151
Quan sát hình 12.1, kết hợp thông tin trong bài, em hãy cho biết khí quyển gồm những tầng nào? Lập sơ đồ mô tả đặc điểm của các tầng khí quyển.
Hình 12.1. Các tầng khí quyển của Trái Đất
Quan sát hình 12.1 và đọc nội dung trong bài để trả lời câu hỏi.
- Khí quyển gồm các tầng: đối lưu, bình lưu và các tầng cao của khí quyển.
- Sơ đồ mô tả đặc điểm của các tầng khí quyển:
152
Quan sát hình 12.2, 12.3 kết hợp với nội dung trong bài, em hãy trả lời các câu hỏi sau:
- Nêu tỉ lệ các thành phần của không khí.
- Khí oxy và hơi nước có vai trò gì đối với tự nhiên trên Trái Đất?
Hình 12.3. Quang hợp ở lá cây tạo thành chất hữu cơ và khí oxy
Quan sát hình 12.2, 12.3 và đọc nội dung trong bài để trả lời câu hỏi.
- Tỉ lệ các thành phần của không khí:
+ Khí oxy: 21%
+ Khí nitơ: 78%
+ Khí cacbonic, hơi nước và các loại khí khác: 1%
- Vai trò của khí oxy và hơi nước đối với tự nhiên trên Trái Đất:
+ Khí oxy: chất khí cần thiết cho sự cháy và hô hấp của động vật.
+ Hơi nước: nguồn gốc sinh ra các hiện tượng khí tượng như sương mù, mưa, mây,...
152
Dựa vào kiến thức đã học, em hãy cho biết:
- Nhiệt độ và độ ẩm của một khối khí hình thành trên lục địa ở vĩ độ cao.
- Nhiệt độ và độ ẩm của một khối khí hình thành ngoài đại dương ở vĩ độ thấp.
- Khối khí hình thành ở vĩ độ thấp, nhiệt độ tương đối cao; khối khí hình thành ở vĩ độ cao, nhiệt độ tương đối thấp.
- Khối khí hình thành trên các vùng đất liền, tính chất khô; khối khí hình thành trên các biển và đại dương, tính chất ẩm.
- Một khối khí hình thành trên lục địa ở vĩ độ cao: nhiệt độ và độ ẩm tương đối thấp.
- Một khối khí hình thành ngoài đại dương ở vĩ độ thấp: nhiệt độ và độ ẩm tương đối cao.
153
Dựa vào hình 12.4 a và thông tin trong bài, em hãy:
- Đọc trị số khí áp đang hiển thị trên khí áp kế kim loại.
- Trị số ấy là khí áp thấp hay khí áp cao.
Hình 12.4. Một số loại khí áp kế
- Dựa vào hình 12.4 a để đọc trị số khí áp.
- Khí áp nhỏ hơn 1013,1 mb là khí áp thấp, khí áp lớn hơn 1013,1 mb là khí áp cao.
- Trị số khí áp đang hiển thị trên khí áp kế kim loại: 1 200 mb.
- Trị số ấy là khí áp cao
153
- Trên Trái Đất có các đai khí áp nào?
- Nêu tên các đai khí áp thấp, đai khí áp cao.
Hình 12.5. Các đai khí áp và các loại gió chính trên Trái Đất
Dựa vào hình 12.5 để trả lời câu hỏi.
Trên Trái Đất có 7 đai khí áp:
+ 2 đai áp cao cực
+ 2 đai áp thấp ôn đới
+ 2 đai áp cao cận chí tuyến
+ 1 đai áp thấp xích đạo.
154
- Kể tên các loại gió chính trên Trái Đất.
- Trình bày phạm vi hoạt động và hướng thổi của gió Tây ôn đới và gió Mậu dịch.
Dựa vào hình 12.5 để trả lời câu hỏi.
- Các loại gió chính trên Trái Đất:
+ Gió Tây ôn đới
+ Gió Mậu dịch
+ Gió Đông cực
- Phạm vi hoạt động và hướng thổi của gió Tây ôn đới và gió Mậu dịch:
154
1. Em hãy cho biết tầng khí quyển nào ảnh hưởng nhiều nhất đến sự sống của Trái Đất? Vì sao?
2. Dựa vào hình 12.5, em hãy xác định hướng thổi của gió Đông cực ở cả hai bán cầu
Hình 12.5. Các đai khí áp và các loại gió chính trên Trái Đất
1. Dựa vào kiến thức đã học phần các tầng khí quyển để trả lời câu hỏi.
2. Quan sát hình 12.5, chú ý hướng gió Đông cực được thể hiện bằng mũi tên màu đỏ.
=> Chú ý: hướng gió được xác định từ hướng bắt đầu thổi
1. Tầng đối lưu có ảnh hưởng nhiều nhất đến sự sống trên Trái Đất vì:
- Đây là không gian cho mọi hoạt động sống của sinh vật trên Trái Đất.
- Tất cả mọi quá trình như quang hợp của thực vật, hô hấp của con người, động thực vật, các vận động của chu trình nước đều diễn ra trong tầng đối lưu.
2. - Bán cầu Bắc: gió Đông cực thổi theo hướng đông bắc.
- Bán cầu Nam: gió Đông cực thổi theo hướng đông nam.
154
Hãy tìm hiểu và cho biết lãnh thổ Việt Nam nằm trong phạm vi ảnh hưởng của loại gió nào?
Vận dụng kiến thức đã học vào thực tế.
