Bài 41: Biểu đồ cột kép

Luyện tập 1

83

Bảng thống kê 9.7 cho biết số bé trai và bé gái được sinh ra trong ba ngày đầu năm 2020 tại một bệnh viện địa phương.

Từ bảng 9.7, em hãy thay các dấu "?" trong hình 9.18 bằng số liệu phù hợp.

Gợi ýarrow-down-icon

- Ghi “Ngày 1”, “Ngày 2” và “Ngày 3” vào các dấu “?” ở trục nằm ngang theo thứ tự từ trái qua phải:

- Số trên cột hình chữ nhật màu xanh là số bé trai, cột màu hồng là bé gái.

Đáp ánarrow-down-icon

Ngày 1: Số bé trai là 9 nên số trên cột màu xanh là 9, số bé gái là 5 nên số trên cột màu hồng là 5.

Ngày 2: Số bé trai là 6 nên số trên cột màu xanh là 6, số bé gái là 6 nên số trên cột màu hồng là 6.

Ngày 3: Số bé trai là 7 nên số trên cột màu xanh là 7, số bé gái là 4 nên số trên cột màu hồng là 4.

Biểu đồ:

Luyện tập 2

84

1. Biểu đồ hình 9.20 cho biết lượng mưa trung bình các tháng trong năm 2018 tại hai trạm Tuyên Quang và Nha Trang.

a) Quan sát biểu đồ và cho biết cột màu nào biểu diễn lượng mưa trung bình các tháng năm 2018 ở Tuyên Quang và Nha Trang;

b) Kể tên ba tháng có lượng mưa lớn nhất ở mỗi trạm. Từ đó dự đoán thời gian mùa mưa ở các địa phương này.

2. 

Quan sát biểu đồ hình 9.21 và trả lời câu hỏi:

a) Nước nào có chiều cao trung bình của nam cao nhất, thấp nhất?

b) Nước nào có chiều cao trung bình của nữ cao nhất, thấp nhất?

c) Sự chênh lệch chiều cao giữa nam và nữ ở nước nào lớn nhất?

Gợi ýarrow-down-icon

1. a) Quan sát biểu đồ lượng mưa mục bên phải biểu đồ:

b) - Trạm Tuyên Quang:

+ Quan sát cột màu xanh

+ Cột có tháng lớn nhất là cột cao nhất.

- Trạm Nha Trang:

+ Quan sát cột màu hồng.

+ Cột có tháng lớn nhất là cột cao nhất.

- Thời gian mùa mưa là mùa (3 tháng) có mưa nhiều nhất.

2. a)

- Cột màu xanh: chiều cao của nam.

- Tìm nước có số trên cột màu xanh lớn nhất: Chiều cao trung bình cao nhất.

- Tìm nước có số trên cột màu xanh thấp nhất: Chiều cao trung bình thấp nhất.

b) - Cột màu vàng: chiều cao của nữ.

- Tìm nước có số trên cột màu vàng lớn nhất: Chiều cao trung bình cao nhất.

- Tìm nước có số trên cột màu vàng thấp nhất: Chiều cao trung bình thấp nhất.

c)- Tìm chiều cao chênh lệch giữa nam và nữ ở mỗi nước: Lấy chiều cao nam trừ đi chiều cao của nữ.

- Tìm số lớn nhất trong các số vừa tìm được.

Đáp ánarrow-down-icon

1.a)

Cột màu xanh và màu hồng biểu diễn lượng mưa trung bình các tháng năm 2018 ở Tuyên Quang và Nha Trang.

b) Ba tháng có lượng mưa lớn nhất ở trạm Tuyên Quang là: tháng 7, tháng 8, tháng 5.

Mà 3 tháng này là mùa hè. Vậy mùa mưa ở đây là mùa hè.

Ba tháng có lượng mưa lớn nhất ở trạm Nha Trang là: tháng 10, tháng 11, tháng 12.

Mà 3 tháng này là mùa đông nên mùa mưa ở đây là mùa đông.

2. a)

Trong các số trên cột màu xanh: số lớn nhất là 172 và số nhỏ nhất là 162,1.

Nước có chiều cao trung bình của nam cao nhất là: Nhật Bản

Nước có chiều cao trung bình của nam thấp nhất là: Việt Nam

b) Trong các số trên cột màu vàng: số lớn nhất là 160 và số nhỏ nhất là 152,2.

Nước có chiều cao trung bình của nữ cao nhất là: Singapore

Nước có chiều cao trung bình của nữ thấp nhất là: Việt Nam

c) Chênh lệch chiều cao ở:

Việt Nam: 162,1-152,2=9,9 cm

Singapore: 171-160=11 cm.

Nhật Bản: 172-158=14 cm

Hàn Quốc: 170,7-157,4=13,3 cm

Vì 14 cm > 13,3 cm > 11 cm > 9,9 cm nên nước có sự chênh lệch chiều cao của nam và nữ lớn nhất là: Nhật Bản.

Tranh luận

85

Bảng 9.8 cho biết độ mặn (đơn vị gam/lít) tại một số trạm quan trắc trên sông Vàm Cỏ vào tháng 3 trong hai năm 2015 và 2016. Để việc so sánh số liệu trong hai năm 2015 và 2016 trực quan hơn, Vuông đã vẽ biểu đồ cột kép như hình 9.22a, Tròn lại vẽ biểu đồ như hình 9.22b.

Gợi ýarrow-down-icon

Để dễ so sánh số liệu của 2 năm thì ta nên vẽ 2 cột biểu thị độ mặn của 2 năm sát nhau

Đáp ánarrow-down-icon

Cách vẽ giúp việc so sánh số liệu trong hai năm tại mỗi trạm thuận lợi, dễ dàng hơn là: Hình 9.22a.

Bài tập 9.18

86

Biểu đồ hình 9.23 cho biết số lượng quạt trần và quạt cây bán được tại một cửa hàng điện máy trong năm 2018.

Liệt kê ba tháng cửa hàng bán được nhiều quạt trần nhất?

Gợi ýarrow-down-icon

Quan sát các cột màu vàng (quạt trần).

Tháng có cột màu vàng cao nhất là tháng bán được nhiều quạt trần nhất.

Đáp ánarrow-down-icon

Ba tháng cửa hàng bán được nhiều quạt trần nhất là:  tháng 5 (35 cái), tháng 6 (41 cái), tháng 7 (37 cái).

Bài tập 9.19

86

Biểu đồ hình 9.23 cho biết số lượng quạt trần và quạt cây bán được tại một cửa hàng điện máy trong năm 2018

Liệt kê ba tháng cửa hàng bán được nhiều quạt cây nhất?

Gợi ýarrow-down-icon

Quan sát các cột màu xanh (quạt cây).

Tháng có cột màu xanh cao nhất là tháng bán được nhiều quạt cây nhất.

Đáp ánarrow-down-icon

Ba tháng của hàng bán được nhiều quạt cây nhất là: tháng 4 (39 cái), tháng 5(51 cái), tháng 6 (49 cái).

Bài tập 9.20

86

Biểu đồ hình 9.23 cho biết số lượng quạt trần và quạt cây bán được tại một cửa hàng điện máy trong năm 2018

Tính tổng số lượng quạt cả hai loại bán được trong ba tháng 5,6,7 và ba tháng 10,11,12 rồi so sánh.

Gợi ýarrow-down-icon

Tính tổng cả 2 quạt trong tháng 5,6,7= tổng hai quạt trong tháng 5+ tổng hai quạt trong tháng 6+ tổng hai quạt trong tháng 7.

Tính tổng cả 2 quạt trong tháng 10, 11, 12= tổng hai quạt trong tháng 10+ tổng hai quạt trong tháng 11+ tổng hai quạt trong tháng 12.

Đáp ánarrow-down-icon

Tổng số lượng quạt cả hai loại bán được trong 3 tháng 5,6,7 là:

(35+51)+(41+49)+(37+32) =245 (chiếc )

Tổng số lượng quạt cả hai loại bán được trong 3 tháng 10,11,12 là:

(15+13)+(17+23)+(20+17) = 105 (chiếc )

Vì 105 < 245 nên tổng số lượng quạt cả hai loại bán được trong 3 tháng 10,11,12 ít hơn tổng số lượng quạt cả hai loại bán được trong 3 tháng 5,6,7.

Bài tập 9.21

86

Biểu đồ hình 9.23 cho biết số lượng quạt trần và quạt cây bán được tại một cửa hàng điện máy trong năm 2018.

Các loại quạt có xu hướng bán chạy hơn vào mùa nào trong năm?

Gợi ýarrow-down-icon

Tìm số quạt bán được từng tháng trong năm rồi tìm 3 tháng bán được nhiều quạt nhất.

Nhận xét xu hướng: 3 tháng bán được nhiều quạt nhất là mùa bán được nhiều quạt nhất.

Đáp ánarrow-down-icon

Tháng 1 bán được 29 cái quạt

Tháng 2 bán được 17 cái quạt

Tháng 3 bán được 23 cái quạt

Tháng 4 bán được 58 cái quạt

Tháng 5 bán được 86 cái quạt

Tháng 6 bán được 90 cái quạt

Tháng 7 bán được 69 cái quạt

Tháng 8 bán được 51 cái quạt

Tháng 9 bán được 39 cái quạt

Tháng 10 bán được 28 cái quạt

Tháng 11 bán được 40 cái quạt

Tháng 12 bán được 37 cái quạt

Các loại quạt có xu hướng bán chạy hơn vào mùa hè ( tháng 5, 6, 7) trong năm.

Bài tập 9.22

86

Biểu đồ hình 9.23 cho biết số lượng quạt trần và quạt cây bán được tại một cửa hàng điện máy trong năm 2018

Từ biểu đồ, không thực hiện tính toán, hãy cho biết loại quạt nào bán được với số lượng nhiều hơn tại cửa hàng điện máy.

Gợi ýarrow-down-icon

Quạt có nhiều tháng cao hơn và có sự chênh lệch giữa hai quạt lớn là quạt bán được nhiều hơn.

Đáp ánarrow-down-icon

 Loại quạt bán được với số lượng nhiều hơn tại cửa hàng điện máy là: quạt cây.

Bài tập 9.23

86

Vẽ biểu đồ cột kép biểu diễn bảng thống kê số lượng học sinh đạt điểm giỏi môn Văn và Toán của các lớp khối 6.

Gợi ýarrow-down-icon

Bước 1. Vẽ các trục biểu diễn số lượng các lớp và các môn.

Bước 2. Với mỗi lớp, vẽ hai hình chữ nhật cạnh nhau với chiều rộng bằng nhau và chiều cao bằng số lượng học sinh đạt điểm giỏi mỗi môn của lớp đó.

Bước 3. Tô màu hoặc gạch chéo để phân biệt hai lớp và ghi chú thích. Đặt tên cho biểu đồ và điền số liệu trên các cột (nếu cần) để hoàn thiện biểu đồ.

Đáp ánarrow-down-icon

Bước 1: Vẽ các trục biểu diễn số lượng học sinh và các lớp 6.

Bước 2: Với mỗi lớp, vẽ hai hình chữ nhật cạnh nhau với chiều rộng bằng nhau và chiều cao bằng số lượng học sinh giỏi mỗi môn Văn và Toán 

Bước 3: Tô màu xanh lá cây cho cột học sinh giỏi Văn mỗi lớp, màu xanh dương cho cột học sinh giỏi Toán mỗi lớp và ghi chú thích. Đặt tên cho biểu đồ

Bài tập 9.24

86

Bảng thống kê sau đây cho biết số lượng các bạn nam, nữ trong lớp yêu thích một số môn thể thao.

Từ bảng trên, em hãy thay dấu "?" bằng dữ liệu thích hợp để hoàn thiện biểu đồ ở hình 9.24.

Gợi ýarrow-down-icon

- Phân loại các đối tượng trên trục nằm ngang.

- Tìm các đối tượng tương ứng với các màu.

- Ghi số nam vào các cột màu cam và số nữ vào các cột màu xanh.

Đáp ánarrow-down-icon

Trục nằm ngang biểu diễn các môn thể thao, với mỗi môn thể thao có 2 cột, cột màu cam biểu diễn cho số nam và cột màu xanh biểu diễn cho số nữ.

Môn bóng đá: Nam có 20 và nữ có 5 nên ta điền số trên cột màu cam là 20 và số trên cột màu xanh là 5.

Tương tự với môn cầu lông, cờ vua và bóng bàn.