74
Tại sao số lượng các chất hữu cơ lớn hơn rất nhiều các chất vô cơ?
Ứng với một công thức phân tử hợp chất hữu cơ có thể có các đồng phân cấu tạo về mạch carbon, nhóm chức, vị trí nhóm chức.
Ví dụ: Ứng với công thức phân tử \(C_5H_{12}\)có 3 đồng phân, ứng với công thức phân tử \(C_{10}H_{22}\) có 75 đồng phân.
Hiện tượng này đã làm cho số lượng các hợp chất hữu cơ tăng lên rất nhiều so với các hợp chất vô cơ.
75
Viết công thức cấu tạo các hợp chất hữu cơ có cùng công thức phân tử sau:
a) \(\mathrm{C}_3 \mathrm{H}_8 \mathrm{O}\);
b) \(\mathrm{C}_4 \mathrm{H}_8\)
a) Công thức cấu tạo các hợp chất hữu cơ có công thức \(\mathrm{C}_3 \mathrm{H}_8 \mathrm{O}\) :
\(\begin{aligned}& \mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_2-\mathrm{OH} ; \\& \mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}(\mathrm{OH})-\mathrm{CH}_3 \\& \mathrm{CH}_3-\mathrm{O}-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_3 \text {; }\end{aligned}\)
b) Công thức cấu tạo các hợp chất hữu cơ có công thức phân tử \(C_4H_8\):
\(CH_2 = CH – CH_2 – CH_3;\)
\(CH_3 – CH = CH – CH_3;\)
75
Hãy cho biết có loại mạch carbon nào trong công thức cấu tạo của các chất sau đây
a) Mạch hở không phân nhánh;
b) Mạch hở phân nhánh;
c) Mạch vòng, có nhánh.
77
Viết công thức cấu tạo dạng thu gọn có thể có của các hợp chất hữu cơ ứng với công thức phân tử \(\mathrm{C}_4 \mathrm{H}_{10} \mathrm{O}\).
Công thức cấu tạo dạng thu gọn có thể có của \(\mathrm{C}_4 \mathrm{H}_{10} \mathrm{O}\) :
\(\begin{aligned}& \mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_2-\mathrm{OH} \\& \mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}(\mathrm{OH})-\mathrm{CH}_3 \\& \mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}\left(\mathrm{CH}_3\right)-\mathrm{CH}_2 \mathrm{OH} \\& \mathrm{CH}_3-\mathrm{C}(\mathrm{OH})\left(\mathrm{CH}_3\right)-\mathrm{CH}_3 \\& \mathrm{CH}_3-\mathrm{O}-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_3 \\& \mathrm{CH}_3-\mathrm{O}-\mathrm{CH}(\mathrm{CH})_2 \\& \mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}_2-\mathrm{O}-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_3 .\end{aligned}\)
78
Viết các công thức cấu tạo của hợp chất có công thức phân tử \(\mathrm{C}_5 \mathrm{H}_{12}\).
Các công thức cấu tạo của hợp chất có công thức phân tử \(\mathrm{C}_5 \mathrm{H}_{12}\) :
\(\begin{aligned}& \mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_3 \\& \mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}\left(\mathrm{CH}_3\right)-\mathrm{CH}_3\end{aligned}\)
78
Cặp chất nào sau đây là đồng phân của nhau?
A. \(\mathrm{C}_2 \mathrm{H}_5 \mathrm{OH}\) và \(\mathrm{CH}_3-\mathrm{O}-\mathrm{C}_2 \mathrm{H}_5\).
B. \(\mathrm{CH}_3-\mathrm{O}-\mathrm{CH}_3\) và \(\mathrm{CH}_3 \mathrm{CHO}\).
C. \(\mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_2-\mathrm{OH}\) và \(\mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}(\mathrm{OH})-\mathrm{CH}_3\).
D. \(\mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_3\) và \(\mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}=\mathrm{CH}_2\).
Đáp án đúng là: \(C\)
\(\mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_2-\mathrm{OH}\) và \(\mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}(\mathrm{OH})-\mathrm{CH}_3\) là đồng phân của nhau, do có cùng công thức phân tử \(\mathrm{C}_3 \mathrm{H}_8 \mathrm{O}\) nhưng có công thức cấu tạo khác nhau.
78
Tìm hiểu về đồng đẳng
Trong quá trình chế biến dầu mỏ, người ta thu được nhiều khí như \(\mathrm{C}_2 \mathrm{H}_4, \mathrm{C}_3 \mathrm{H}_6, \mathrm{C}_4 \mathrm{H}_8\), …
Trả lời câu hỏi:
1. So sánh thành phần phân tử và đặc điểm cấu tạo của ba hợp chất trên.
2. Theo em, tại sao các hợp chất trên đều có cùng tính chất hoá học đặc trưng là làm mất màu dung dịch bromine?
1. Ba hợp chất trên đều là hydrocarbon (phân tử chỉ chứa C và H); về cấu tạo cả ba hợp chất đều có chứa liên kết đôi.
2. Các hợp chất trên đều có cùng tính chất hoá học đặc trưng là làm mất màu dung dịch bromine do có cấu tạo tương tự nhau, đều chứa 1 liên kết đôi.
79
Viết công thức phân tử của các chất có từ 3 đến 5 nguyên tử carbon trong phân tử thuộc dãy đồng đẳng của acetylene \(\left(\mathrm{C}_2 \mathrm{H}_2\right)\).
\(\begin{aligned} & \mathrm{CH} \equiv \mathrm{C}-\mathrm{CH}_3 ; \\ & \mathrm{CH} \equiv \mathrm{C}-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_3 ; \\ & \mathrm{CH}_3-\mathrm{C} \equiv \mathrm{C}-\mathrm{CH}_3 ; \end{aligned}\)
\(\mathrm{CH} \equiv \mathrm{C}-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_3\)
\(\mathrm{CH}_3-\mathrm{C} \equiv \mathrm{C}-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_3 .\)
79
Trong các dãy chất sau đây, dãy nào gồm các chất là đồng đẳng của nhau?
A. \(\mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}_2-\mathrm{OH}\) và \(\mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_2-\mathrm{OH}\).
B. \(\mathrm{CH}_3-\mathrm{O}-\mathrm{CH}_3\) và \(\mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}_2-\mathrm{OH}\).
C. \(\mathrm{CH}_4, \mathrm{C}_2 \mathrm{H}_6\) và \(\mathrm{C}_4 \mathrm{H}_8\).
D. \(\mathrm{CH}_4\) và \(\mathrm{C}_3 \mathrm{H}_6\).
Đáp án đúng là: \(A\)
\(\mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}_2-\mathrm{OH}\) và \(\mathrm{CH}_3-\mathrm{CH}_2-\mathrm{CH}_2-\mathrm{OH}\) có cấu tạo tương tự nhau, thành phần phân tử hơn kém nhau 1 nhóm - \(\mathrm{CH}_2\) nên là đồng đẳng của nhau.
