Bài 6: Xu hướng biến đổi một số tính chất của nguyên tử các nguyên tố trong một chu kì và trong một nhóm

- Trong một chu kì, khi đi từ trái sang phải:

   + Bán kính nguyên tử giảm dần, độ âm điện tăng dần.

   + Tính kim loại giảm dần và tính phi kim tăng dần.

   + Số electron hóa trị của nguyên tử các nguyên tố nhóm A tăng lần lượt từ 1 đến 8

- Trong một nhóm A, khi đi từ trên xuống dưới:

   + Bán kính nguyên tử tăng dần, độ âm điện giảm dần

   + Tính kim loại tăng dần và tính phi kim giảm dần.

   + Số lớp electron của nguyên tử các nguyên tố tăng dần

Trong bảng 6.1, nguyên tố:

   + Li nằm ở nhóm IA => Li có 1 electron lớp ngoài cùng.

   + Al nằm ở nhóm IIIA => Al có 3 electron lớp ngoài cùng.

   + Ar nằm ở nhóm VIIIA => Ar có 8 electron lớp ngoài cùng.

   + Ca nằm ở nhóm IIA => Ca có 2 electron lớp ngoài cùng.

   + Si nằm ở nhóm IVA => Si có 4 electron lớp ngoài cùng.

   + Se nằm ở nhóm VIA => Se có 6 electron lớp ngoài cùng.

   + Br nằm ở nhóm VIIA => Br có 7 electron lớp ngoài cùng.

Z = 8 => Nguyên tố nằm ở ô số 8, chu kì 2, nhóm VIA => Có 6 electron hóa trị.

Z = 11 => Nguyên tố nằm ở ô số 11, chu kì 3, nhóm IA => Có 1 electron hóa trị.

Z = 17 => Nguyên tố nằm ở ô số 17, chu kì 3, nhóm VIIA => Có 7 electron hóa trị.

Z = 20 => Nguyên tố nằm ở ô số 20, chu kì 4, nhóm IIA => Có 2 electron hóa trị.

a) Lithium và potassium nằm cùng một nhóm IA trong bảng tuần hoàn.

=> Bán kính nguyên tử của lithium nhỏ hơn bán kính nguyên tử của potassium.

b) Calcium và selenium nằm cùng một chu kì 4 trong bảng tuần hoàn.

=> Bán kính nguyên tử của calcium lớn hơn bán kính nguyên tử của selenium.

- Ca (Z =20), Mg (Z = 12), P (Z = 15) và S (Z = 16) cùng nằm ở chu kì 2

- Trong một chu kì, khi số electron lớp ngoài cùng tăng, điện tích hạt nhân tăng thì lực hút giữa hạt nhân với các electron lớp ngoài cùng tăng nên độ âm điện tăng.

a) Mg (Z = 12 ), Al (Z = 13)  và Si (Z = 14)  cùng nằm ở chu kì 3 => bán kính nguyên tử tăng dần theo thứ tự: Si, Al, Mg.

b) Mg (Z = 12 ), Al (Z = 13)  và Si (Z = 14)  cùng nằm ở chu kì 3 => độ âm điện của các nguyên tố theo thứ tự giảm dần: Si, Al, Mg.

So sánh tính kim loại của sodium và magnesium

1. Phương trình hóa học

\(2Na + 2H2O -> 2NaOH + H_2\)

2. Ở điều kiện thường:

- Sodium phản ứng mãnh liệt với nước, tạo dung dịch màu hồng và tỏa nhiệt.

- Magnesium không phản ứng với nước.

So sánh tính phi kim của chlorine và iodine

- Hiện tượng: Dung dịch không màu chuyển thành màu nâu của Iodine

=> Cl đẩy được I ra khỏi dung dịch KI => Tính phi kim của iodine yếu hơn chlorine

- Trong một nhóm, tính kim loại tăng theo chiều tăng của điện tích hạt nhân.

- Các nguyên tố Ba, Mg, Ca và Sr đều nằm ở nhóm IIA => Các nguyên tố được sắp xếp theo thứ tự giảm dần tính kim loại Ba, Sr, Ca, Mg.

- Nguyên tố O và F nằm cùng một chu kì 2 => tính phi kim theo thứ tự tăng dần O, F

- Nguyên tố O và Se nằm cùng một nhóm => tính phi kim theo thứ tự tăng dần Se, O

- Nguyên tố F và Cl nằm cùng một nhóm => tính phi kim theo thứ tự tăng dần Cl, F

=> Nguyên tố có tính phi kim mạnh nhất trong các nguyên tố O,F, Cl, Se là F