Bài 17: Đấu tranh bảo tồn và phát triển văn hóa dân tộc thời Bắc thuộc

1. Biểu hiện cho chính sách đồng hóa của các triều đại phong kiến phương Bắc đối với nước ta là thất bại:

- Người Việt vẫn nghe-nói, truyền lại cho con cháu tiếng mẹ đẻ

- Những tín ngưỡng truyền thống như thờ cúng tổ tiên, thờ các vị thần tự nhiên,.... tiếp tục được duy trì.

- Bảo tồn phong tục tập quán Việt như tục nhuộm răng, ăn trầu, búi tóc, xăm mình, làm bánh chưng, bánh giày,...

2. Phong tục ăn trầu theo ghi chép của Lê Quý Đôn ( tư liệu 17.3) vào năm 304 thuộc thế kỉ thứ IV trong lịch sử Việt Nam. Hiện nay phong tục này còn nhưng không được phổ biến, chỉ các cụ già ở một số vùng còn ăn trầu, thế nhưng trầu cau vẫn được gìn giữ một cách trân trọng. Điều đó đã ăn sâu vào tiềm thức của người Việt như một nét văn hóa tốt đẹp mãi lưu truyền.

Người Việt tiếp thu có chọn lọc văn hóa Trung Quốc trong thời Bắc thuộc:

- Phật giáo, Đạo giáo du nhập vào nước ta thời kì này, hòa quyện cùng với tín ngưỡng dân gian

- Tiếp thu chữ Hán nhưng sử dụng tiếng Việt, dùng âm Việt, để đọc chữ Hán, tạo cơ sở hình thành vốn từ Hán-Việt ngày càng phong phú, đặc sắc

- Tiếp thu kĩ thuật tiến bộ của Trung Quốc: làm giấy, dệt lụa, kĩ thuật bón phân bắc trong trồng trọt và nhiều sản phẩm thủ công khác.

Thời kì nước ta bị các triều đại phong kiến phương Bắc đô hộ hơn 1000 năm (từ năm 179 TCN đến 938).

Các triều đại phong kiến phương Bắc thay nhau thống trị nước ta.

Thời kì này, nhân dân ta bị áp bức, bóc lột nặng nề với các loại sưu thuế

Những phong tục tập quán nào của người Việt được bảo tồn suốt thời Bắc thuộc và vẫn có mặt trong đời sống văn hóa hằng ngày của chúng ta ngày nay như:

+ Thờ cúng tổ tiên

+ Tổ chức mở hội hằng năm

+ Ăn trầu, chôn người chết trong quan tài...

Qua hai hình 17.5 và 17.6 yếu tố văn hóa mà nhân dân ta tiếp thu từ bên ngoài như đúc đồng, chạm khắc, làm gốm… 

Nhà thơ Lưu Quang Vũ từng viết: "Tiếng chẳng mất khi Loa Thành đã mất" trong bài "Tiếng Việt". câu thơ trên phản ánh sự kiện An Dương Vương thất bại trước cuộc xâm lược của Triệu Đà, Âu Lạc bị sáp nhập vào Nam Việt. Điều đó chứng tỏ chúng ta bị mất nước nhưng không mất tiếng nói, vẫn bảo tồn được những yếu tố văn hóa đã định hình từ thời Văn Lang Âu Lạc

Em phản đối hiện tượng các bạn trẻ lạm dụng việc sử dụng tiếng nước ngoài vào tiếng Việt khi giao tiếp. Vì việc lạm dụng sử dụng quá đà sẽ đánh mất đi bản sắc dân tộc, mất đi sự trong sáng của tiếng Việt.