Luyện tập chung

Bài tập 8.19

57

Cho bốn điểm phân biệt A,B,C và D, trong đó không có điểm nào thẳng hàng.

a) Có bao nhiêu đường thẳng đi qua hai trong bốn điểm đã cho? Kể tên các đường thẳng đó.

b) Có bao nhiêu tia với gốc là một trong bốn điểm đã cho và đi qua một trong 3 điểm còn lại? Đó là những tia nào?

c) Có bao nhiêu đoạn thẳng có hai mút là hai trong bốn điểm đã cho? Đó là những đoạn thẳng nào?

Gợi ýarrow-down-icon

Cứ qua 2 điểm M và N, ta xác định được 1 đường thẳng MN(hay đường thẳng NM)

Đáp ánarrow-down-icon

a)

Có 6 đường thẳng đi qua hai trong bốn điểm đã cho. Đó là các đường thẳng: AB,AC,AD,BC,BD,CD.

b)

Có 12 tia với gốc là một trong bốn điểm đã cho và đi qua một trong 3 điểm còn lại. Đó là các tia: AB, BA,AC,CA,AD,DA,BC,CB,BD,DB,CD,DC

c)

Có 6 đoạn thẳng có hai mút là hai trong bốn điểm đã cho. Đó là các đoạn thẳng: AB,AC,AD,BC,BD,CD.

Bài tập 8.20

57

Cho ba điểm A, B, C cùng nằm trên đường thẳng d sao cho B nằm giữa A và C. Hai điểm D và E không thuộc d và không cùng thẳng hàng với điểm nào trong các điểm A , B và C.

a) Có bao nhiêu đường thẳng, mỗi đường thẳng đi qua ít nhất hai trong năm điểm đã cho?

b) Tìm trên đường thẳng d điểm G sao cho ba điểm D, E, G thẳng hàng. Có phải khi nào cũng tìm được điểm G như thế hay không?

Gợi ýarrow-down-icon

a) - Kẻ đường thẳng DE.

- Tìm các đường thẳng đi qua D và 1 điểm trên d, các đường thẳng đi qua E và 1 điểm trên d.

b) - Điểm G là điểm chung của hai đường thẳng.

- Hai đường thẳng không có điểm chung là hai đường thẳng song song.

Đáp ánarrow-down-icon

a)

Ta cần tìm các đường thẳng đi qua 5 điểm A, B, C, D, E.

Ta đã có 2 đường thẳng là DE và d (đường thẳng đi qua A, B, C).

Đường thẳng đi qua D và 1 điểm trên d là: DA, DB, DC.

Đường thẳng đi qua E và 1 điểm trên d là: EA, EB, EC.

Vậy có 8 đường thẳng  đi qua ít nhất hai trong năm điểm đã cho: DE, d, DA, DB, DC, EA, EB, EC.

b)

Ta cần tìm điểm G nằm trên d và D, E, G thẳng hàng. Khi đó G là điểm chung của DE và d. Hay G là giao điểm của DE và d.

Không phải khi nào cũng tìm được điểm G như thế này, điểm G tồn tại khi đường thẳng DE cắt d. Khi DE và d song song với nhau thì không tồn tại điểm G.

Bài tập 8.21

57

Cho điểm M trên tia Om sao cho OM = 5 cm. Gọi N là điểm trên tia đối của tia Om và cách O một khoảng 7cm.

a) Vẽ hình và tính độ dài đoạn thẳng MN.

b) Gọi K là trung điểm của đoạn MN. Tính độ dài các đoạn thẳng MK và OK.

c) Điểm K thuộc tia nào trong hai tia OM và ON?

Gợi ýarrow-down-icon

a)- Vẽ tia Om trước.

- Lấy điểm M trên Om: Đặt thước kẻ sao cho vạch số 0 trùng với điểm O, vạch số 5 trùng với điểm M.

- Kẻ tia đối của Om: Kẻ đường có hướng ngược lại với Om.

- Lấy điểm N, đo đoạn ON=7cm: tương tự khi lấy điểm M.

- Sử dụng công thức: MN=OM+ON

b) - Lấy điểm K giữa M và N sao cho đoạn thẳng NK bằng một nửa độ dài MN.

- K là trung điểm của MN nên \(MK = KN = \frac{{MN}}{2}\)

- O là điểm nằm giữa K và M nên OK + OM = KM

- Nếu OK + OM = KM  thì OK = KM – OM .

- Thay độ dài các đoạn thẳng KM, OM vào công thức trên tính OK.

c) Quan sát hình vẽ và nhận xét vị trí của điểm.

Đáp ánarrow-down-icon

a)

Vì N là điểm trên tia đối của tia Om nên ta có O nằm giữa M ,N nên ta có : ON+OM=MN

Mà OM=5cm; ON=7cm.

Vậy MN= 5+7=12 (cm).

b) Vì K là trung điểm của đoạn MN nên ta có : KM=KN=MN:2=12:2=6 (cm)

Ta có : O nằm giữa M và K nên:

OK + OM = KM mà KM = 6 cm; OM = 5 (cm) 

Vậy OK = KM – OM = 6 – 5 = 1(cm).

c) Vì K nằm giữa N và O nên K thuộc tia ON.

Bài tập 8.22

57

Cho hai điểm phân biệt A và B cùng nằm trên tia Ox sao cho OA = 4 cm, OB = 6 cm. Gọi M là trung điểm của đoạn thẳng AB. Tính độ dài đoạn thẳng OM.

Gợi ýarrow-down-icon

Chú ý: Sử dụng kiến thức: Nếu M nằm giữa A và B thì MA + MB = AB

- Kẻ tia Ox, lấy OA=4cm, OB=6 cm.

- Tính độ dài đoạn thẳng AB: AB=OB-OA.

- M là trung điểm của đoạn thẳng AB thì \(AM = MB = \frac{{AB}}{2}\)

- Tính độ dài đoạn thẳng OM: OM=OB-MB

Đáp ánarrow-down-icon

Vì A và B nằm trên tia Ox nên điểm A, B nằm cùng phía đối với điểm O

Trên tia Ox có OA < OB nên A nằm giữa O và B nên ta có : OA+AB=OB nên AB=OB-OA=6-4=2 cm.

Vì M là trung điểm của AB nên ta có : MA=MB=AB : 2 = 2: 2 =1 cm

Trên tia Ox có BM < BO nên M nằm giữa O và B, ta có : OM+MB=OB nên OM=OB-MB=6-1=5 cm

Bài tập 8.23

57

Trong hình vẽ dưới đây, em hãy liệt kê tất cả các bộ ba điểm thẳng hàng.

Gợi ýarrow-down-icon

Liệt kê các bộ gồm ba điểm thẳng hàng.

3 điểm được gọi là thẳng hàng nếu 3 điểm ấy cùng nằm trên một đường thẳng.

Đáp ánarrow-down-icon

Tất cả các điểm trên hình đều thẳng hàng với nhau nên các bộ ba các điểm thẳng hàng là các bộ 3 điểm trong 4 điểm A, B, C, N.

Các bộ ba điểm thẳng hàng là :

A,C,N và A,C,B và C,N,B và B,N,A.

Bài tập 8.24

57

Em hãy vẽ 7 điểm trên một tờ giấy trắng sao cho có thể kẻ được 6 đường thẳng mà mỗi đường thẳng đều đi qua 3 trong 7 điểm đó.

Gợi ýarrow-down-icon

- Lấy 3 điểm C, E, B sao cho E nằm giữa C và B.

- Lấy điểm A không thuộc đường thẳng chứa 3 điểm trên.

- Nối các đoạn AB, AC, AE.

- Lấy điểm D trên AC sao cho D nằm giữa hai điểm A và C.

- Kẻ đoạn BD.

- Lấy G là điểm chung của AE và BD.

- Nối CG.

Đáp ánarrow-down-icon

 Từ cách kẻ như trên ta được hình thỏa mãn bài toán: