Mở đầu
64
.
Đáp án
- Tính chất: Chất rắn, cứng, bền với môi trường
- Khai thác: Từ các mỏ, quặng, hầm
- Sử dụng: Được sử dụng trong xây dựng và vật dụng hàng ngày như gạch, ngói...
Bài 13: Một số nguyên liệu
Thảo luận 1
64
Em hãy quan sát và cho biết các nguyên liệu trong hình 13.1 tương ứng các nguyên liệu nào sau đây: cát, quặng bauxite, đá vôi, tre
Đáp án
(a) đá vôi
(b) quặng bauxite
(c) cát
(d) tre
Thảo luận 2
64
Có thể tạo nên vật liệu và sản phẩm nào từ các nguyên liệu trong hình 13.1
Gợi ý
Nguyên liệu là vật liệu tự nhiên (vật liệu thô) chưa qua xử lí và cần được chuyển hóa để tạo ra sản phẩm
Đáp án
Đá vôi: phấn, xi măng, vôi sống, vôi tôi
Cát: thủy tinh,
Tre: rổ, rá, tăm, …
Quặng bauxite: luyện nhôm
Thảo luận 3
65
Tìm hiểu về một số nguyên liệu sử dụng trong đời sống và trong công nghiệp, em hãy hoàn thành thông tin theo mẫu bảng 13.1
Gợi ý
Các nguyên liệu khác nhau có tính chất khác nhau: tính cứng, dẫn điện, dẫn nhiệt, khả năng bay hơi, cháy, hòa tan, phân hủy, ăn mòn...
=> Sử dụng chúng vào mục đích khác nhau
Đáp án
Thảo luận 4
65
Quan sát hình 13.2 và 13.3 em hãy cho biết việc khai thác các nguyên liệu khoáng sản tự phát và có đảm bảo an toàn không? Giải thích.
Đáp án
- Việc khai thác nguyên liệu khoáng sản tự phát không đảm bảo an toàn.
- Việc khai thác sẽ gây mất an toàn lao động khi khai (sụt lún, sập mỏ, sập quặng…) thác đồng thời cũng gây ảnh hưởng đến môi trường và cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên
Thảo luận 5
65
Sử dụng nguyên liệu như thế nào để đảm bảo an toàn, hiệu quả
Đáp án
- Cần phải thu hồi và tái sử dụng các nguồn nguyên liệu
- Khai thác theo công nghệ hiện đại và quy trình khép kín
- Không nên khai thác nguyên liệu từ các nguồn bừa bãi.
Luyện tập 1
65
Tại sao phải sử dụng nhiên liệu an toàn, hiệu quả và bảo đảm sự phát triển bền vững?
Đáp án
Nguyên liệu là tài sản quốc gia, của chung loài người. Sử dụng an toàn, hiệu quả sẽ giúp đảm bảo lợi ích kinh tế, xã hội và môi trường.
Thảo luận 6
66
Em hãy nêu một số biện pháp sử dụng nguyên liệu an toàn, hiệu quả và bảo đảm sự phát triển bền vững
Đáp án
- Sử dụng tối đa các chất thải công nghiệp và dân dụng để làm nguyên liệu để sản xuất vật liệu xây dựng thay cho nguyên liệu tự nhiên
- Thu gom và tái chế các nguyên liệu đã qua sử dụng
- Hạn chế xuất khẩu nguyên liệu thô mà nên đầu tư công nghệ sản xuất những sản phẩm có giá trị
- Quy hoạch, khai thác nguyên liệu quặng, đá vôi theo công nghệ hiện đại, quy trình khép kín để tăng hiệu suất khai thác bảo vệ tài nguyên môi trường
Luyện tập 2
66
Em hãy kể tên một số đồ vật trong gia đình và cho biết chúng được tạo ra từ nguyên liệu nào?
Đáp án
- Một số đồ vật trong gia đình:
+ Ghế từ nhôm
+ Đũa làm từ tre
+ Cốc làm bằng nhựa
+ Giường, tủ làm từ gỗ
Vận dụng
66
Em có thể làm được những sản phẩm nào khi sử dụng chất thải sinh hoạt làm nguyên liệu?
Đáp án
- Một số sản phẩm khi sử dụng chất thải sinh hoạt:
+ Rác từ thực vật (rau, củ..): phân bón
+ Chai lọ: tái sử dụng làm bình hoa
+ Đĩa DVD, CD: làm thành đồ vật trang trí
+ Ống hút: gập thành hoa trang trí
Bài tập 1
67
Tại sao nói nguyên liệu không phải là nguồn tài nguyên vô hạn?
Đáp án
Nguyên liệu không phải là nguồn tài nguyên vô hạn vì chúng được tự nhiên hình thành trong những giai đoạn đặc biệt của quá trình biến hóa tự nhiên của Trái Đất vì vậy số lượng hạn chế và không thể tái tạo lại được hoặc mất đến hàng trăm triệu năm mới có thể được tái tạo lại.
Bài tập 2
67
Tại sao nhà máy sản xuất xi măng thường xây dựng ở địa phương có núi đá vôi
Gợi ý
Đá vôi là nguyên liệu sản xuất xi măng
Đáp án
Bởi vì đá vôi là nguyên liệu vô cùng quan trọng và cần thiết để sản xuất xi măng. Các nhà máy sản xuất được đặt gần địa phương có núi đá vôi để thuận tiện cho quá trình cung cấp nguyên liệu sản xuất hơn.
Bài tập 3
67
Em hãy mô tả sơ đồ về chuỗi cung ứng một nguyên liệu cụ thể.
Gợi ý
Nguyên liệu: Đá vôi
Đáp án
Chuỗi cung ứng: khai thác đá vôi => sản xuất xi măng => phân phối đến các công trường xây dựng => xây dựng công trình.
Bài tập 4
67
Nhà máy sản xuất rượu vang dùng quả nho để lên men. Vậy quả nho là
A. vật liệu
B. nhiên liệu
C. nguyên liệu
D. khoáng sản
Gợi ý
Dùng nho để lên men: vật liệu thô, chưa qua xử lí
Đáp án
Nho là vật liệu tự nhiên (vật liệu thô) chưa qua xử lí và cần được chuyển hóa để tạo sản phẩm
=> Nho là nguyên liệu
=> Đáp án C
Bài tập 5
67
Cho các từ: vật liệu, nhiên liệu, nguyên liệu. Hãy chọn từ phù hợp với chỗ trống để hoàn thành các câu sau:
a. Nước biển là (1)... dùng để sản xuất muối ăn, muối ăn là (2)... dùng để sản xuất nước muối sinh lí.
b. Xi măng là (1)... dùng để làm bê tông trong xây dựng. Đá vôi là (2)... dùng để sản xuất xi măng.
Gợi ý
- Vật liệu là chất hoặc hỗn hợp 1 số chất được con người sử dụng như nguyên liệu đầu vào trong một quá trình sản xuất hoặc chế tạo để làm ra những sản phẩm phục vụ cuộc sống
- Nhiên liệu (chất đốt) khi cháy đều tỏa nhiệt và ánh sáng
- Nguyên liệu: là vật liệu tự nhiên (vật liệu thô) chưa qua xử lí và cần được chuyển hóa để tạo ra sản phẩm
Đáp án
a. (1) nguyên liệu, (2) vật liệu
b. (1) vật liệu, (2) nguyên liệu
Bài tập 6
67
Sơ đồ sau đây cho thấy cây mía có nhiều ứng dụng trong thực tế:
Trong sơ đồ trên, hãy cho biết đâu là vật liệu, nguyên liệu, nhiên liệu?
Gợi ý
- Vật liệu: là chất hoặc hỗn hợp một số chất được con người sử dụng như nguyên liệu đầu vào trong một quá trình sản xuất hoặc chế tạo để làm ra những sản phẩm phục vụ cuộc sống.
- Nhiên liệu (chất đốt): khi cháy đều tỏa nhiệt và ánh sáng
- Nguyên liệu: là vật liệu tự nhiên (vật liệu thô) chưa qua xử lí và cần được chuyển hóa để tạo ra sản phẩm
Đáp án
- Vật liệu: thân mía, bã mía, nước mía, rỉ đường, đường ăn
- Nguyên liệu: cây mía
- Nhiên liệu: Bã mía, lá mía, rễ mía.