Bài 7: Chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất và hệ quả

Câu hỏi mục 1

118

1. Dựa vào hình 1 và thông tin trong mục 1, em hãy cho biết:

- Hướng tự quay quanh trục của Trái Đất.

- Góc nghiêng của trục Trái Đất khi tự quay.

- Thời gian Trái Đất tự quay quanh trục hết một vòng.

Hình 1. Chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất

2. Sử dụng quả Địa Cầu để mô tả chuyển động quay quanh trục của Trái Đất.

Gợi ýarrow-down-icon

1. Quan sát hình 1 dựa vào kiến thức mục 1.

2. Sử dụng quả Địa Cầu để mô tả lại chuyển động.

Đáp ánarrow-down-icon

1. - Hướng tự quay quanh trục của Trái Đất là hướng từ Tây sang Đông.

- Trong quá trình tự quay, Trục Trái Đất luôn nghiêng 66033’ so với mặt phẳng quỹ đạo.

- Thời gian Trái Đất tự quay hết một vòng quanh trục là 23 giờ 56 phút 04 giây.

2. - Trái Đất tự quay quanh một trục tưởng tượng và luôn nghiêng 66°33′ so với phẳng quỹ đạo.

- Hướng tự quay quanh trục là từ tây sang đông.

- Thời gian Trái Đất tự quay trục một vòng trong một ngày đêm là 23 giờ 56 phút 04 giây (24 giờ).

Câu hỏi mục 2

119

 Sử dụng quả Địa Cầu để trình bày hiện tượng ngày đêm luân phiên trên Trái Đất.

Gợi ýarrow-down-icon

Sử dụng quả Địa Cầu.

Đáp ánarrow-down-icon

- Do Trái Đất có dạng khối cầu nên lúc nào cũng chỉ được Mặt Trời chiếu sáng một nửa. Nửa được chiếu sáng gọi là ban ngày, nửa không được chiếu sáng gọi là ban đêm.

- Do Trái Đất luôn vận động tự quay quanh trục hướng từ tây sang đông nên khắp mọi nơi trên Trái Đất đều lần lượt có ngày và đêm luân phiên nhau.

Câu hỏi mục 3

120

1. Dựa vào hình 2, em hãy:

- Cho biết tên một số quốc gia sử dụng giờ của nhiều khu vực.

- Kể tên một số quốc gia sử dụng cùng múi giờ với Việt Nam.

Hình 2. Các khu vực giờ trên thế giới

2. Đêm gala nghệ thuật "Sắc màu văn hoá bốn phương" được truyền hình trực tiếp vào 20 giờ ngày 31 tháng 5 năm 2019 tại Việt Nam. Vậy khi đó ở các địa điểm Xơ-un (Hàn Quốc). Mát-xcơ-va (Nga), Ma-ni-la (Phi-lip pin) là mấy giờ?

Gợi ýarrow-down-icon

1. Quan sát hình 2: Các khu vực giờ trên thế giới.

2. Cách tính giờ

- Dựa vào hình 2 SGK, ta có: Việt Nam (múi giờ số 7), Xơ-un (Hàn Quốc) - múi giờ số 9, Mát-xcơ-va (Nga) - múi giờ số 3, Ma-ni-la (Phi-lip pin) - múi giờ số 8.

- Xơ-un (Hàn Quốc) cách Việt Nam: 9 - 7 = 2 (múi giờ).

  Mát-xcơ-va (Nga) cách Việt Nam: 7 - 3 = 4 (múi giờ).

  Ma-ni-la (Phi-lip pin) cách Việt Nam: 8 - 7 = 1 (múi giờ).

- Xơ-un (Hàn Quốc) và Ma-ni-la (Phi-lip pin) có giờ sớm hơn Việt Nam (+), Mát-xcơ-va (Nga) có giờ muộn hơn Việt Nam (-).

Đáp ánarrow-down-icon

1. - Tên một số quốc gia sử dụng giờ của nhiều khu vực: Nga (9 múi giờ), Pháp (12 múi giờ), Mỹ (11 múi giờ), Anh (9 múi giờ), Úc (8 múi giờ), Ca-na-đa (6 múi giờ), Đan Mạch (5 múi giờ), Niu Di-len (5 múi giờ).

- Tên một số quốc gia sử dụng cùng khu vực giờ với Việt Nam: Thái Lan, Lào, Campuchia, In-đô-nê-xi-a.

2. Đêm gala nghệ thuật "Sắc màu văn hoá bốn phương" được truyền hình trực tiếp vào 20 giờ ngày 31 tháng 5 năm 2019 tại Việt Nam. Vậy giờ khi đó ở các địa điểm:

- Xơ-un (Hàn Quốc) là: 22 giờ ngày 31 tháng 5 năm 2019 

- Mát-xcơ-va (Nga): 16 giờ ngày 31 tháng 5 năm 2019

- Ma-ni-la (Phi-lip pin) là: 21 giờ ngày 31 tháng 5 năm 2019 

Câu hỏi mục 4

120

 Quan sát hình 4, em hãy cho biết:

- Ở bán cầu Bắc, vật thể chuyển động theo chiều kinh tuyến lệch về bên trái hay bên phải so với hướng di chuyển ban đầu.

- Ở bán cầu Nam, vật thể chuyển động theo chiều kinh tuyến lệch về bên trái hay bên phải so với hướng di chuyển ban đầu.

Gợi ýarrow-down-icon

Quan sát hình 4.

Đáp ánarrow-down-icon

- Ở bán cầu Bắc, vật thể chuyển động theo chiều kinh tuyến lệch về bên phải so với hướng di chuyển ban đầu.

- Ở bán cầu Nam, vật thể chuyển động theo chiều kinh tuyến lệch về bên trái so với hướng di chuyển ban đầu.

Luyện tập và Vận dụng 1

121

Ở sảnh khách sạn thường treo một số đồng hồ của các địa điểm khác nhau trên thế giới, các đồng hồ này chỉ các giờ khác nhau. Tại sao lại như vậy? Nếu đặt thêm đồng hồ địa điểm Hà Nội vào hình thì đồng hồ đó sẽ chỉ mấy giờ?

Gợi ýarrow-down-icon

Quan sát đồng hồ và vận dụng kiến thức đã học vào thực tế.

Đáp ánarrow-down-icon

- Khách sạn là nơi thường có nhiều khách du lịch đến từ các nước khác nhau trên thế giới. Việc treo nhiều đồng hồ ở một số địa điểm khác nhau như vậy giúp khách du lịch có thể tiện theo dõi giờ. 

- Các địa điểm khác nhau trên Trái Đất đều có giờ khác nhau do Trái Đất vận động tự quay quanh trục theo hướng từ tây sang đông. Ví dụ: trên đồng hồ đang hiển thị giờ Lốt An-giơ-lét (2h30'), trong khi đó Niu Oóc (5h30'), Luân Đôn (10h30'), Tô-ky-ô (19h30').

- Hà Nội (múi giờ số 7), Luân Đôn (múi giờ số 0): Hà Nội cách Luân Đôn 7 múi giờ; trên đồng hồ ta thấy Luân Đôn đang là 10h30'.

=> Nếu đặt thêm đồng hồ địa điểm Hà Nội vào hình thì đồng hồ đó sẽ là: 10h30' + 7h = 17h30' (hay 5h30').

Luyện tập và Vận dụng 1

117

An sống ở Hà Nội và có bạn sống ở thành phố Xao Pao-lô (Bra-xin). Vào lúc 11 giờ trưa, sau khi đi học về, An định gọi điện cho bạn để nói chuyện. Bố khuyên An không nên gọi vào giờ này. Theo em, tại sao bố lại khuyên An như vậy?

Gợi ýarrow-down-icon

Dựa vào hình 2 trang 119 SGK để xác định khu vực giờ của thành phố Xao Pao-lô (Bra-xin) và Hà Nội.

Hình 2: Các khu vực giờ trên thế giới

* Lưu ý: Thành phố Xao Pao-lô (Bra-xin) nằm bên trái Việt Nam nên có giờ muộn hơn (-).

Đáp ánarrow-down-icon

- Thành phố Xao Pao-lô (Bra-xin): khu vực giờ số -3, Việt Nam: khu vực giờ số 7.

=> Thành phố Xao Pao-lô (Bra-xin) cách Việt Nam: 3 + 7 = 10 (múi giờ).

- Lúc Việt Nam đang là 11 giờ trưa thì thành phố Xao Pao-lô (Bra-xin) đang là: 11 - 10 = 1 giờ (cùng ngày với Việt Nam)

=> Bố khuyên An không nên gọi cho bạn vì Xao Pao-lô (Bra-xin) đang là đêm (1 giờ sáng) sẽ làm phiền giấc ngủ của bạn.