Bài 7: Lưỡng Hà cổ đại

Câu hỏi 1

37

1. Quan sát hình 7.1 và lược đồ 7.2, kết hợp với kiến thức đã học, em hãy chỉ ra điểm khác nhau về điều kiện tự nhiên của Ai Cập và Lưỡng Hà cổ đại.

2. Tại sao nhiều người Lưỡng Hà lại trở thành thương nhân?

Gợi ýarrow-down-icon

1. Quan sát hình 7.1 và 7.2 kết hợp với kiến thức bài học

2. Dựa vào điều kiện tự nhiên

Đáp ánarrow-down-icon

1. Điểm khác nhau về điều kiện tự nhiên của Ai Cập và Lưỡng Hà.

Ai CậpLưỡng Hà

Nằm ở phía đông bắc châu Phi, là vùng đất dài nằm dọc hai bên bờ sông Nin. Phía Bắc là vùng Hạ Ai Cập, nơi sông Nin đổ ra Địa Trung Hải. Phía Nam là vùng Thượng Ai Cập với nhiều núi và đồi cát. Phía đông và phía Tây giáp sa mạc.

Sông Nin mang đến nguồn nước,nguồn lương thực dồi dào cho Ai Cập.

Nằm trên lưu vực hai con sông Ti-gơ-rơ và Ơ-phơ-rát,ngươi Hy Lạp cổ đại gọi là vùng đất giữa hai dòng sông (Lưỡng Hà)

Là bình nguyên rộng lớn, bằng phẳng, nhận phù sa hàng năm khi nước lũ lên.

Không có biên giới thiên nhiên hiểm trở, đi lại dễ dàng, nên hoạt động buôn bán phát triển

2. Không có biên giới thiên nhiên nhiên hiểm trở, đi lại dễ dàng lên hoạt động buôn bán trao đổi hàng hóa giữa Lưỡng Hà với những vùng xung quanh rất phát triển. Nhiều người Lưỡng Hà trở thành thương nhân. Họ rong ruổi khắp Tây Á thời bấy giờ với những đàn lạc đà đầy hàng hóa chất trên lưng.  

Câu hỏi 2

38

1. Em hãy trình bày quá trình thành lập nhà nước Lưỡng Hà cổ đại ?

2. Quan sát lược đồ 7.2, em hãy kể tên những thành thị gắn với những nhà nước ra đời sau giai đoạn Xu-me.

Gợi ýarrow-down-icon

1. Xem nội dung mục 2

2. Quan sát lược đồ

Đáp ánarrow-down-icon

1. Người Xu-me (Sumer) là nhóm người đến cư trú sớm nhất ở Lưỡng Hà. Khoảng 3500 năm TCN, họ xây dựng những quốc gia thành thị. Đó là những nhà nước đầu tiên của người Lưỡng Hà, Mỗi quốc gia thành thị bao gồm một thành phố và vùng đất xung quanh lệ thuộc vào nổ. Vùng hạ lưu sông Ơ-phơ-rát và Ti-grợ là nơi tập trung những quốc gia thành thị của người Xu-me với những thành phố nổi tiếng như ba (Ur), U-rúc (Uruk), Um-ma (Ummar). Sau người Xu-me, nhiều tộc người khác thay nhau làm chủ vùng đất này và lập nên những vương quốc, những đế chế hùng mạnh. Nhiều thành thị mới tiếp tục được xây dựng,trong đó, nổi tiếng nhất là thành Ba-bi-lon. Năm 539 TCN, người Ba Tự xâm lược Lưỡng Hà. Lịch sử các vương quốc cổ đại Lưỡng Hà kết thúc.

2. Những thành thị gắn với nhà nước ra đời sau giai đoạn của người Xu-me là:

Babilon, Ma-ri, At-sua.

Câu hỏi 3

39

1. Hãy kể tên những thành tựu điển hình của văn hóa Lưỡng Hà cổ đại.

2. Quan sát hình 7.3, theo em người Xu-me dùng dụng cụ có hình dáng như thế nào để khắc chữ lên những miếng đất sét?

3. Đọc đoạn tư liệu 7.4, em hãy cho biết vua Ha-mu-ra-bi ban hành bộ luật để làm gì?

Gợi ýarrow-down-icon

1. Thống kê các thành tựu theo từng lĩnh vực

2. Quan sát hình ảnh

3. Quan sát hình ảnh

Đáp ánarrow-down-icon

1. Những thành tựu điển hình của văn hóa Lưỡng Hà cổ đại

Thành tựuĐặc điểm
Chữ viết và văn học

- Chữ viết hình dạng giống những chiếc đinh hay góc nhọn nên được gọi là chữ hình nêm hay hình góc.

- Tác phẩm: Sử thi Gin-ga-mét nói về một vị vua có thật của người Xu-me.

 

Luật pháp- Năm 1750 TCN,bộ luật thành văn Ha-mu-ra-bi ra đời, quy định những nguyên tắc đời sống như quan hệ cộng đồng, buôn bán, xây dựng,…
Toán học- Có nhiều phương pháp đếm, trong đó nổi bật với hệ thống đếm số 60 làm cơ sở. Chúng ta sử dụng hệ đếm này để chia một giờ bằng 60 phút, một phút bằng 60 giây và chia một vòng tròn là 360 độ.
Kiến trúc và điêu khắc

- Người Lưỡng Hà sử dụng gạch làm vật liệu xây dựng và đất sét để tạc tượng, nặn tượng.

- Công trình kiến trúc nổi tiếng của người Lưỡng Hà là vườn treo Ba-bi-lon.

2. Theo em, người Xu-me dùng dụng cụ hình dạng giống như những chiếc đinh hay góc nhọn nên được gọi là chữ hình nêm hay hình góc.

3. Vua Ha-mu-ra-bi ban hành bộ luật để nhằm cai trị đất nước ổn định, thịnh vượng và củng cố địa vị của mình. 

Luyện tập và Vận dụng 1

40

Quan sát lược đồ 7.2, em hãy cho biết các thành thị của Lưỡng Hà cổ đại phân bố chủ yếu ở khu vực nào?

Gợi ýarrow-down-icon

Quan sát hình ảnh

Đáp ánarrow-down-icon

Quan sát lược đồ 7.2, em có thể thấy các thành thị của Lưỡng Hà cổ đại chủ yếu phân bố ở lưu vực hai dòng sông Ti-gơ-rơ và Ơ-phơ-rát.

Luyện tập và Vận dụng 2

40

Thành tựu nào của người Lưỡng Hà cổ đại có ảnh hưởng đến ngày nay?

Gợi ýarrow-down-icon

Liên hệ thực tế

Đáp ánarrow-down-icon

Thành tựu của người Lưỡng Hà ảnh hưởng đến ngày nay là Toán học.

Luyện tập và Vận dụng 3

40

Kể tên những thành tựu xung quanh em có ứng dụng thành tựu toán học của người Lưỡng Hà cổ đại?

Gợi ýarrow-down-icon

Quan sát hình ảnh

Đáp ánarrow-down-icon