149
Những con tắc kè trong hình dưới đây có gì khác nhau? Điều gì làm chúng trở nên khác nhau như vậy?
Những con tắc kè trong hình khác nhau về hình dạng bên ngoài và màu sắc.
Nguyên nhân là do môi trường sống của chúng khác nhau nên những con tắc kè này có màu sắc hình dạng giống với môi trường sống để ngụy trang như giống lá cây, cành cây, đất,…
149
Quan sát hình 33.1 - 33.4 và thông tin về đa dạng các nhóm sinh vật đã học, em hãy cho biết đa dạng sinh học là gì?
Quan sát hình.
Đa dạng sinh học là sự phong phú về số lượng loài, số cá thể trong loài và môi trường sống. Dựa vào điều kiện khí hậu, đa dạng sinh học được phân chia theo các khu vực như: đa dạng sinh học ở hoang mạc, đa dạng sinh học vùng đài nguyên, đa dạng sinh học rừng mưa nhiệt đới, đa dạng sinh học vùng ôn đới, đa dạng sinh học rừng lá kim, ...
149
Quan sát các hình 33.2, 33.3 và 33.4, em có nhận xét gì về số loài sinh vật trong các môi trường sống khác nhau?
Các môi trường sống khác nhau sẽ có độ đa dạng loài khác nhau.
- Hoang mạc và đài nguyên có khí hậu khắc nghiệt (quá lạnh hoặc quá nóng) nên ít loài thực vật và động vật thích nghi được với điều kiện môi trường → Độ đa dạng loài thấp.
- Rừng mưa nhiệt đới có điều kiện môi trường thuận lợi (nhiệt độ và độ ẩm thích hợp) nên thực vật và động vật phát triển phong phú → Độ đa dạng loài cao.
151
Từ thông tin hình 33.5 và 33.6, em hãy cho biết vai trò của đa dạng sinh học trong tự nhiên.
Quan sát hình.
Trong tự nhiên, đa dạng sinh học góp phần bảo vệ đất, bảo vệ nguồn nước, chắn gió, chắn sóng, điều hòa khí hậu (rừng ngập mặn,...), duy trì sự ổn định của hệ sinh thái (đảm bảo lưới thức ăn trong tự nhiên.
151
Quan sát hình 33.7, em hãy chỉ ra giá trị thực tiễn mà đa dạng sinh học đem lại cho con người.
Quan sát hình.
Đa dạng sinh học cung cấp các sản phẩm sinh học cho con người như lương thực, thực phẩm, dược liệu,... Sự đa dạng về chủng loại, giống cũng như nguồn thực phẩm hoang dã và dược liệu là cơ sở cho chế độ ăn uống đa dạng, nguồn dinh dưỡng và sức khỏe tốt.
Ngoài ra, đa dạng sinh học cũng cung cấp nguyên liệu để sản xuất các đồ dùng, vật dụng cho cuộc sống của con người. Đồng thời, đa dạng sinh học có giá trị vô cùng to lớn trong bảo tồn, phát triển du lịch và nghiên cứu.
151
Em hãy lấy một ví dụ thể hiện vai trò của đa dạng sinh học ở địa phương em.
Liên hệ thực tế.
Vai trò của đa dạng sinh học ở địa phương: Học sinh quan sát ở địa phương và tự trả lời câu hỏi
Ví dụ: Ở địa phương có rất nhiều loại lương thực, thực phẩm hằng ngày như lúa,, thịt lợn, thịt bò, thịt gà, cá, thịt chim, thịt trâu, rau xanh, các loại củ, các loại hoa quả,... vai trò của chúng đó là cung cấp đa dạng và phong phú cho các bữa ăn hằng ngày với nhiều các loại dinh dưỡng khác nhau.
152
Quan sát hình 33.8 và kể tên những hoạt động làm suy giảm đa dạng sinh học.
Quan sát hình.
Các hoạt động làm suy giảm đa dạng sinh học:
- Xả các chất thải, khí thải công nghiệp chưa qua xử lý ra ngoài làm ô nhiễm môi trường.
- Phá rừng, khai thác gỗ bừa bãi trái phép.
- Săn bắt, buôn bán và sử dụng các sản phẩm từ động vật, thực vật hoang dã, quý hiếm.
- Xả rác sinh hoạt bừa bãi ra ngoài môi trường.
152
Vì sao chúng ta cần bảo vệ đa dạng sinh học.
Dựa vào những vai trò của đa dạng sinh học.
Bảo vệ sự đa dạng sinh học bởi vì:
- Tạo sự cân bằng sinh thái trong tự nhiên, giảm nguy cơ tuyệt chủng các giống loài.
- Giữ gìn nguồn tài nguyên cung ứng cho đời sống con người, đảm bảo các lợi ích nông nghiệp, y học,..., đảm bảo lợi ích vật chất kinh tế và các giá trị tinh thần vô hình.
- Điều tiết và Bảo vệ môi trường
152
Từ thông tin gợi ý trong hình 33.9, hãy nêu một số hoạt động góp phần bảo vệ đa dạng sinh học.
Quan sát hình.
Một số hoạt động góp phần bảo vệ đa dạng sinh học
- Nghiêm cấm phá rừng để bảo vệ môi trường sống của các loài sinh vật.
- Cấm săn bắt, buôn bán, sử dụng trái phép các loài động vật hoang dã.
- Xây dựng các khu bảo tồn nhằm bảo vệ các loài sinh vật, trong đó có các loài quý hiếm.
- Tuyên truyền, giáo dục rộng rãi trong nhân dân để mọi người tham gia bảo vệ rừng.
- Tăng cường các hoạt động trồng cây, bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường.
153
Theo em, các khu bảo tồn có vai trò gì trong việc bảo vệ đa dạng sinh học?
Liên hệ thực tế.
Các khu bảo tồn là vùng đất hay vùng biển đặc biệt dành để bảo vệ và duy trì tính đa dạng sinh học, các nguồn tài nguyên thiên nhiên kết hợp với việc bảo vệ các tài nguyên văn hóa và được quản lí bằng pháp luật.
Các khu bảo tồn này cho phép gìn giữ các quần thể của các loài cũng như các quá trình của hệ sinh thái không hoặc ít bị nhiễu loạn:
+ Bảo vệ sinh vật khỏi các hoạt động khai thác, săn bắn.
+ Được tạo điều kiện thuận lợi nhất cho sự phát triển của các loài quý hiếm.
154
Em cần làm gì để bảo vệ đa dạng sinh học.
Liên hệ thực tế.
Là học sinh, để bảo vệ đa dạng sinh học, cần làm:
- Tuân theo các biện pháp và tuyên truyền các biện pháp này cho người thân, hàng xóm để bảo vệ sự đa dạng thực vật ở địa phương.
- Tham gia bảo vệ, chăm sóc và trồng cây xanh ở trường, địa phương.
- Không chặt phá bừa bãi cây xanh.
- Không vứt rác bừa bãi, thường xuyên dọn dẹp sạch sẽ môi trường sống.
- Báo với cơ quan chức năng, chính quyền khi phát hiện các hành vi săn bắn, khai thác, buôn bán các loài quý hiếm.
154
Em nhìn thấy gì trong hình bên?
Sau thân mềm thì ngành chân khớp là ngành có số lượng loài và độ phổ biến đứng thứ hai. Chúng rất đa dạng về hình thái cũng như kích thước. Trong hình em quan sát được là một loài côn trùng đó là con bọ ngựa có hình dạng có thể giống như một chiếc lá.
Trong hình em quan sát được một loài côn trùng đó là một con bọ ngựa đang ngụy trang.
154
Nêu vai trò của đa dạng sinh học và trong thực tiễn, lấy ví dụ.
Xem lại lý thuyết Vai trò của đa dạng sinh học.
Vai trò của đa dạng sinh học:
- Trong tự nhiên, đa dạng sinh học góp phần bảo vệ đất, bảo vệ nguồn nước, chắn gió, chắn sóng, điều hòa khí hậu (rừng ngập mặn,...), duy trì sự ổn định của hệ sinh thái (đảm bảo lưới thức ăn trong tự nhiên).
- Cung cấp các sản phẩm sinh học cho con người như lương thực, thực phẩm, dược liệu,... Sự đa dạng về chủng loại, giống cũng như nguồn thực phẩm hoang dã và dược liệu là cơ sở cho chế độ ăn uống đa dạng, nguồn dinh dưỡng và sức khỏe tốt. Ngoài ra, đa dạng sinh học cũng cung cấp nguyên liệu để sản xuất các đồ dùng, vật dụng cho cuộc sống của con người.
- Đa dạng sinh học có giá trị vô cùng to lớn trong bảo tồn, phát triển du lịch và nghiên cứu.
Ví dụ: có rất nhiều loại lương thực, thực phẩm hằng ngày như lúa,, thịt lợn, thịt bò, thịt gà, cá, thịt chim, thịt trâu, rau xanh, các loại củ, các loại hoa quả,... vai trò của chúng đó là cung cấp đa dạng và phong phú cho các bữa ăn hằng ngày của con người với nhiều các loại dinh dưỡng khác nhau.
154
Thiết kế áp phích về tuyên truyền bảo vệ đa dạng sinh học.
.
154
Điều gì sẽ xảy ra với chúng ta khi đa dạng sinh học bị suy giảm.
Dựa vào vai trò của đa dạng sinh học.
Nếu đa dạng sinh học bị suy giảm sẽ dẫn đến mất cân bằng sinh thái, ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống của con người, đe dọa sự phát triển bền vững của trái đất.
Khi sự đa dạng của hệ sinh thái bị suy thoái sẽ ảnh hưởng đến an ninh lương thực, con người phải đối mặt với nguy cơ đói nghèo. Suy giảm nguồn gen và đặc biệt là biến đổi khí hậu dẫn đến hàng loạt các thảm họa thiên nhiên đe dọa cuộc sống của con người.
