Bài 16: Nhiệt độ không khí. Mây và mưa

1. Giá trị nhiệt độ không khí hiển thị trên nhiệt kế ở hình 1: 18oC.

2. Nhiệt độ không khí trung bình ngày 25/7/2019 là: (27 + 27 + 32 + 30) : 4 = 29oC.

Nhận xét và giải thích sự thay đổi nhiệt độ trung bình năm của không khí giữa các địa điểm

- Ma-ni-la có nhiệt độ trung bình năm của không khí cao nhất trong 3 địa điểm (25,4oC), tiếp đến là Xơ-un (13,3oC) và thấp nhất là Tích-xi (-12,8oC).

=> Nhiệt độ trung bình năm của không khí giảm dần từ vùng vĩ độ thấp đến vùng vĩ độ cao.

- Giải thích:

+ Vùng vĩ độ thấp (Ma-ni-la) quanh năm có góc chiếu sáng của tia sáng mặt trời với mặt đất lớn nên nhận được nhiều nhiệt, không khí trên mặt đất nóng.

+ Càng lên gần cực, góc chiếu của tia sáng mặt trời càng nhỏ, mặt đất nhận được ít nhiệt hơn, không khí trên mặt đất cũng ít nóng hơn: Xơ-un (vĩ độ trung bình), Tích-xi (vĩ độ cao) nên nhiệt độ trung bình năm của không khí thấp dần.

1. Giá trị độ ẩm không khí hiển thị trên hình 4: 85%. Còn 25% nữa thì độ ẩm không khí sẽ đạt mức bão hòa.

2. Mây và mưa

- Hơi nước trong không khí được cung cấp từ đại dương và bề mặt đất.

- Khi không khí đã bão hòa mà vẫn tiếp tục được bổ sung hơi nước hoặc bị lạnh đi => hơi nước ngưng tụ thành các hạt nước nhỏ, nhẹ. Các hạt này tập hợp lại thành từng đám gọi là mây.

- Các hạt nước trong mây lớn dần và khi đủ nặng sẽ rơi xuống thành mưa.

Phân bố lượng mưa trung bình năm trên Trái Đất

- Những vùng có lượng mưa trung bình năm trên 2 000 mm (khu vực Xích đạo): phía tây bắc và phía bắc Nam Mỹ, phía tây Trung Phi, phía đông đảo Ma-đa-ga-xca, Đông Nam Á.

- Những vùng có lượng mưa trung bình năm dưới 200 mm (khu vực chí tuyến và vùng cực): phía bắc đảo Grơn-len và các đảo nhỏ khu vực Bắc Mỹ, phía tây và trung Á, Bắc Phi, nội địa Ô-xtrây-li-a, Nam Cực.

Nhiệt độ trung bình năm của trạm khí tượng A là: 27,1oC.

Ví dụ:

- Mùa mưa ở miền Trung nước ta thường bắt đầu vào tháng 9 và kết thúc vào tháng 2 năm sau.

- Mưa lớn, nước rút chậm khiến các tỉnh miền Trung thường xuyên ngập, gây thiệt hại nặng nề cho người dân:

+ Nông sản không thu hoạch kịp bị hỏng, người dân mất trắng.

+ Nước lên cao khiến nhà cửa, đường xá bị ngập, gây khó khăn cho sinh hoạt và đi lại của người dân.

Luyện tập và Vận dụng 3 Tr149:

Theo dõi bản tin dự báo thời tiết trong một ngày. Cho biết nhiệt độ không khí cao nhất và nhiệt độ không khí thấp nhất, sự chênh lệch nhiệt độ trong ngày ở bản tin đó.

Ví dụ: Bản tin dự báo thời tiết trong 1 ngày của Hà Nội (30/9/2021).

- Nhiệt độ không khí cao nhất: 33oC.

- Nhiệt độ không khí thấp nhất: 26oC.

- Chênh lệch nhiệt độ trong ngày: 7oC.