160
Quan sát hình bên và cho biết trong hai người, ai đang giương cung và ai chưa giương cung? Vì sao?
Bạn nam đang giương cung, bạn nữ chưa giương cung. Vì dây cung của bạn nam đã được kéo căng, còn dây cung của bạn nữ vẫn ở trạng thái ban đầu.
160
Quan sát hình 36.1, 36.2 và cho biết hướng chuyển động, tốc độ chuyển động của quả bóng thay đổi như thế nào? Nguyên nhân của sự thay đổi đó là gì?
- Hình 1: quả bóng đang chuyển động theo hướng này bỗng cầu thủ đánh đầu khiến nó chuyển động theo hướng khác. Tốc độ chuyển động của quả bóng thay đổi.
- Hình 2: quả bóng đang đứng yên thì cầu thủ sút khiến cho nó bắt đầu chuyển động, tốc độ chuyển động bắt đầu nhanh lên.
- Nguyên nhân của sự thay đổi đó là do quả bóng đã chịu tác động của một lực từ các cầu thủ.
160
Lấy ví dụ minh họa cho sự biến đổi chuyển động của vật dưới tác dụng của lực.
Ví dụ minh họa cho sự biến đổi chuyển động của vật dưới tác dụng của lực:
+ Xe đạp đang đứng yên thì con người tác dụng lực làm nó chuyển động.
+ Quả cầu lông đang bay, ta dùng vợt đánh cầu lông thì quả cầu bị biến đổi chuyển động theo hướng khác.
161
Ngoài tác dụng gây ra sự thay đổi tốc độ và thay đổi hướng chuyển động của vật, lực còn có thể gây ra tác dụng nào khác ở vật chịu tác dụng lực?
Ngoài tác dụng gây ra sự thay đổi tốc độ và thay đổi hướng chuyển động của vật, lực còn có thể gây ra tác dụng khiến vật chịu lực bị biến dạng.
161
Lấy ví dụ về lực tác dụng lên vật làm vật bị biến dạng.
- Ví dụ về lực tác dụng lên vật làm vật bị biến dạng:
+ Dùng tay ấn mạnh vào quả bóng cao su thì quả bóng bị biến dạng.
+ Kéo dãn lò xo khiến lò xo bị biến dạng
161
Mô tả tác dụng của lực xuất hiện trong các hình 36.4, 36.5 và 36.6.
+ Hình 36.4: Gió đã tác dụng một lực làm cho cánh buồm bị biến dạng, đồng thời làm thay đổi tốc độ chuyển động của thuyền nhanh hơn.
+ Hình 36.5: Không khí, lực của gió, … đã tác dụng một lực khiến dù bị biến dạng (căng ra), khiến cho người và dù rơi với tốc độ chậm hơn.
+ Hình 36.6: Tay cầu thủ đã tác dụng một lực lên quả bóng làm cho nó bị biến dạng và ngừng chuyển động.
162
Lấy ba ví dụ về lực tác dụng lên một vật làm thay đổi tốc độ chuyển động, thay đổi hướng chuyển động hoặc làm vật bị biến dạng.
Ứng dụng thực tiễn để lấy ví dụ
- Thay đổi tốc độ chuyển động: đang chạy xe, ta bóp phanh khiến xe dừng lại.
- Thay đổi hướng chuyển động: ném quả bóng cao su vào tường, quả bóng chạm tường và bị bật trở lại.
- Bị biến dạng: quả bóng tennis đập vào vợt làm bóng bị biến dạng.
162
Khi quả bóng đập vào một bức tường, lực do tường tác dụng lên bóng
A. chỉ làm biến đổi chuyển động của quả bóng
B. chỉ làm biến dạng quả bóng
C. vừa làm biến đổi chuyển động, vừa làm biến dạng quả bóng
D. không làm biến đổi chuyển động và không làm biến dạng quả bóng
Khi quả bóng đập vào một bức tường, lực do tường tác dụng lên bóng làm cho quả bóng bị biến dạng và chuyển động theo một hướng khác.
Chọn C
162
Khi hai viên bi va chạm, lực do viên bi 1 tác dụng lên viên bi 2
A. chỉ làm biến đổi chuyển động của viên bi 2
B. chỉ làm biến dạng viên bi 2
C. vừa làm biến đổi chuyển động, vừa làm biến dạng viên bi 2
D. không làm biến đổi chuyển động và không làm biến dạng viên bi 2
Khi hai viên bi va chạm, lực do viên bi 1 tác dụng lên viên bi 2 chuyển động theo hướng khác.
Chọn A
162
Cho các từ: chuyển động, thay đổi, nhanh hơn, chậm lại, dừng lại, biến dạng, đứng yên.
Hãy chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống.
Khi cầu thủ đá vào quả bóng đang nằm yên thì chân cầu thủ đã tác dụng lực lên quả bóng khiến cho quả bóng đang (1)… bắt đầu (2)…
Khi thủ môn dùng tay bắt quả bóng đang bay vào khung thành thì tay thủ môn đã tác dụng một lực lên quả bóng khiến cho quả bóng đang (3)… bị (4)…
Khi quả bóng bay ngang trước khung thành, cầu thủ nhảy lên dùng đầu đẩy quả bóng vào khung thành tức là cầu thủ đã dùng đầu tác dụng một lực lên quả bóng khiến cho quả bóng (5)… hướng chuyển động.
Không khí tác dụng lực lên dù làm cho vận động viên nhảy dù chuyển động (6)…
Dùng tay đè lên tấm đệm cao su làm cho tấm đệm bị (7)…
vận dụng lý thuyết và thực tế
(1) đứng yên
(2) chuyển động
(3) chuyển động
(4) dừng lại
(5) thay đổi
(6) chậm lại
(7) biến dạng
