173
Dựa vào hình 18.1, em hãy kể tên các đại dương trên thế giới.
Hình 18.1. Độ muối của nước biển và đại dương
Dựa vào hình 18.1
Các đại dương trên thế giới bao gồm:
- Thái Bình Dương;
- Đại Tây Dương;
- Ấn Độ Dương;
- Bắc Băng Dương.
Vào ngày 8/6/2021 trùng với ngày Đại dương thế giới, Hiệp hội Địa lí Quốc gia Mỹ (National Geographic Society) đã công nhận đại dương thứ 5 (Nam Đại Dương).
174
Đọc thông tin trong bài và quan sát hình 18.1, em hãy:
- Cho biết sự khác biệt về nhiệt độ và độ muối giữa vùng biển nhiệt đới và vùng biển ôn đới.
- Giải thích tại sao có sự khác biệt như vậy?
Hình 18.1. Độ muối của nước biển và đại dương
Quan sát hình 18.1 SGK.
- Sự khác biệt về nhiệt độ và độ muối giữa vùng biển nhiệt đới và vùng biển ôn đới:
- Giải thích:
+ Về nhiệt độ: thay đổi phụ thuộc vào vị trí địa lí, điều kiện khí hậu và một số điều kiện tự nhiên khác.
+ Về độ muối: do nguồn nước sông chảy vào và độ bốc hơi của nước biển và đại dương khác nhau.
174
Dựa vào thông tin trong bài và hình 18.2, em hãy trình bày khái niệm sóng biển và sóng thần. Cho biết nguyên nhân hình thành hai loại sóng này.
Hình 18.2. Các loại sóng trên biển và đại dương
Dựa vào thông tin trong bài và hình 18.2
- Sóng biển là sự dao động của các phân tử nước theo chiều thẳng đứng.
- Sóng thần là những con sóng dài đơn độc, di chuyển nhanh, vào đến bờ có thể cao trên 20 m.
- Nguyên nhân sinh ra sóng biển và sóng thần:
+ Sóng biển: do gió.
+ Sóng thần: do ngoài khơi xảy ra động đất hoặc núi lửa ngầm.
175
Đọc thông tin trong bài và quan sát hình 18.3, em hãy:
- Trình bày khái niệm về hiện tượng thủy triều.
- Cho biết thế nào là triều cường? Thế nào là triều kém.
- Xác định thời điểm xảy ra triều cường và thời điểm xảy ra triều kém.
Hình 18.3. Vị trí của Mặt Trời, Mặt Trăng và Trái Đất vào các ngày triều cường và triều kém
Đọc thông tin trong bài và quan sát hình 18.3
- Hiện tượng thủy triều là hiện tượng nước biển có lúc dâng lên, lấn sâu vào đất liền, có lúc lại rút xuống, lùi ra xa.
- Triều cường là lúc dao động của thủy triều lên cao nhất.
- Triều kém là hiện tượng thủy triều có dao động nhỏ nhất.
- Triều cường xảy ra khi Mặt Trăng, Mặt Trời và Trái Đất nằm thẳng hàng với nhau. Triều kém xảy ra khi Mặt Trăng, Mặt Trời và Trái Đất nằm ở vị trí vuông góc.
176
Dựa vào hình 18.4 và kiến thức đã học, em hãy kể tên các dòng biển trong các đại dương. Cho biết hướng chảy của các dòng biển nóng, dòng biển lạnh.
Hình 18.4. Dòng biển trong các đại dương
Quan sát hình 18.4
- Các dòng biển trong đại dương:
+ Dòng biển nóng: Nam xích đạo, Bắc Thái Bình Dương, A-lax-ca, Gơn-xto-rim, Bắc Đại Tây Dương, Ghi-nê, Guy-an, Bra-xin, Mô-dăm-bích, Cư-rô-si-ô, Bắc xích đạo, dòng đông Ô-xtrây-li-a.
+ Dòng biển lạnh: Dòng Tây Ô-xtrây-li-a, Xô-ma-li, Ca-li-pho-ri-a, Ca-na-ri
- Hướng chảy của các dòng biển nóng, dòng biển lạnh:
+ Dòng biển nóng chảy từ xích đạo về hướng các cực.
+ Dòng biển lạnh chuyển động từ 400B hoặc Nam về vùng xích đạo.
176
1. Em hãy lập sơ đồ thể hiện 3 dạng vận động chính của nước biển và đại dương.
2. Tìm mối quan hệ giữa nhiệt độ và độ muối của nước biển, đại dương
1. 3 dạng vận động chính của nước biển và đại dương: sóng, thủy triều và dòng biển.
2. Dựa vào kiến thức đã học về nhiệt độ và độ muối của nước biển, đại dương.
1.
Sơ đồ thể hiện 3 dạng vận động chính của nước biển và đại dương
2. Nhiệt độ làm ảnh hưởng tới độ muối trong nước biển do nhiệt độ tác động tới độ bốc hơi của nước biển.
=> Càng lên vĩ độ cao nhiệt độ càng giảm dần, dẫn tới độ muối có xu hướng giảm dần.
176
Nêu những lợi ích kinh tế mà sóng, thủy triều hoặc dòng biển đem lại cho chúng ta. Liên hệ với Việt Nam.
Vận dụng kiến thức đã học vào thực tế.
