Bài 8: Tốc độ phản ứng và chất xúc tác

Trang 39

Mở đầu

39

Trong thực tế, có những phản ứng xảy ra rất chậm, ví dụ vỏ tàu sắt bị gỉ sét. Ngược lại có những phản ứng xảy ra rất nhanh, ví dụ phản ứng cháy nổ của pháo hoa, phản ứng của xăng với oxygen trong xilanh (cylinder) của động cơ xe hơi. Các phản ứng hoá học khác nhau xảy ra nhanh, chậm khác nhau phụ thuộc vào tốc độ phản ứng. Tốc độ phản ứng là gì? Những yếu tố nào ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng?

mo-dau-trang-39-bai-8-khtn-8-ket-noi.png
Đáp ánarrow-down-icon

- Tốc độ phản ứng là đại lượng chỉ mức độ nhanh hay chậm của một phản ứng hoá học.

- Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng: nồng độ chất phản ứng, nhiệt độ phản ứng, diện tích tiếp xúc, chất xúc tác.

Câu hỏi thảo luận 1

39

Quan sát Hình 8.1, hãy cho biết hiện tượng nào xảy ra chậm, hiện tượng nào xảy ra nhanh.

cau-hoi-thao-luan-1-trang-39-khtn-8-ket-noi.png
Đáp ánarrow-down-icon

- Hiện tượng que diêm cháy diễn ra nhanh.

- Hiện tượng bu lông bị gỉ sét diễn ra chậm.

Câu hỏi thảo luận 2

39

Theo em, các phản ứng hoá học khác nhau thì thời gian phản ứng có giống nhau không.

Đáp ánarrow-down-icon

Các phản ứng hoá học khác nhau thì thời gian phản ứng cũng khác nhau.

Câu hỏi thảo luận 3

40

Ống nghiệm nào có hiện tượng sủi bọt khí nhanh hơn? Giải thích.

cau-hoi-thao-luan-3-trang-40-khtn-8-ket-noi.png
Đáp ánarrow-down-icon

Ống nghiệm (2) có hiện tượng sủi bọt khí nhanh hơn, do nồng độ H2SO4 ở ống nghiệm (2) là 2M cao hơn nồng độ H2SO4 ở ống nghiệm (1) là 0,1M.

Câu hỏi thảo luận 4

40

Vì sao nồng độ chất phản ứng càng lớn thì tốc độ phản ứng càng tăng?

Đáp ánarrow-down-icon

Nồng độ chất phản ứng càng lớn thì tốc độ phản ứng càng tăng. Do nồng độ các chất phản ứng tăng làm tăng số va chạm có hiệu quả nên tốc độ phản ứng tăng.

Vận dụng 1

40

Giải thích tại sao khi nhóm bếp lửa, ta quạt càng mạnh thì lửa cháy càng to?

Đáp ánarrow-down-icon

Quạt càng mạnh càng làm tăng nồng độ oxygen không khí do đó lửa cháy càng to.

Câu hỏi thảo luận 5

40

Tốc độ khí thoát ra ở hai ống nghiệm có giống nhau không? Giải thích

cau-hoi-thao-luan-5-trang-40-khtn-8-ket-noi.png
Đáp ánarrow-down-icon

Tốc độ thoát khí ở hai ống nghiệm là khác nhau. Cụ thể ống nghiệm (1) được đun nóng khí thoát ra nhanh và mạnh hơn, do tốc độ phản ứng lớn hơn.

Câu hỏi thảo luận 6

40

Nhiệt độ ảnh hưởng như thế nào đến tốc độ phản ứng?

Đáp ánarrow-down-icon

Nhiệt độ tăng sẽ làm cho các nguyên tử hay phân tử chất chuyển động nhanh hơn, gia tăng sự va chạm, tốc độ phản ứng tăng.

Luyện tập

40

Theo em, viên thuốc sủi sẽ tan nhanh hơn trong cốc nước nóng hay nước lạnh. Giải thích.

Đáp ánarrow-down-icon

Theo em, viên thuốc sủi sẽ tan nhanh hơn trong cốc nước nóng. Do nhiệt độ tăng sẽ làm cho các nguyên tử hay phân tử chất chuyển động nhanh hơn, gia tăng sự va chạm, tốc độ phản ứng tăng.

Câu hỏi thảo luận 7

41

Ống nghiệm nào có lượng khí thoát ra nhanh hơn? Giải thích.

cau-hoi-thao-luan-7-trang-41-khtn-8-ket-noi.png
Đáp ánarrow-down-icon

Ống nghiệm (2) có lượng khí thoát ra nhanh hơn do có tốc độ phản ứng lớn hơn.

Câu hỏi thảo luận 8

41

Diện tích tiếp xúc của một chất có ảnh hưởng như thế nào đến tốc độ phản ứng?

Đáp ánarrow-down-icon

Tốc độ phản ứng sẽ phụ thuộc vào diện tích tiếp xúc của các chất tham gia. Tốc độ phản ứng sẽ tăng lên nếu tăng diện tích bề mặt của chất tham gia bằng cách nghiền nhỏ, đập phẳng hoặc cắt thành nhiều mảnh.

Câu hỏi thảo luận 9

41

Ống nghiệm nào sinh ra khí oxygen sớm hơn để làm que đóm bùng cháy trở lại?

cau-hoi-thao-luan-9-trang-41-khtn-8-ket-noi.png
Đáp ánarrow-down-icon

Ống nghiệm (2) sinh ra khí oxygen sớm hơn để làm que đóm bùng cháy trở lại.

Câu hỏi thảo luận 10

41

Ở ống nghiệm (2) có thêm một ít bột \(MnO_2\), chất này có tác dụng gì đến tốc độ phản ứng so với ống nghiệm (1) không có \(MnO_2\)?

Đáp ánarrow-down-icon

\(MnO_2\) là chất xúc tác, có tác dụng làm cho phản ứng diễn ra nhanh hơn (tăng tốc độ phản ứng) so với không dùng chất xúc tác.

Câu hỏi thảo luận 11

42

Quan sát Hình 8.6, các yếu tố nào ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng được sử dụng trong đời sống thực tiễn.

cau-hoi-thao-luan-11-trang-42-khtn-8-ket-noi.png
Đáp ánarrow-down-icon

a) Chẻ nhỏ củi để nhóm lửa dễ hơn: yếu tố diện tích tiếp xúc.

b) Bảo quản thực phẩm bằng tủ lạnh: yếu tố nhiệt độ.

c) Dùng quạt để nhóm lửa: yếu tố nồng độ.

Vận dụng 2

42

Các quả pháo hoa khi được bắn lên sẽ bốc cháy nhanh và nổ ra thành những chùm ánh sáng đẹp mắt. Vì sao khi sản xuất pháo hoa người ta thường sử dụng các nguyên liệu ở dạng bột?

Đáp ánarrow-down-icon

Khi sản xuất pháo hoa người ta thường sử dụng các nguyên liệu ở dạng bột để tăng diện tích tiếp xúc giữa các chất phản ứng, giúp phản ứng diễn ra nhanh hơn.