Bài tập cuối chương VI

Bài tập 6.43

27

Thay số thích hợp vào dấu “?”.

\(\dfrac{{ - 10}}{{16}} = \dfrac{?}{{56}} = \dfrac{{ - 20}}{?} = \dfrac{{50}}{?}\)

Gợi ýarrow-down-icon

Hai phân số \(\dfrac{a}{b} = \dfrac{c}{d}\) thì \(a.d = b.c\)

Đáp ánarrow-down-icon

\(\dfrac{{ - 10}}{{16}} = \dfrac{?}{{56}}\) nên \((-10).56 = 16. ?\) . Do đó, dấu “?” thứ nhất là  \( - 10.56:16 =  - 35\)

\(\dfrac{{-10}}{{16}} = \dfrac{{ - 20}}{?}\) nên \((-10).? = 16. (-20)\) . Do đó, dấu “?” thứ hai là \(16.\left( { - 20} \right):\left( { -10} \right) = 32\)

\(\dfrac{{ - 10}}{{16}} = \dfrac{{50}}{?}\) nên \((-10).? = 16. 50\) . Do đó, dấu “?” thứ ba là \(16.50:\left( { - 10} \right) =  - 80\)

Vậy \(\dfrac{{ - 10}}{{16}} = \dfrac{{ - 35}}{{56}} = \dfrac{{ - 20}}{{32}} = \dfrac{{50}}{{ - 80}}\)

Bài tập 6.44

27

Tính một cách hợp lí.

a) \(A = \dfrac{{ - 3}}{{14}} + \dfrac{2}{{13}} + \dfrac{{ - 25}}{{14}} + \dfrac{{ - 15}}{{13}}\)

b) \(B = \dfrac{5}{3}.\dfrac{7}{{25}} + \dfrac{5}{3}.\dfrac{{21}}{{25}} - \dfrac{5}{3}.\dfrac{7}{{25}}\)

Gợi ýarrow-down-icon

Nhóm các phân số có cùng mẫu.

Cộng các phân số cùng mẫu: Cộng tử với nhau và giữ nguyên mẫu.

Cộng các phân số khác mẫu: Quy đồng các phân số rồi cộng các phân số cùng mẫu mới.

Đáp ánarrow-down-icon

 a)

\(\begin{array}{l}A = \dfrac{{ - 3}}{{14}} + \dfrac{2}{{13}} + \dfrac{{ - 25}}{{14}} + \dfrac{{ - 15}}{{13}}\\A = \left( {\dfrac{{ - 3}}{{14}} + \dfrac{{ - 25}}{{14}}} \right) + \left( {\dfrac{2}{{13}} + \dfrac{{ - 15}}{{13}}} \right)\\A = \dfrac{{ - 3 + \left( { - 25} \right)}}{{14}} + \dfrac{{2 + \left( { - 15} \right)}}{{13}}\\A = \dfrac{{ - 28}}{{14}} + \dfrac{{ - 13}}{{13}}\\A =- 2 + (-1)\\A =- 3\end{array}\)

b) Cách 1:

\(\begin{array}{l}B = \dfrac{5}{3}.\dfrac{7}{{25}} + \dfrac{5}{3}.\dfrac{{21}}{{25}} - \dfrac{5}{3}.\dfrac{7}{{25}}\\B = \left( {\dfrac{5}{3}.\dfrac{7}{{25}} - \dfrac{5}{3}.\dfrac{7}{{25}}} \right) + \dfrac{5}{3}.\dfrac{{21}}{{25}}\\B = 0 + \dfrac{5}{3}.\dfrac{{21}}{{25}}\\B = \dfrac{{5.21}}{{3.25}}\\B = \dfrac{7}{5}\end{array}\)

Cách 2:

\(B = \dfrac{5}{3}.\dfrac{7}{{25}} + \dfrac{5}{3}.\dfrac{{21}}{{25}} - \dfrac{5}{3}.\dfrac{7}{{25}}\)

\(B = \dfrac{5}{3}.({\dfrac{7}{{25}} -\dfrac{7}{{25}} + \dfrac{{21}}{{25}}})\)

\(B =  \dfrac{5}{3}.\dfrac{{21}}{{25}}= \dfrac{{5.21}}{{3.25}} = \dfrac{7}{5}\)

Bài tập 6.45

27

Mẹ mua cho Mai một hộp sữa tươi loại 1 000 ml. Ngày đầu mai uống \(\dfrac{1}{5}\) hộp; ngày tiếp theo Mai uống tiếp \(\dfrac{1}{4}\) hộp. Hỏi:

a) Sau hai ngày hộp sữa tươi còn lại bao nhiêu phần?

b) Tính lượng sữa tươi còn lại sau hai ngày.

Gợi ýarrow-down-icon

a) Tính tổng số phần sữa tươi Mai uống trong 2 ngày.

Số phần còn lại= 1- số phần Mai đã uống trong 2 ngày.

b) Muốn tìm \(\dfrac{m}{n}\) của một số a cho trước ta tính \(a.\dfrac{m}{n}\)\(\left( {m \in \mathbb{N},n \in \mathbb{N}*} \right)\)

Đáp ánarrow-down-icon

a) Tổng số phần sữa tươi Mai uống trong 2 ngày là:

\(\dfrac{1}{5} + \dfrac{1}{4} = \dfrac{4}{{20}} + \dfrac{5}{{20}} = \dfrac{9}{{20}}\) (hộp sữa)

Số phần còn lại: \(1 - \dfrac{9}{{20}} = \dfrac{{20}}{{20}} - \dfrac{9}{{20}} = \dfrac{{11}}{{20}}\)(hộp sữa)

b) Lượng sữa tươi còn lại sau 2 ngày là: \(\dfrac{{11}}{{20}}.1000 = 550\left( {ml} \right)\)

Bài tập 6.46

27

Một bác nông dân thu hoạch và mang cà chua ra chợ bán. Bác đã bán được 20 kg, tức là \(\dfrac{2}{5}\) số cà chua. Hỏi bác nông dân đã mang bao nhiêu kilogam cà chua ra chợ bán?

Gợi ýarrow-down-icon

\(\dfrac{2}{5}\) của số cà chua mang ra chợ bằng 20kg.

Muốn tìm 1 số biết \(\dfrac{m}{n}\) của nó bằng b cho trước ta tính \(b :\dfrac{m}{n}\)\(\left( {m \in \mathbb{N},n \in \mathbb{N}*} \right)\)

Đáp ánarrow-down-icon

 Số cà chua mang ra chợ bằng là: \(20 : \dfrac{2}{5} = \dfrac{{20.5}}{2} = 50\left( {kg} \right)\)

Bài tập 6.47

27

Con người ngủ khoảng 8 giờ mỗi ngày. Nếu trung bình một năm có \(365\dfrac{1}{4}\) ngày, hãy cho biết số ngày ngủ trung bình mỗi năm của con người.

Gợi ýarrow-down-icon

Cách 1: Bước 1: Tính số giờ ngủ trong năm

Bước 2: Tính số ngày ngủ trong năm

Cách 2: Bước 1: Tính số giờ ngủ chiếm bao nhiêu phần của 1 ngày.

Bước 2: Số ngày ngủ trong năm= Số ngày trong năm. Số phần ngủ trong 1 ngày

Đáp ánarrow-down-icon

Đổi \(365\dfrac{1}{4} = \dfrac{1461}{4}\)

Cách 1:

Số giờ ngủ trong năm của con người là: 8. \(\dfrac{1461}{4}\) = 2922 (giờ)

Số ngày ngủ trong năm của con người là: 2922 : 24 = \(121\dfrac{3}{4}\) (ngày)

Cách 2:

Mỗi ngày con người ngủ \(8:24 = \dfrac{1}{3}\) ngày.

Số ngày ngủ trong năm là: \( \dfrac{1461}{4}.\dfrac{1}{3} = \dfrac{{1461}}{{12}}=121\dfrac{3}{4}\) ( ngày)

Bài tập 6.48

27

Các phân số sau được sắp xếp theo một quy luật, hãy quy đồng các phân số để tìm quy luật, rồi viết hai phân số kế tiếp.

\(\dfrac{1}{8},\dfrac{1}{{20}},\dfrac{{ - 1}}{{40}},\dfrac{{ - 1}}{{10}},...,...\)

Gợi ýarrow-down-icon

+ Bước 1: Quy đồng mẫu số các phân số:

Mẫu chung: BCNN(8,20,40,10)

Tìm thừa số phụ.

Lấy tử và mẫu của từng phân số nhân với thừa số phụ tương ứng. 

+ Bước 2: Tìm quy luật

Đáp ánarrow-down-icon

BCNN(8,20,40,10)=40.

\(\begin{array}{l}\dfrac{1}{8} = \dfrac{{1.5}}{{8.5}} = \dfrac{5}{{40}}\\\dfrac{1}{{20}} = \dfrac{{1.2}}{{20.2}} = \dfrac{2}{{40}} = \dfrac{{5 - 3}}{{40}}\\\dfrac{{ - 1}}{{40}} = \dfrac{{2 - 3}}{{40}}\\\dfrac{{ - 1}}{{10}} = \dfrac{{ - 1.4}}{{10.4}} = \dfrac{{ - 4}}{{40}} = \dfrac{{ - 1 - 3}}{{40}}\end{array}\)

Từ cách phân tích trên, ta thấy phân số tiếp theo có mẫu số là 40 và tử số kém tử số của phân số liền trước 3 đơn vị

Hai phân số tiếp: \(\dfrac{{ - 4 - 3}}{{40}} = \dfrac{{ - 7}}{{40}};\dfrac{{ - 7 - 3}}{{40}} = \dfrac{{ - 10}}{{40}} = \dfrac{{ - 1}}{4}\)

Bài tập 6.49

27

Trong hình dưới đây, cân đang ở vị trí thăng bằng

Đố em biết một viên gạch cân nặng bao nhiêu ki lô gam?

Gợi ýarrow-down-icon

Cân thăng bằng thì khối lượng đặt lên 2 bên cân phải bằng nhau.

Muốn tìm một số biết \(\dfrac{m}{n}\) của nó bằng a, ta tính: \(a:\dfrac{m}{n}\left( {m,n \in \mathbb{N}^*} \right)\).

Đáp ánarrow-down-icon

Khối lượng 1 viên gạch = khối lượng của \(\dfrac{3}{5}\) viên gạch + 1kg.

Nên khối lượng của \(1 - \dfrac{3}{5} = \dfrac{2}{5}\) viên gạch = 1kg.

Khối lượng của 1 viên gạch là: \(1:\dfrac{2}{5} = 1.\dfrac{5}{2} = \dfrac{5}{2}kg\)