Bài 6: Chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất và hệ quả

Câu hỏi 1

128

Dựa vào hình 6.1 và thông tin trong bài, em hãy:

- Xác định:

+ Cực Bắc, cực Nam và trục của Trái Đất.

+ Hướng tự quay quanh trục của Trái Đất.

- Cho biết thời gian Trái Đất quay một vòng quanh trục.

Hình 6.1. Hướng tự quay của Trái Đất

Gợi ýarrow-down-icon

Quan sát hình 6.1 và đọc thông tin trong SGK để trả lời câu hỏi.

Đáp ánarrow-down-icon

- Trục Trái Đất nghiêng một góc 66033' trên mặt phẳng quỹ đạo.

- Hướng tự quay quanh trục của Trái Đất: từ tây sang đông (ngược chiều kim đồng hồ).

- Thời gian Trái Đất quay một vòng quanh trục là 24 giờ (một ngày đêm).

Câu hỏi 2

128

Dựa vào hình 6.2, hình 6.3 và thông tin trong bài, em hãy:

- Cho biết vị trí điểm A có phải luôn là ban ngày, vị trí điểm B có phải luôn là ban đêm không? Tại sao?

- Trình bày hiện tượng ngày đêm luân phiên nhau trên Trái Đất.

Đáp ánarrow-down-icon

Sự luân phiên ngày đêm

- Điểm A không phải luôn là ban ngày và điểm B không phải luôn là ban đêm. Vì: Trái đất hình cầu và tự quay quanh trục nên mọi nơi trên Trái Đất đều đều lần lượt được Mặt Trời chiếu sáng rồi lại chìm vào bóng tối.

- Hiện tượng ngày đêm luân phiên nhau trên Trái Đất:

+ Do Trái Đất hình cầu nên chỉ có 1 nửa được Mặt Trời chiếu sáng. Nửa được chiếu sáng là ban ngày, nửa không được chiếu sáng là ban đêm.

+ Do Trái Đất luôn vận động tự quay quanh trục nên khắp mọi nơi trên Trái Đất đều lần lượt được Mặt Trời chiếu sáng rồi lại chìm vào bóng tối => Sự luân phiên ngày đêm.

Câu hỏi 3

129

- Bề mặt Trái Đất được chia làm bao nhiêu múi giờ?

- Việt Nam thuộc múi giờ thứ mấy?

- Múi giờ nước ta muộn hơn hay chậm hơn so với giờ GMT?

- Múi giờ của các thành phố: Hà Nội, Oa-sinh-tơn (Washington), Mát-xcơ-va (Moscow) và Tô-ky-ô (Tokyo).

Hình 6.4. Các khu vực giờ trên Trái Đất

Gợi ýarrow-down-icon

Quan sát hình 6.4 và đọc thông tin trong SGK để trả lời câu hỏi.

Đáp ánarrow-down-icon

Giờ trên Trái Đất

- Bề mặt Trái Đất được chia làm 24 múi giờ.

- Việt Nam thuộc múi giờ thứ 7.

- Múi giờ nước ta sớm hơn so với giờ GMT.

- Múi giờ của thành phố:

+ Hà Nội: 7.

+ Oa-sinh-tơn (Washington): -5.

+ Mát-xcơ-va (Moscow): 3.

+ Tô-ky-ô (Tokyo): 9.

Câu hỏi 4

130

- Cho biết:

+ Ở bán cầu Bắc, vật chuyển động theo hướng từ A đến B và từ C đến D bị lệch về phía bên trái hay bên phải so với hướng ban đầu?

+ Ở bán cầu Nam, vật chuyển động theo hướng từ E đến F và từ O đến P bị lệch về phía bên trái hay bên phải so với hướng ban đầu?

+ Rút ra kết luận về hướng lệch của các vật thể chuyển động ở bán cầu Bắc và bán cầu Nam theo chiều kinh tuyến.

Hình 6.5. Sự lệch hướng do vận động tự quay của Trái Đất

Gợi ýarrow-down-icon

Quan sát hình 6.5 và đọc thông tin trong SGK để trả lời câu hỏi.

Đáp ánarrow-down-icon

Sự lệch hướng chuyển động

- Ở bán cầu Bắc, vật chuyển động theo hướng từ A đến B và từ C đến D bị lệch về phía bên phải so với hướng ban đầu.

- Ở bán cầu Nam, vật chuyển động theo hướng từ E đến F và từ O đến P bị lệch về phía bên trái so với hướng ban đầu.

- Theo chiều kinh tuyến, vật thể chuyển động sẽ bị lệch về bên phải ở bán cầu Bắc và lệch về bên trái ở bán cầu Nam so với hướng chuyển động ban đầu.

Luyện tập

131

1. Sử dụng quả Địa Cầu để mô tả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất.

2. Hãy lập một sơ đồ hệ thống hóa kiến thức về hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất.

Gợi ýarrow-down-icon

1. Sử dụng quả Địa Cầu.

2. Dựa vào kiến thức đã học để lập sơ đồ.

Đáp ánarrow-down-icon

1. - Trái Đất tự quay quanh một trục tưởng tượng theo hướng từ tây sang đông, trục này nối liền 2 cực của Trái Đất và luôn nghiêng một góc 66o33’ trên mặt phẳng quỹ đạo.

- Thời gian Trái Đất quanh một vòng quanh trục là khoảng 24 giờ (một ngày đêm).

2. 

Sơ đồ hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất

Vận dụng

131

Sáng nay, trước khi đến trường, Hoàng định gọi điện hỏi thăm một người bạn ở nước Anh. Thấy vậy, mẹ của Hoàng đã khuyên bạn ấy hãy gọi vào thời điểm khác phù hợp hơn.

Theo em, tại sao mẹ của Hoàng lại khuyên như vậy? Em hãy tư vấn cho Hoàng thời điểm phù hợp để gọi điện hỏi thăm bạn của mình.

Gợi ýarrow-down-icon

Vận dụng kiến thức đã học và dựa vào hình 6.4 để trả lời.

Đáp ánarrow-down-icon

- Anh: Múi giờ số 0.

- Việt Nam: múi giờ số 7.

=> Anh cách Việt Nam 7 múi giờ.

=> Buổi sáng, trước giờ đi học nếu Hoàng gọi điện cho bạn ở Anh thì khi ấy ở Anh đang là ban đêm, Hoàng sẽ vô tình phá vỡ giấc ngủ của bạn.