Bài 28: Nấm

Các loại nấm khác nhau về đặc điểm cấu tạo, hình dạng bên ngoài và màu sắc. Có thể nhận biết phân biệt và nhận biết các loại nấm đó dựa vào các đặc điểm trên.

Một số nấm thường gặp trong đời sống: nấm hương, nấm đùi gà, nấm kim châm, nấm mốc, mộc nhĩ,...

Nấm có nhiều kích thước khác nhau, chung một hình dạng là hình mũ úp xuống.

Nấm đảm: các bào tử nấm mọc phía mũ nấm.

Nấm túi: các bào tử mọc phía trên mũ nấm.

Cấu tạo nấm độc khác với các nấm thường khác đó là có thêm một lớp bao quanh thân nấm ở dưới phiến mũ nấm được gọi là vòng cuống nấm và bao gốc nấm.

Tế bào nấm men được cấu tạo từ một tế bào

Các loại nấm khác được cấu tạo từ nhiều tế bào

Phân biệt:

Nấm đơn bào: cấu tạo nên từ một tế bào

Nấm đa bào: cấu tạo nên từ nhiều tế bào

Một số loại nấm ăn được: nấm hương, nấm kim châm, nấm đùi gà, nấm sò, mộc nhĩ,...

Vai trò của nấm trong tự nhiên: Nấm tham gia vào quá trình phân hủy xác sinh vật, phân hủy rác hữu cơ, góp phần làm sạch môi trường.

Với đời sống con người, nấm có rất nhiều vai trò: nấm làm thực phẩm thức ăn hàng ngày của con người; nấm làm thuốc, thực phẩm chức năng, dùng trong sản xuất bia rượu, làm men nở; nấm là thành phần làm ra các chế phẩm thuốc trừ sâu sinh học;....

Một số loại nấm có giá trị trong thực tiễn: Nấm đùi gà, nấm kim châm, mộc nhĩ, đông trùng hạ thảo, nấm linh chi,...

Một số bệnh do nấm gây da:

Ở người:

- Bệnh nấm da tay: xuất hiện mảng da màu đỏ kèm vảy, ngứa, nhức, cảm giác nóng lòng bàn tay.

- Bệnh viêm phổi: sốt cao kéo dài, ho khan, đau ngực, khó chịu ở ngực

Ở động vật:

- Bệnh nấm mốc cá: trên da cá xuất hiện vùng trắng xám, sau đó nấm phát triển thành các búi trắng như bông; cá bơi lội bất thường, da tróc vảy

Ở thực vật:

- Bệnh mốc xám ở dâu tây: đầu tiên là những đốm nâu sáng xuất hiện, sau đó lan rộng cả quả, phủ một lớp mốc xám và làm cho quả bị khô; hoa và quả có thể bị nhiễm bệnh.

Con đường lây truyền bệnh do nấm gây ra: tiếp xúc với vật nuôi bị nhiễm bệnh, tiếp xúc với cơ thể bị nhiễm bệnh, dùng chung đồ với người bệnh, tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, tiếp xúc với bụi, đất chứa nấm gây bệnh.

Một số biện pháp phòng chống các bệnh thường gặp do nấm gây ra:

- Cần hạn chế tiếp xúc với các nguồn lây bệnh (vật nuôi, người bị nhiễm bệnh,...)

- Vệ sinh cá nhân thường xuyên.

- Vệ sinh môi trường sống xung quanh sạch sẽ thoáng mát.

Bởi vì môi trường sống của nấm rơm là rơm rạ.

Nấm là sinh vật sinh trưởng và phát triển bàng việc phân giải các mùn bã hữu cơ, phân giải xác sinh vật. Khi trồng nấm ta cần tạo điều kiện môi trường để nấm phát triển tốt nhất, rơm rạ (hay các loại mùn gỗ) là môi trường mùn hữu cơ tối ưu giúp nấm sinh trưởng và phát triển.  

Ý kiến trên sai. Bởi vì nơi trồng nấm phải là nơi thoáng mát và sạch sẽ. Sạch sẽ ở đây có nghĩa là phải xa nơi gần chuồng trại chăn nuôi gia súc, gia cầm (heo, gà vịt,...). Những nơi này thường bẩn, không thích hợp với điều kiện sống của nấm rơm.

Nấm men có ứng dụng: Nấm men được sử dụng để sản xuất ethanol cho đồ uống có cồn như bia, rượu, tạo chất men trong làm bánh và cũng như thực phẩm bổ sung dinh dưỡng cho người ăn chay.

- Đặc điểm để phân biệt:

+ Nấm đơn bào và đa bào: dựa vào cấu tạo tế bào

Ví dụ: nấm men và nấm hương

+ Nấm đảm và nấm túi: dựa vào cơ quan sinh sản của nấm là các bào tử

Ví dụ: nấm mốc và nấm mộc nhĩ

+ Nấm độc và nấm không độc: dựa vào đặc điểm bên ngoài, nấm độc có thêm vòng cuống nấm và bao gốc nấm xung quanh

Ví dụ: nấm độc tán trắng và nấm hương

Nấm mốc thường xuất hiện ở điều kiện thời tiết: ẩm ướt, ấm áp

Một số vị trí thường thấy nấm mốc xung quanh: trong phòng bếp, trong máy giặt, máy rửa bát,...

Để phòng chống bệnh nấm da, chúng ta cần:

- Để phòng ngừa bệnh nấm da, trước hết, chúng ta cần tránh tiếp xúc trực tiếp với nguồn lây nhiễm như: khăn tắm, khăn mặt, áo quần…  với người bệnh; không tiếp xúc với vật nuôi bị nhiễm bệnh.

- Quần áo phải phơi nắng cho khô. Trong lúc đang bị bệnh thì cần phải ủi nóng đồ trước khi mặc lại để diệt vi nấm dính trên quần áo.

- Vệ sinh cá nhân, giữ thân thể sạch sẽ.

- Vệ sinh môi trường sống xung quanh thoáng mát, sạch sẽ.