Bài 3: Hai đường thẳng song song

Khởi động

100

Hình 33 minh họa góc quan sát của người phi công và góc quan sát của người hoa tiêu khi hướng dẫn máy bay bay vào vị trí ở sân bay

Theo em dự đoán, hai góc đó có bằng nhau hay không?

Gợi ýarrow-down-icon

Ước lượng số đo 2 góc 

Đáp ánarrow-down-icon

Theo em dự đoán, hai góc đó có bằng nhau

Hoạt động 2

101

Quan sát các Hình 38a, 38b, 38c và đoán xem các đường thẳng nào song song với nhau.

image.png
Gợi ýarrow-down-icon

2 đường thẳng song song là hai đường thẳng không có điểm chung

Đáp ánarrow-down-icon

Hình 38a: a và b song song

Hình 38b: không có 2 đường thẳng nào song song

Hình 38c: m và n song song

Hoạt động 3

102

a) Thực hành vẽ đường thẳng b đi qua điểm M và song song với đường thẳng a ( M \(\notin\) a) bằng ê ke theo các bước sau:

b) Giải thích vì sao đường thẳng b song song với đường thẳng a

Gợi ýarrow-down-icon

Sử dụng dấu hiệu nhận biết 2 đường thẳng song song: Nếu một đường thẳng cắt 2 đường thẳng tạo ra một cặp góc đồng vị bằng nhau thì 2 đường thẳng đó song song

Đáp ánarrow-down-icon

b) Đường thẳng b song song với đường thẳng a vì đường thẳng c cắt 2 đường thẳng a và b tạo ra một cặp góc đồng vị bằng nhau

Luyện tập vận dụng

103

Tìm số đo x trong Hình 43, biết u // v

Gợi ýarrow-down-icon

Sử dụng tính chất: Đường thẳng c cắt 2 đường thẳng song song, tạo thành 1 cặp góc so le trong bằng nhau.

Đáp ánarrow-down-icon

Vì u // v nên x = 50\(^\circ \) ( 2 góc so le trong)

Bài tập 1

104

Quan sát hình 44, biết a // b.

a) So sánh \(\widehat {{M_1}}\) và \(\widehat {{N_3}}\)\(\widehat {{M_4}}\) và \(\widehat {{N_2}}\) ( mỗi cặp góc M1 và N3, M4 và N2 gọi là một cặp góc so le ngoài)

b) Tính: \(\widehat {{M_2}} + \widehat {{N_1}}\) và \(\widehat {{M_3}} + \widehat {{N_4}}\) ( mỗi cặp góc M2 và N1, M3 và N4 gọi là một cặp góc trong cùng phía)

Gợi ýarrow-down-icon

+ 1 đường thẳng cắt 2 đường thẳng song song tạo ra các cặp góc so le trong bằng nhau, đồng vị bằng nhau.

+ 2 góc đối đỉnh thì bằng nhau.

+ 2 góc kề bù có tổng số đo bằng 180\(^\circ \)

Đáp ánarrow-down-icon

a) Vì a // b nên \(\widehat {{M_1}} = \widehat {{N_1}}\)\(\widehat {{M_4}} = \widehat {{N_4}}\) ( 2 góc đồng vị) mà \(\widehat {{N_3}} = \widehat {{N_1}}\) ; \(\widehat {{N_4}} = \widehat {{N_2}}\) ( 2 góc đối đỉnh) nên \(\widehat {{M_1}}\) =\(\widehat {{N_3}}\)\(\widehat {{M_4}}\) =\(\widehat {{N_2}}\)

b) Vì a // b nên \(\widehat {{M_2}} = \widehat {{N_2}};\widehat {{M_3}} = \widehat {{N_3}}\) ( 2 góc đồng vị), mà \(\widehat {{N_1}} + \widehat {{N_2}} = 180^\circ ;\widehat {{N_3}} + \widehat {{N_4}} = 180^\circ\) ( 2 góc kề bù) nên \(\widehat {{M_2}} + \widehat {{N_1}}\) = 180\(^\circ\)\(\widehat {{M_3}} + \widehat {{N_4}}\)= 180\(^\circ\)

Chú ý:

Nếu đường thẳng c  cắt cả hai đường thẳng song song a và b thì:

+ Hai góc so le ngoài bằng nhau

+ Hai góc trong cùng phía có tổng số đo bằng 180\(^\circ\)

Bài tập 2

104

Quan sát Hình 45.

a) Vì sao hai đường thẳng a và b song song với nhau?

b) Tính số đo góc BCD.

Gợi ýarrow-down-icon

+ Sử dụng tính chất: Hai góc kề bù có tổng số đo bằng 180 độ

+ Nếu một đường thẳng cắt 2 đường thẳng tạo ra một cặp góc so le trong bằng nhau hoặc cặp góc đồng vị bằng nhau thì 2 đường thẳng đó song song

+ Sử dụng tính chất: Nếu một đường thẳng cắt 2 đường thẳng song song thì 2 góc so le trong bằng nhau, 2 góc đồng vị bằng nhau.

Đáp ánarrow-down-icon

a) Vì \(\widehat {{A_1}} + \widehat {{A_2}} = 180^\circ\) ( 2 góc kề bù) nên \(117^\circ  + \widehat {{A_2}} = 180^\circ  \Rightarrow \widehat {{A_2}} = 180^\circ  - 117^\circ  = 63^\circ\)

Vì \(\widehat {{A_2}} = \widehat {{D_1}}\) ( cùng bằng 63 độ)

Mà 2 góc này ở vị trí đồng vị

\(\Rightarrow\) a // b (Dấu hiệu nhận biết hai đường thẳng song song) ( đpcm)

b) Vì a // b nên \(\widehat {{B_1}} = \widehat {BCD}\) ( 2 góc so le trong), mà \(\widehat {{B_1}} = 55^\circ  \Rightarrow \widehat {BCD} = 55^\circ\)

Bài tập 3

104

Để đảm bảo an toàn khi đi lại trên cầu thang của ngôi nhà, người ta phải làm lan can. Phía trên của lan can có tay vịn làm chỗ dựa để khi lên xuống cầu thang được thuận tiện. Phía dưới tay vịn là các thanh trụ song song với nhau và các thanh sườn song song với nhau. Để đảm bảo chắc chắn thì các thanh trụ của lan can được gắn vuông góc cố định xuống bậc cầu thang.

Trong Hình 46, góc xOy bằng 144\(^\circ\). Hỏi góc nhọn tạo bởi một thanh sườn với một thanh trụ của lan can là bao nhiêu độ?

Gợi ýarrow-down-icon

Sử dụng tính chất: + Hai góc kề bù có tổng số đo bằng 180 độ

+ Nếu một đường thẳng cắt 2 đường thẳng song song thì 2 góc so le trong bằng nhau, 2 góc đồng vị bằng nhau.

Đáp ánarrow-down-icon

Ta có: \(\widehat{xOa}+\widehat{aOy}=\widehat{xOy} \Rightarrow \widehat{aOy}=144^0-90^0=54^0\) 

Vì AB // Oy nên \(\widehat {aOy} = \widehat {{A_2}}\) ( 2 góc đồng vị) \(\Rightarrow \widehat {{A_2}} = 54^\circ\)

Vì a // b nên \(\widehat {{B_1}} = \widehat {{A_2}}\) ( 2 góc đồng vị) \(\Rightarrow \widehat {{B_1}} = 54^\circ\)