Bài 12: Nhiên liệu và an ninh năng lượng

Mở đầu

60

Con người đã biết sử dụng nhiên liệu (củi, than, gas…) để đun nấu từ rất sớm. Tuy nhiên, nguồn nhiên liệu này có xu hướng cạn kiệt dần, vậy cần nhiên liệu nào để thay thế trong tương lai?

Đáp ánarrow-down-icon

Nhiên liệu để thay thế trong tương lai đó là: khí thiên nhiên

Thảo luận 1

60

Hãy kể tên một số nhiên liệu được sử dụng trong cuộc sống mà em biết

Gợi ýarrow-down-icon

Nhiên liệu (chất đốt) khi cháy đều tỏa nhiệt và phát sáng

Đáp ánarrow-down-icon

Một số nhiên liệu mà em biết là: Than, khí gas, củi, xăng, dầu, khí than, nến, sáp …

Thảo luận 2

60

Ở một số hộ gia đình chăn nuôi gia súc (lợn, trâu, bò) thường làm một hầm kín để chứa toàn bộ phân chuồng. Ở đó, phân chuồng bị phân hủy và sinh ra khí biogas. Biogas được sử dụng để phục vụ quá trình đun nấu. Vậy biogas có phải là nhiên liệu không? Tại sao

Gợi ýarrow-down-icon

Nhiên liệu (chất đốt) khi cháy đều tỏa nhiệt và phát sáng

Đáp ánarrow-down-icon

Biogas chính là nhiên liệu vì nó là chất đốt, được sử dụng để đun nấu, có sự tỏa nhiệt và phát sáng

Thảo luận 3

61

Tìm hiểu một số nhiên liệu sử dụng trong đời sống hằng ngày, em hãy hoàn toàn thông tin theo mẫu bảng 12.1

Đáp ánarrow-down-icon

Thảo luận 4

62

Tại sao phải sử dụng nhiên liệu an toàn, hiệu quả

Đáp ánarrow-down-icon

- Ta cần sử dụng nhiên liệu an toàn vì:

  + Tránh cháy nổ, gây nguy hiểm đến con người

  + Giảm thiểu ô nhiễm môi trường

  + Tiết kiệm chi phí cho cuộc sống, sản xuất

Thảo luận 5

62

Tại sao phải cung cấp oxygen cho quá trình cháy?

Gợi ýarrow-down-icon

Oxygen duy trì sự cháy

Đáp ánarrow-down-icon

Ta cần cung cấp đủ oxygen cho sự cháy để có thể tận dụng tối đa được nhiên liệu, tránh gây lãng phí và tận dụng được hết lượng nhiên liệu được tạo ra trong quá trình đó

Thảo luận 6

62

Tăng diện tích tiếp xúc của nhiên liệu với oxygen bằng cách nào?

Đáp ánarrow-down-icon

Tăng diện tích tiếp xúc của nhiên liệu với oxygen bằng cách: trải đều và nghiền nhỏ nguyên liệu, tạo khoảng trống để không khí đi vào thường xuyên.

Vận dụng 1

62

Trong quá trình sử dụng bếp gas, để bếp có ngọn lửa đều và xanh thì chúng ta thường làm vệ sinh mâm chia lửa, kiềng bếp và mặt bếp. Em hãy giải thích cách làm đó.

Đáp ánarrow-down-icon

Làm như vậy để tăng diện tích tiếp xúc của oxygen trong không khí với nhiên liệu cháy.

Thảo luận 7

62

Tại sao nói nhiên liệu hóa thạch thuộc loại nhiên liệu không tái tạo?

Gợi ýarrow-down-icon

Nhiên liệu hóa thạch muốn tái tạo sẽ mất hàng triệu năm

Đáp ánarrow-down-icon

Vì để có thể hóa thạch được, cần phải trải qua rất nhiều năm.

Thảo luận 8

62

Nhiên liệu hóa thạch khi đốt cháy tạo ra sản phẩm gì? Tác hại đối với môi trường như thế nào

Gợi ýarrow-down-icon

Nhiên liệu hóa thạch là các loại nhiên liệu chứa hàm lượng carbon và hydrocarbon lớn

Đáp ánarrow-down-icon

- Nhiên liệu hóa thạch khi đốt tạo thành các chất cacbon dioxit, 1 số axit như: axit sulfuric, cacbonic và nitric

- Tác hại đối với môi trường: carbon đioxit là một trong những khí gây hiệu ứng nhà kính, làm tăng lực phóng xạ, khiến cho trái đất bị nóng dần lên; ngoài ra còn gây mưa axit, gây ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước.

Thảo luận 9

62

Để nguồn tài nguyên nhiên liệu không bị cạn kiệt và bảo vệ môi trường, em đã quan tâm đến nguồn nhiên liệu như thế nào? Nêu ưu điểm của các loại nhiên liệu này.

Đáp ánarrow-down-icon

- Để nguồn tài nguyên nhiên liệu không bị cạn kiệt và bảo vệ môi trường, một số nguồn nhiên liệu thay thế như: khí biogas, dầu diesel sinh học, xăng sinh học, các phế phẩm thực vật.

- Ưu điểm: thân thiện với môi trường, giá thành rẻ, dễ dàng tái tạo

Luyện tập

63

Em hãy kể tên các ứng dụng chính của mỗi loại nhiên liệu

Gợi ýarrow-down-icon

- Một số nhiên liệu:

   + Nhiên liệu hạt nhân

   + Nhiên liệu hóa thạch

   + Nhiên liệu tái tạo

   + Nhiên liệu không tái tạo

   + Nhiên liệu sinh học

Đáp ánarrow-down-icon

- Ứng dụng chính của mỗi nhiên liệu:

  + Nhiên liệu hạt nhân: tạo ra nhiệt cung cấp tuabin chạy máy phát điện

  + Nhiên liệu hóa thạch: chạy các động cơ, chạy dây chuyền cho các nhà máy, xí nghiệp

  + Nhiên liệu tái tạo: Nguồn khí đốt phục vụ cho nhu cầu nấu nướng, chuyển hóa thành điện năng

  + Nhiên liệu không tái tạo: Giống như nhiên liệu hóa thạch

  + Nhiên liệu sinh học: chạy động cơ, dùng làm khí đốt trong đun nấu hằng ngày

Vận dụng 2

63

Trong gia đình em thường sử dụng nguồn nhiên liệu nào để đun nấu? Em hãy đề xuất biện pháp để sử dụng nhiên liệu một cách hiệu quả

Gợi ýarrow-down-icon

Để sử dụng nhiên liệu hiệu quả: Sử dụng vừa đủ, không lãng phí, thường xuyên lau dọn dụng cụ nấu nướng

Đáp ánarrow-down-icon

- Trong gia đình thường sử dụng khí gas để đun nấu.

- Biện pháp sử dụng hiệu quả là:

   + Thường xuyên lau chùi vệ sinh mâm đốt để diện tích tiếp xúc với không khí tăng và đều khắp mâm đốt, giúp cho ngọn lửa đều và luôn xanh.

   + Tắt bếp ngay khi  không sử dụng để tránh lãng phí khí gas.

   + Khóa van gas khi đun nấu xong để tránh rò rỉ khí gas.

Bài tập 1

63

Để sử dụng nhiên liệu tiết kiệm và hiệu quả cần phải cung cấp một lượng không khí hoặc oxygen

A. vừa đủ

B. thiếu

C. dư

D. tùy ý

Gợi ýarrow-down-icon

- Một số biện pháp sử dụng nhiên liệu an toàn, hiệu quả

   + Cung cấp vừa đủ oxygen cho quá trình cháy

   + Tăng diện tích tiếp xúc giữa không khí và nhiên liệu

   + Điều chỉnh nhiên liệu để duy trì sự cháy ở mức cần thiết

Đáp ánarrow-down-icon

Ta cần cung cấp một lượng oxygen vừa đủ để sử dụng nhiên liệu một cách tiết kiệm

=> Đáp án A

Bài tập 2

63

Giải thích tác dụng của việc làm sau đây:

a. Chẻ nhỏ củi khi đun nóng

b. Tạo các lỗ trống trong viên than tổ ong

c. Quạt gió vào bếp lò khi nhóm lửa

d. Đậy bớt cửa lò khi ủ bếp

Đáp ánarrow-down-icon

(a), (b) tăng diện tích tiếp xúc

(c) cung cấp thêm lượng oxygen việc đốt nhiên liệu được dễ dàng hơn.

(d) đậy cửa lò để giảm lượng oxygen vào, giảm sự tiêu thụ nhiên liệu khi không cần đốt cháy nhiên liệu

Bài tập 3

63

Tại sao phải sử dụng các nhiên liệu tái tạo thay thế dần các nguồn nhiên liệu hóa thạch?

Gợi ýarrow-down-icon

- Nhiên liệu tái tạo: chỉ mất thời gian ngắn để bổ sung, không gây ô nhiễm môi trường

- Nhiên liệu hóa thạch: mất hàng triệu năm để hình thành, dễ gây ô nhiễm môi trường

Đáp ánarrow-down-icon

Hiện nay các nhiên liệu hóa thạch càng ngày càng cạn kiệt, gây ô nhiễm môi trường. Các nhiên liệu tái tạo thân thiện với môi trường, giá thành rẻ tiết kiệm kinh tế, có tính bền vững và bảo vệ an ninh năng lượng.