Bài 1: Thu thập, phân loại và biểu diễn dữ liệu

Khởi động

3

Làm thế nào để biểu diễn dữ liệu đã thu thập và phân loại?

Gợi ýarrow-down-icon

Nhớ lại kiến thức đã học ở lớp 6 bài Thu thập, tổ chức, biểu diễn, phân tích và xử lí dữ liệu.

Đáp ánarrow-down-icon

Để biểu diễn dữ liệu đã thu thập và phân loại, ta cần:

- Thu thập và phân loại dữ liệu.

- Xác định tính đúng đắn (phân tích và xử lí) của dữ liệu

- Biểu diễn dữ liệu ở dạng thích hợp bằng bảng số liệu hoặc biểu đồ (biểu đồ tranh, biểu đồ cột).

Bài tập 1

7

Sau khi tìm hiểu thông tin về Hệ Mặt Trời từ Trweb https://solarsystem.nasa.gov, bạn Ngân thu thập được những dữ liệu thống kê sau:

- Hệ Mặt Trời gồm tám hành tinh, đó là: Sao Thủy, Sao Kim, Trái Đất, Sao Hỏa, Sao Mộc, Sao Thổ, Sao Thiên Vương, Sao Hải Vương

- Bán kính (theo đơn vị ki-lô-mét) của tám hành tinh đó lần lượt là:

2 440, 6 052, 6 371, 3 390, 69 911, 58 232, 25 362, 24 622

Trong hai loại dữ liệu thống kê thu thập được ở trên, dữ liệu thống kê nào là số liệu?

Dữ liệu thống kê nào không phải là số liệu?

Gợi ýarrow-down-icon

Xác định đâu là dữ liệu thống kê là số liệu (là số lượng của…., là độ dài của….), đâu là dữ liệu thống kê không phải số liệu (là tên của….).

(Đọc lại ví dụ 1 Tr3 phần I. Thu thập và phân loại dữ liệu)

Đáp ánarrow-down-icon

- Dãy dữ liệu thứ nhất là tên các hành tinh trong Hệ Mặt Trời nên không phải là dãy số liệu.

- Dãy dữ liệu thứ hai là độ dài bán kính (theo đơn vị ki-lô-mét) của tám hành tinh trong Hệ Mặt Trời nên là dãy số liệu.

Bài tập 2

7

Khối lớp 7 của một trường trung học cơ sở có bốn lớp là 7A, 7B, 7C, 7D, mỗi lớp có 40 học sinh. Nhà trường cho học sinh khối lớp 7 đăng kí tham quan hai bảo tàng: Bảo tàng Lịch sử Quốc gia và Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam. Mỗi học sinh chỉ đăng kí tham quan đúng một bảo tàng. Bạn Thảo lập biểu đồ cột kép ở Hình 3 biểu diễn số lượng học sinh đăng kí tham quan hai bảo tàng trên của từng lớp.

Bạn Thảo đã biểu diễn nhầm số liệu của một lớp trong biểu đồ cột ghép ở Hình 3. Theo em, bạn Thảo đã biểu diễn nhầm số liệu của lớp nào?

Gợi ýarrow-down-icon

Xác định số liệu của mỗi lớp và tính tổng để xem có bằng với số học sinh của mỗi lớp không? Nếu lớp nào không bằng là bạn Thảo đã nhập sai dữ liệu của lớp đó.

Tổng số học sinh/ lớp = Số học sinh đăng kí tham quan Bảo tàng Lịch sử Quốc gia + Số học sinh đăng kí tham quan Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam.

Đáp ánarrow-down-icon

Lớp 7A:

+ Số học sinh đăng kí tham quan Bảo tàng Lịch sử Quốc gia là 25

+ Số học sinh đăng kí tham quan Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam là 15

Tổng số học sinh của lớp 7A là: \(25 + 15 = 40\)

Lớp 7B:

+ Số học sinh đăng kí tham quan Bảo tàng Lịch sử Quốc gia là 30

+ Số học sinh đăng kí tham quan Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam là 10

Tổng số học sinh của lớp 7B là: \(30 + 10 = 40\)

Lớp 7C:

+ Số học sinh đăng kí tham quan Bảo tàng Lịch sử Quốc gia là 25

+ Số học sinh đăng kí tham quan Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam là 20

Tổng số học sinh của lớp 7C là: \(25 + 20 = 45\)> 40

Vậy bạn Thảo đã nhập nhầm số liệu của lớp 7C

Bài tập 3

7

Biểu đồ cột kép ở Hình 4 biểu diễn dân số (ước tính) của Việt Nam và Thái Lan ở một số năm trong giai đoạn từ năm 1979 đến năm 2019.

a) Hoàn thành số liệu ở bảng sau:

b) Trong các năm trên, tỉ số của dân số Việt Nam và dân số Thái Lan lớn nhất ở năm nào?

Gợi ýarrow-down-icon

a) Quan sát Hình 4 để đưa ra số liệu ở bảng: số liệu cột màu xanh là Dân số Việt Nam, số liệu cột màu cam là Dân số Thái Lan.

Muốn tính tỉ số của dân số Việt Nam và dân số Thái Lan ta lấy dân số Việt Nam chia dân số Thái Lan cùng năm.

b) Quan sát bảng số liệu ở phần a), so sánh tỉ số dân số Việt Nam và dân số Thái Lan qua các năm và rút ra kết luận năm nào lớn nhất.

Đáp ánarrow-down-icon

a)

Năm 1979:

+ Dân số Việt Nam là 53 triệu người.

+ Dân số Thái Lan là 46 triệu người

® Tỉ số của dân số Việt Nam và dân số Thái Lan năm 1979 là: \(\dfrac{{53000000}}{{46000000}} = \dfrac{{53}}{{46}}\)

Tương tự ta có bảng số liệu sau:

Năm19791989199920092019
Dân số Việt Nam (triệu người)5367798796
Dân số Thái Lan (triệu người)4656626770
Tỉ số của dân số Việt Nam và dân số Thái Lan\(\dfrac{{53}}{{46}}\)\(\dfrac{{67}}{{56}}\)\(\dfrac{{79}}{{62}}\)\(\dfrac{{87}}{{67}}\)\(\dfrac{{96}}{{70}}\)

b) Trong các năm trên, tỉ số của dân số Việt Nam và dân số Thái Lan lớn nhất ở năm 2019 (\(\dfrac{{96}}{{70}} = \dfrac{{48}}{{35}}\)).