Bài 10: Base

- Base là hợp chất mà phân tử có một nguyên tử kim loại liên kết với một hay nhiều nhóm hydroxide (\(\mathrm{OH}^{-}\)). Khi tan trong nước, phân tử base sẽ tạo ra ion \(\mathrm{OH}^{-}\).

- Tính chất hoá học của base:

+ Dung dịch base làm đổi màu quỳ tím thành màu xanh và làm dung dịch phenolphthalein không màu thành màu hồng.

+ Base tác dụng với một số acid tạo thành muối và nước.

- Dựa vào tính tan trong nước base được chia làm 2 loại:

+ Base tan tốt trong nước được gọi là kiềm.

+ Base không tan trong nước.

Thành phần phân tử của base có nhóm (\(\mathrm{OH}^{-}\)).

Số nhóm OH bằng hoá trị của kim loại trong phân tử base.

Base tan được gọi là kiềm.

Công thức chung: \(\mathrm{M(OH)_n}\).

Màu sắc của các base không tan là đặc trưng cho kim loại (M).

- Base tan trong nước: NaOH; KOH.

- Base không tan trong nước: \(\mathrm{Fe(OH)_3}\); \(\mathrm{Fe(OH)_2}\).

Thí nghiệm 1: Quỳ tím chuyển sang màu xanh.

Thí nghiệm 2: Dung dịch phenolphthalein chuyển sang màu hồng.

Sự đổi màu chất chỉ thị là do ion \(\mathrm{OH}^{-}\) gây nên.

Bằng cách sử dụng giấy quỳ tím hoặc dung dịch phenolphthalein ta có thể nhận biết dung dịch có tính base.

Hiện tượng: Trước phản ứng dung dịch có màu hồng;

Sau phản ứng dung dịch không màu.

Giải thích:

+ Trước phản ứng dung dịch có màu hồng do NaOH có môi trường base làm hồng phenolphthalein.

+ Sau phản ứng thu được muối NaCl có môi trường trung tính không làm đổi màu phenolphthalein.

Hiện tượng: Trước phản ứng dung dịch có màu hồng; sau phản ứng dung dịch không màu.

Phương trình hoá học:

2KOH + \(\mathrm{H_2SO_4}\) →\(\mathrm{K_2SO_4}\) + 2\(\mathrm{H_2O}\)

Với nước thải công nghiệp nói trên người ta dùng dung dịch kiềm để xử lí. Dung dịch kiềm hay được sử dụng là nước vôi trong (\(\mathrm{Ca(OH)_2}\)).