Bài 10: Không khí và bảo vệ môi trường không khí

- Không khí có chứa: khí oxygen, khí nitrogen, và số nhỏ những khí khác

- Ảnh hưởng của ô nhiễm không khí:

  + Ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người, gây các bệnh về phổi, hô hấp

  + Gây mưa axit hoặc hiệu ứng nhà kính

- Biện pháp:

  + Nên sử dụng các phương tiện công cộng

  + Trồng nhiều cây xanh

  + Vứt rác đúng nơi quy định

- Trong các bản tin dự báo thời tiết, thường có dự báo về độ ẩm của không khí. Điều đó chứng tỏ không khí có chứa hơi nước.

- Dưới tác động của gió và ánh sáng mặt trời, lượng nước từ các sông, hồ ao suối biển đại dương có thể bốc hơi và bay vào không khí. Nhiệt độ càng cao, các phân tử nước chuyển động càng nhanh và hỗn loạn khiến hơi nước phát tán vào không khí càng nhiều hơn. Đây chính là cơ chế chính của việc hình thành độ ẩm không khí

 Từ biểu đồ ta thấy, không khí là hỗn hợp nhiều chất bao gồm có nitrogen, oxygen, cacbon dioxit, argon, hơi nước và một số khí khác.

Trong không khí có chứa đến 21% là oxygen. Oxygen là chất có khả năng duy trì sự cháy và sự sống

=> Không khí có thể duy trì sự sống và sự cháy.

Tỉ lệ thể tích khí oxygen trong không khí chiếm 21%; nitrogen chiếm 78%

Nếu úp ống thủy tinh lên ngọn nến đang cháy thì ngọn nến vẫn tiếp tục cháy do trong không khí trong ống thủy tinh vẫn chứa oxygen là chất duy trì sự cháy. Tuy nhiên khi oxygen trong ống thủy tinh bị cháy hết thì ngọn nến sẽ tắt.

 Sau khi ngọn nến trong cốc thủy tinh bị tắt, mực nước trong cốc sẽ tăng dần lên. Do lượng oxygen bị đốt cháy trong cốc bị mất đi khiến áp suất trong cốc giảm đi

=> Sự chênh lệch áp suất giữa trong bình thủy tinh và bên ngoài.

=> Nước sẽ bị dâng lên đủ để áp suất bên ngoài bình bằng với áp suất bên trong bình

Từ câu trên, thể tích oxygen có trong bình đúng bằng thể tích của mực nước dâng lên chiếm 1/5 chiều cao bình

=> Oxygen trong không khí chiếm khoảng 20% khá tương tương với tỉ lệ oxi xuất hiện trong biểu đồ là 21%

- Không khí duy trì sự sống cho các loài cây cối, động vật trên trái đất

- Không khí là nguồn nguyên liệu chính để sản xuất khí nito, oxi để phục vụ cho các ngành công nghiệp lớn

- Không khí ảnh hưởng đến thời tiết, khí hậu trên Trái Đất.

- Em đã từng ở trong khu vực bị ô nhiễm

- Dấu hiệu nhận biết không khí bị ô nhiễm:

  + Có mùi khó chịu

  + Xuất hiện hiện tượng sương mù giữa ban ngày

  + Chất lượng không khí đục, không nhìn rõ

  + Da và mắt thấy khó chịu ứng, hô hấp khó khăn

Tác hại do ô nhiễm không khí gây ra là:

   + Mất an toàn giao thông: khói bụi làm ảnh hưởng đến tầm nhìn của người đi đường

   + Gây biến đổi khí hậu: gây nên hiện tượng hiệu ứng nhà kính, mưa axit

   + Gây bệnh cho con người, động vật: gây nên các bệnh về hô  hấp, giác mạc

   + Làm hỏng cảnh quan tự nhiên hoặc các công trình xây dựng.

Các nguồn gây ô nhiễm không khí là:

   + Tự nhiên: Cháy rừng, núi lửa

   + Con người: Phương tiện giao thông, cháy rừng, đốt rơm rạ, xả rác bừa bãi

Một số chất gây ô nhiễm không khí: tro, bụi, khí thải môi trường như cacbon monooxit, cacbon dioxit, lưu huỳnh đioxit, các nitrogen oxide, bụi mịn ….

- Chúng ta có thể giảm tình trạng ô nhiễm không khí.

- Một số biện pháp:

  + Sử dụng xe đạp để thay cho các phương tiện chạy bằng xăng, dầu.

  + Trồng nhiều cây xanh

  + Phân loại và không vứt rác bừa bãi

  + Tham gia, phát động các chương trình trồng cây xanh, ….

- Cách khắc phục một số nguồn ô nhiễm:

  + Khói bụi từ các nhà máy, xí nghiệp

• Biện pháp: Di chuyển các cơ sở sản xuất công nghiệp, thủ công nghiệp ra ngoài thành phố và khu dân cư. Thay thế máy móc, dây chuyền công nghệ sản xuất bằng máy có công nghệ cao, tiết kiệm nhiên liệu, ít gây ô nhiễm hơn.

  + Khí thải

• Biện pháp: Tạo hệ thống xử lí khí thải ô nhiễm môi trường và sử dụng nhiên liệu một cách hợp lí

  + Phương tiện giao thông

• Biện pháp: Tăng cường đi bộ, xe đạp nếu có thể. Tìm ra nguyên liệu, giúp đi lại thay thế cho xăng dầu thân thiện với môi trường hơn.

- Khi đang ở trong khu vực không khí bị ô nhiễm, em cần phải:

  + Cần dọn dẹp ngay để đảm bảo vệ sinh

  + Đeo khẩu trang

  + Di chuyển đến khu vực thoáng khí trong lành

- Một số nguồn gây ô nhiễm không khí: Cháy rừng. khí thải nhà máy, động cơ xe cộ, rác thải, …

- Biện pháp làm giảm ô nhiễm không khí

  + Di chuyển các cơ sở sản xuất công nghệ, thủ công nghiệp ra ngoài thành phố và khu dân cư

  + Xây dựng hệ thống xử lí khí thải gây ô nhiễm môi trường

  + Sử dụng nguồn nguyên liệu sạch thay thế than đá, dầu mỏ, giảm thiểu khí CO2, CO khi đốt cháy

  + Tăng cường đi bộ, đi xe đạp, sử dụng phương tiện giao thông công cộng

  + Trồng nhiều cây xanh

- Sulfur dioxide làm giảm khả năng hô hấp, khó thở nếu nồng độ cao sẽ dẫn đến tử vong

- Nitrogen dioxide gây ra bệnh phổi, hen, có khả năng gây ung thư phổi

- Carbon monoxide làm giảm nồng độ oxy trong máu, tổn thương hệ thần kinh. Nếu không phát hiện kịp thời

- Bụi mịn xâm nhập vào phổi và tim gây ra bệnh phổi, tắc nghẽn mãn tính, suy tim và đột quỵ

- Một số biện pháp bảo vệ không khí ở trường học hoặc nơi ở:

  + Đảm bảo vệ sinh thường xuyên, thông thoáng khí

  + Không hút thuốc trong nhà

  + Hạn chế sử dụng hóa chất

  + Không sưởi, đốt bằng than củi, than đá, …

Dù con người dùng rất nhiều oxygen nhưng trên trái đất có hệ thống cây xanh thực hiện quá trình quang hợp (hấp thụ carbon dioxide, sinh ra oxygen) nên khiến cho thành phần oxygen trong không khí được cân bằng.