44
Oxygen còn được gọi là dưỡng khí vì nó duy trì quá trình hô hấp cho mọi vật sống. Nếu không có oxygen thì chúng ta không thể đốt cháy được các nhiên liệu. Vậy khí oxygen có tính chất cơ bản gì và tầm quan trọng của oxygen như thế nào đối với cuộc sống?
- Tính chất cơ bản của oxygen: là chất khí
- Tầm quan trọng: duy trì sự sống và sự cháy
44
Em hãy cho biết khí oxygen tồn tại ở đâu.
Oxygen tồn tại trong không khí
44
Thường xuyên hít thở khí oxygen trong không khí, em có cảm nhận được màu, mùi vị của oxygen không
Không màu, không mùi vị
44
Tại sao các đầm nuôi tôm thường lắp đặt hệ thống quạt khí?
Cung cấp và phân tán oxygen đồng đều
Đầm nuôi tôm là một không gian nhỏ mà phải nuôi một lượng tôm rất lớn, mật độ nuôi cao nên nhu cầu oxy là rất cần thiết. Lắp quạt khí sẽ giúp cung cấp và phân tán lượng oxygen đồng đều cho nước. Đồng thời lượng oxy cung cấp nhiều giúp cho việc phân hủy chất thải trong đầm nuôi tôm cũng được tăng lên, nhờ đó mà tôm được nuôi sống hiệu quả.
45
Con người có thể ngừng hoạt động hô hấp không? Vì sao
Con người cần oxygen để duy trì sự sống
- Con người không thể ngừng hoạt động hô hấp.
- Hoạt động hô hấp là hoạt động cung cấp oxy giúp cơ thể con người hoạt động. Ngừng hô hấp tức là cơ thể con người không được nhận oxy. Nếu để trong thời gian dài không hô hấp con người sẽ chết.
45
Em tìm hiểu và cho biết những bệnh nhân nào phải sử dụng bình khí oxygen để thở?
Người có khả năng hô hấp kém
Những người không thể tự hô hấp được (như bị yếu phổi hoặc bị ảnh hưởng một số bộ phận nội tạng liên quan đến hô hấp)
45
Bình khí nén là bình tích trữ không khí được nén ở một áp suất nhất định. Tại sao thợ lặn cần sử dụng bình khí nén?
Khí oxygen ít tan và duy trì sự sống
- Khí oxygen tan ít trong nước
- Khí oxygen giúp duy trì sự sống
=> Thợ lặn dùng bình khí nén để có thể mang được bình khí có thể tích vừa phải đủ khả năng nén được nhiều khí, phục vụ cho cả quá trình hô hấp của thợ lặn dưới biển
46
Tiến hành thí nghiệm như hình 9.4 và giải thích hiện tượng quan sát được
- Hiện tượng quan sát được là que đóm đỏ bùng cháy mạnh khi được đưa vào trong bình chứa khí oxy
- Giải thích: Que đóm sau khi được thêm oxy sẽ cung cấp sự cháy, khiến que đóm bùng cháy mãnh liệt
46
Gia đình em sử dụng loại nhiên liệu nào để đun nấu hàng ngày? Nhiên liệu đó có cần sử dụng khí oxygen để đốt cháy không?
Khí oxygen duy trì sự cháy
Nhà em dùng khí gas, có sử dụng khí oxygen để đốt cháy
(than tổ ong, bếp dầu cũng cần có khí oxygen để duy trì sự cháy)
46
Em hãy lấy ví dụ chứng tỏ oxygen duy trì sự sống và sự cháy
- Oxygen duy trì sự sống: con người, cây cối, động vật đều cần oxygen để hô hấp nhằm duy trì sự sống
- Oxygen duy trì sự cháy: Cho que đóm còn tàn đỏ vào bình chứa khí oxygen => Que đóm bùng cháy
46
Một số hộ gia đình dùng bếp củi để đun nấu hàng ngày. Khi lửa sắp tàn, người ta thêm củ và thổi hoặc quạt vào bếp thì ngọn lửa cháy bùng lên. Em hãy giải thích cách làm đó
- Điều kiện xảy ra sự cháy
+ Chất cháy phải nóng đến nhiệt độ cháy
+ Đủ khí oxygen cho sự cháy
- Thêm củi là hành động thêm nhiên liệu, để chất cháy được nóng lên
- Quạt là hành động nhằm cung cấp oxygen
=> Sau khi thêm nhiên liệu và cung cấp oxygen thì lửa sẽ lại cháy bùng lên.
47
Cho biểu đồ về một số hoạt động tiêu thụ khí oxygen như hình dưới đây:
a) Lĩnh vực nào tiêu thụ nhiều oxygen nhất, lĩnh vực nào tiêu thụ ít oxygen nhất?
b) Hãy tìm hiểu và nêu vai trò của oxygen đối với lĩnh vực y khoa và hàn cắt kim loại
a) Lĩnh vực nào chiếm nhiều phần trăm nhất thì tiêu thụ nhiều nhất, lĩnh nào chiếm phần trăm ít nhất thì tiêu thụ ít nhất
a)- Luyện thép tiêu thụ nhiều oxygen nhất: chiếm 55%
- Hàn cắt kim loại và thuốc nổ nhiên liệu tên lửa tiêu thụ ít oxygen nhất: chiếm 5%
b)- Vai trò của oxygen trong lĩnh vực y khoa: làm bình khí oxygen cho bệnh nhân
- Hàn cắt kim loại: Ta cần dùng oxygen để đốt cháy khí đốt, làm tăng nhiệt độ khiến kim loại bị nung chảy để chuyển thành các mối hàn.
47
Trong quá trình chữa cháy, nếu đám cháy xăng dầu nhỏ, người ta có thể sử dụng tấm chăn dày, lớn và trùm nhanh lên đám cháy mà không dùng nước để dập tắt đám cháy. Em hãy giải thích tại sao lại làm như vậy?
- Muốn dập tắt sự cháy cần thực hiện 1 hoặc đồng thời cả 2 biện pháp sau:
+ Hạ nhiệt độ của chất cháy xuống dưới nhiệt độ cháy
+ Cách li chất cháy với khí oxygen
- Nguyên nhân: Xăng là chất nhẹ hơn nước, nổi lên trên.
=> Nước không cách li được xăng với oxygen nên không thể dập được lửa của đám cháy xăng
- Giải pháp: Người ta hay dùng chăn thay dùng nước vì dùng chăn sẽ ngăn chặn gần như hoàn toàn lượng oxygen tiếp xúc với ngọn lửa khiến cho khống chế, dập tắt đám cháy được nhanh hơn
47
Khi nào chúng ta cần sử dụng các biện pháp hỗ trợ nhằm cung cấp nguồn oxygen cho hoạt động hô hấp
Khi chúng ta thấy khó thở, đầu óc choáng váng, hoặc dùng cho các bệnh nhân cấp cứu, mắc các bệnh về phổi, tim, suy hô hấp…
47
Tại sao trong bể bơi nuôi cá cảnh thường lắp một máy bơm nước nhỏ để bơm nước liên tục đồng thời trồng thêm một số cây thủy sinh?
Khí oxygen rất cần cho sự sống của con người và sinh vật
- Lắp máy bơm nước trong bể cá: Tạo các luồng khí oxygen và giúp tuần hoàn lượng nước để cung cấp cho hệ sinh thái của cá trong bể.
- Trồng thêm một số cây thủy sinh: Giúp làm tăng mức oxygen trong bể và cung cấp chỗ trú ẩn dễ chịu cho cá.
