trong truyện “Đất rừng phương Nam” tìm hiểu thêm thông tin về nhà văn Bùi Hồng

Tác giả Bùi Hồng

Soạn bài Thiên nhiên và con người trong truyện Đất rừng phương Nam | Hay nhất Soạn văn 7 Cánh diều

- Tên khai sinh: Bùi Văn Hồng, sinh ngày 5/12/1931. Quê quán: Phù Việt, Thạch Hà, Hà Tĩnh.  Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng. Vào Hội nhà văn Việt Nam năm 1984.

- Quá trình học tập, công tác, sáng tác: Tham gia công tác Đoàn từ tháng 8/1945; công tác tuyên huấn, tổ chức Đảng ở quê từ 1948. Bắt đầu viết và in các truyện ký, phê bình sách từ 1951. Sau khi tốt nghiệp Đại học Tổng hợp Văn, năm 1962 đến 1992 làm biên tập rồi Trưởng ban và Tổng biên tập NXB Kim Đồng.

- Tác phẩm chính:Trên đất Cẩm Bình (truyện ký, 1968); Cá rô ron không vâng lời mẹ (truyện đồng thoại, 1969); Hoa trái đầu mùa (phê bình tiểu luận, 1987). Mười năm ghi nhận (phê bình tiểu luận,1997); Cô gái bướng bỉnh (truyện ký, 2001); Hương cây – mối tình đầu của tôi (truyện ngắn – 2002); Từ mục đồng đến Kim Đồng (tức Mười năm ghi nhận, có bổ sung, 2002); Mai đây đi hết con đường… (chân dung và hồi ức, 2007)

- Giải thưởng văn học: Tặng thưởng của Ủy ban Thiếu niên nhi đồng và Hội Nhà văn Việt Nam cho tập Trên đất Cẩm Bình (truyện ký, 1968).

Đọc hiểu

1. Phần 1 nêu khái quát đặc điểm gì của truyện Đất rừng phương Nam?

2. Mở đầu phần 2, tác giả cho biết nhà văn Đoàn Giỏi có điểm mạnh gì?

3. Những dòng chữ in nghiêng ở đoạn này lấy từ tác phẩm của ai?

4. Câu mở đầu phần 3 cho biết nội dung chính của phần này là gì?

5. Những nhân vật nào được nhắc tới trong phần 3 này

6. Câu nào nêu đánh giá chung về truyện Đất rừng phương Nam?

Đáp ánarrow-down-icon

1. Phần 1 nêu khái quát Đất rừng phương Nam là một truyện có kết cấu chương hồi kiểu truyền thống, không gian, thời gian rạch ròi, nhân vật thiện ác, trắng đen tách bạch.

2. Mở đầu phần 2, tác giả cho biết nhà văn Đoàn Giỏi có điểm mạnh là kiến thức và vốn sống phong phú, từng viết một loạt sách về các con vật trên rừng, dưới biển

3. Những dòng chữ in nghiêng ở đoạn này lấy từ tác phẩm của Đoàn Giỏi

4. Câu mở đầu phần 3 cho biết nội dung chính của phần này là những con người Nam Bộ trong tác phẩm của Đoàn Giỏi

5. Trong phần 3, tác giả nhắc tới các nhân vật: dì Tư Béo, lão Ba Ngù, ông Hai bán rắn, chú Võ Tòng

6. Câu nêu đánh giá chung về truyện Đất rừng phương Nam là: Có thể nói, Đất rừng phương Nam đã nói được cái tinh túy của hồn đất, hồn người một vùng châu thổ Cửu Long Giang

Câu hỏi cuối bài - Câu 1

87

Văn bản Thiên nhiên và con người trong truyện “Đất rừng phương Nam” bàn luận về vấn đề gì? Nhan đề của văn bản có liên quan như thế nào với vấn đề ấy?

Gợi ýarrow-down-icon

Đọc văn bản, xác định vấn đề được bàn luận

Đáp ánarrow-down-icon

Văn bản Thiên nhiên và con người trong truyện “Đất rừng phương Nam” bàn luận về đặc điểm thiên nhiên và con người được Đoàn Giỏi mô tả trong Đất rừng phương Nam. Nhan đề của văn bản đã khái quát được vấn đề bàn luận.

Câu 2

87

Hãy dẫn ra một số ví dụ về lí lẽ và các bằng chứng được tác giả nêu lên trong bài viết. Tham khảo mẫu sau:

Lí lẽBằng chứng (dẫn chứng)
Trong Đất rừng phương Nam, ông chỉ sử dụng một phần rất nhỏ vốn sống phong phú đó mà đã làm người đọc đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác.ba ba to bằng cái nia, kì đà lớn hơn chiếc thuyền tam bản, cá sấu phải 12 trai tráng lực lưỡng mới khiêng nổi.
Gợi ýarrow-down-icon

Đọc văn bản, tìm kiếm lí lẽ và dẫn chứng

Đáp ánarrow-down-icon
Lí lẽBằng chứng (dẫn chứng)
Trong Đất rừng phương Nam, ông chỉ sử dụng một phần rất nhỏ vốn sống phong phú đó mà đã làm người đọc đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác.ba ba to bằng cái nia, kì đà lớn hơn chiếc thuyền tam bản, cá sấu phải 12 trai tráng lực lưỡng mới khiêng nổi.
Đó là cảm giác ngây ngất trước vẻ đẹp rừng U Minh dưới ánh Mặt Trời vàng óng.Những thân cây tràm vỏ trắng…xanh thẳm không cùng.
Và nỗi rợn ngợp trước dòng sông Năm CănNước ầm ầm đổ ra biển…như hai dãy trường thành vô tận…
Ông không nhiều lời, đôi khi chỉ vài ba nétNhững lời nói ngọt nhạt,…lão Ba Ngù.

Câu 3

87

Trong phần 3, tác giả đã so sánh hai nhân vật: ông Hai bán rắn và chủ Võ Tòng. Dựa vào bài viết, em hãy chỉ ra những điểm giống nhau và khác nhau giữa hai nhân vật này

Gợi ýarrow-down-icon

Đọc văn bản, xác định điểm giống và khác nhau

Đáp ánarrow-down-icon

* Giống nhau:

- Đều không có đất, quanh năm làm thuê cho địa chủ.

- Bị bọn địa chủ cướp công, cướp người yêu, cướp vợ.

- Đánh trả lũ địa chủ và bị tù.

* Khác nhau:

- Ông Hai bán rắn:

+ Trốn tù, đón vợ rồi bỏ vào rừng U Minh.

+ Gương mặt khoáng đạt, dễ mến, làn da mặt như người trẻ.

+ Phong thái phóng khoáng, tự tin, tự do và từng trải.

- Võ Tòng:

+ Gây án, tự đến nhà việc nộp mình.

+ Mãn hạn trở về, con chết, vợ thành vợ nhỏ của chủ đất.

+ Không trả thù, vào rừng săn thú.

Câu 4

87

Theo em, mục đích chính của văn bản nghị luận trên là gì? Nội dung của các phần trong văn bản đã làm rõ được mục đích ấy như thế nào?

Gợi ýarrow-down-icon

Đọc văn bản, xác định mục đích chính

Đáp ánarrow-down-icon

Mục đích chính của văn bản là làm rõ đẹp của thiên nhiên và con người trong tác phẩm Đất rừng phương Nam của Đoàn Giỏi.

Nội dung các phần đã liên kết, làm rõ cho ý kiến trên, giúp tác giả thực hiện được mục đích nghị luận

Câu 5

87

Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm được điều gì về đoạn trích Người đàn ông cô độc giữa rừng (trích truyện Đất rừng phương Nam) đã học ở Bài 1?

Gợi ýarrow-down-icon

Đọc văn bản, nhớ lại văn bản trong bài 2 để trả lời

Đáp ánarrow-down-icon

Văn bản nghị luận này giúp em hiểu thêm về nghệ thuật viết truyện đặc sắc cũng như nét hay, nét đẹp của đoạn trích Người đàn ông cô độc giữa rừng đã học ở bài 1

Câu 6

87

Văn bản Thiên nhiên và con người trong truyện “Đất rừng phương Nam" đã giúp em hiểu văn học góp phần mở rộng kiến thức về con người và thế giới xung quanh như thế nào?

Gợi ýarrow-down-icon

Đọc văn bản, nêu ý kiến của em

Đáp ánarrow-down-icon

Văn bản Thiên nhiên và con người trong truyện “Đất rừng phương Nam" đã giúp em hiểu văn học góp phần mở rộng kiến thức về con người và thế giới xung quanh. Thông qua việc phân tích và làm rõ nghệ thuật kể chuyện, xây dựng nhân vật của Đoàn Giỏi, tác giả Bùi Hồng đã cho người đọc thấy được vốn sống phong phú và hiểu biết sâu sắc của Đoàn Giỏi về thiên nhiên, các loài vật và con người ở vùng Cửu Long sông nước. Đọc tác phẩm của Đoàn Giỏi, người đọc đồng thời được mở mang hiểu biết về thiên nhiên con người nơi đây