Bài 11: La Mã cổ đại

Câu hỏi 1

58

Điều kiện tự nhiên đã ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển của nền văn minh La Mã?

Gợi ýarrow-down-icon

Đọc kĩ thông tin mục 1

Đáp ánarrow-down-icon

- Người La Mã cổ đại ban đầu ở vùng đồng bằng màu mỡ ở thung lũng sông Pô và sông Ti-brơ thuận lợi cho việc trồng trọt.

- Miền Nam và đảo Xi-xin (Sicily) có những đồng cỏ thuận tiện cho việc chăn nuôi.

- Trong lòng đất chứa nhiều đồng, chì, sắt nên các ngành thủ công nghiệp cũng rất phát triển.

- Bán đảo I-ta-ly có hàng nghìn km đường bờ biển, lại nằm ở vị trí trung tâm Địa Trung Hải, rất thuận lợi cho giao thương và các hoạt động hàng hải.

Câu hỏi 2

59

1. Quan sát lược đồ 11.2, em hãy xác định địa bàn ban đầu của La Mã cổ đại và phạm vi lãnh thổ của La Mã thời đế chế.

2. Em hãy trình bày cơ cấu tổ chức và hoạt động của nhà nước đế chế ở La Mã cổ đại.

Gợi ýarrow-down-icon

1. Quan sát hình ảnh

2. Đọc thông tin

Đáp ánarrow-down-icon

1. – Địa hình ban đầu của La Mã cổ đại là tại bán đảo I-ta-li-a ( được ký hiệu tô màu hồng trong lược đồ)

– Phạm vi lãnh thổ của La Mã thời đế chế đã được mở rộng gồm toàn bộ các vùng đất xung quanh Địa Trung Hải, các vùng đất ven bờ Đại Tây Dương và quần đảo Anh

2. Em hãy trình bày cơ cấu tổ chức và hoạt động của nhà nước đế chế ở La Mã cổ đại.

2. * Cơ cấu và tổ chức hoạt động của nhà nước đế chế ở La Mã cổ đại:

- Trước năm 27 TCN:

+ Thiết lập nhà nước cộng hòa không có vua, cai trị dựa trên luật pháp và mọi chức vụ phải được bầu ra.

+ Thực chất quyền lực nằm trong tay 300 thành viên của Viện Nguyên lão

- Từ năm 27 TCN về sau:

+ La Mã chuyển sang hình thức nhà nước Đế chế.

+ Hoàng đế thâu tóm cả quyền lực.

+ Viện nguyên lão chỉ còn là hình thức, không còn quyền hành trong thời kì đế chế.

Câu hỏi 3

60

1. Hãy trình bày một thành tựu của người La Mã mà em ấn tượng nhất và lí giải sự lựa chọn đó.

2. Dựa vào bảng 11.5, em hãy sử dụng chữ số La Mã để thực hiện phép tính sau đây: 350+270. Em có nhận xét gì về việc dùng chữ số La Mã để tính toán.

Gợi ýarrow-down-icon

1. Quan sát hình ảnh, liên hệ thực tế.

2. Dựa vào bảng

Đáp ánarrow-down-icon

1. Thành tựu mà em thấy ấn tượng nhất của người La Mã đó là hệ thống chữ La-tinh, ra đời trên cơ sở tiếp thu chữ cái của người Hy Lạp. Nó bao gồm 26 chữ cái và là nền tảng cho 200 ngôn ngữ và chữ viết hiện nay.

2. Phép tính 350+ 270 được viết như sau:

   CCCL + CCLXX = DCXX

Như vậy, việc dùng chữ La Mã để tính toán sẽ rắc rối hơn đối với những phép tính lớn hơn, chính vì thế chữ số thường vẫn được sử dụng phổ biến và thông dụng đối với tất cả các quốc gia.

Luyện tập và Vận dụng 1

61

Em hãy chỉ ra điểm giống nhau về điều kiện tự nhiên của Hy Lạp và La Mã cổ đại.

Gợi ýarrow-down-icon

Dựa vào đặc điểm của Hy Lạp và La Mã

Đáp ánarrow-down-icon

Điểm giống nhau về điều kiện tự nhiên của Hy Lạp và La Mã cổ đại:

- Đều được biển bao bọc xung quanh, phía Bắc  đều được bao bọc bởi những dãy núi cao

- Lòng đất có nhiều khoáng sản, thuận lợi cho sự phát triển của nghề luyện kim.

- Đường bờ biển dài, có nhiều vịnh cảng thuận tiện cho tàu bè ra vào trú đậu. Thuận lợi cho sự phát triển của sự trao đổi và mua bán hàng hóa, do đó thương nghiệp rất phát triển. 

Luyện tập và Vận dụng 2

61

Vì sao nói: Nhà nước đế chế là nền quân chủ khoác áo cộng hòa?

Gợi ýarrow-down-icon

Dựa vào tổ chức của nhà nước La Mã

Đáp ánarrow-down-icon

Nhà nước đế chế là nền quân chủ khoác áo cộng hòa bởi:

Thời cộng hòa, viện nguyên lão có quyền tối thượng, họ đề xuất luật; quyết định hòa bình hay chiến tranh; đề cử quan chấp chính. 

Tuy nhiên, sang thời kì Đế chế (năm 27 TCN), Hoàng đế đã thâu tóm quyền lực, viện nguyên lão khi đó chỉ còn là hình thức, không còn quyền hành

Luyện tập và Vận dụng 3

61

Theo em, những thành tựu văn hóa nào của La Mã cổ đại vẫn được ứng dụng trong thời kì hiện đại?

Gợi ýarrow-down-icon

Liên hệ thực tế

Đáp ánarrow-down-icon
Lĩnh vựcThành tựuVận dụng ngày nay
Luật học và lịch

- Luật 12 bảng, sau hoàn chỉnh thành luật La Mã

- Lịch caser

-  Các nước Âu Mĩ hiện nay đều xây dựng trên nền tảng luật 12 bảng

- Lịch caster là cơ sở để cải tiến và hoàn thiện lịch Công giáo ngày nay

Chữ viết và số

- Chữ La tinh

- Chữ số La Mã

- Cơ sở của 200 ngôn ngữ và chữ viết trên thế giới

- Chữ Latinh ngày nay vẫn là ngôn ngữ quốc tế

- Chữ số La Mã ngày nay vẫn dùng để đánh đề mục lớn, đồng hồ, …

Kiến trúcMái vòmNhà thờ, công trình công cộng
Kĩ thuậtXi măng, bê tôngXây dựng công trình kiến trúc