Bài 1: Giới thiệu chung về trồng trọt

- Hình ảnh trên mô tả các sản phẩm của nghề trồng trọt:

- Các loại lương thực, thực phẩm khác như: nước ép ổi, chè, cà phê, rau cải bắp, …

- Các vai trò của trồng trọt tương ứng với các hình

- Những triển vọng phát triển của trồng trọt là:

   + Với lợi thế điều kiện tự nhiên đa dạng, Việt Nam có nhiều triển vọng phát triển các vùng chuyên canh tập trung cho các loại cây trồng chủ lực như: lúa, cây công nghiệp lâu năm, cây ăn quả, cây rau, hoa phục vụ nhu cầu ngày càng tăng của thị trường trong nước và xuất khẩu.

   + Việc áp dụng các phương thức, công nghệ trồng trọt tiên tiến ( nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp an toàn, …) giúp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm.

   + Người nông dân Việt Nam sáng tạo, ham học hỏi sẽ chủ động cập nhật kiến thức, công nghệ mới trong trồng trọt để góp phần nâng cao vị thế của sản xuất nông nghiệp Việt Nam.

Địa phương em có những lợi thế để phát triển trồng trọt là:

- Truyền thống trồng cây nông nghiệp từ lâu.

- Địa phương quan tâm, hỗ trợ chính sách phát triển nông nghiệp cho người dân.

- Nhiều con em địa phương tham gia học tập về nông nghiệp quay trở lại quê hương làm ăn kinh tế.

- Khí hậu 4 mùa thuận lợi cho trồng cây hoa màu.

- Theo mục đích sử dụng, cây trồng được chia thành 4 nhóm chính: 

   + Cây lương thực,

   + Cây thực phẩm

   + Cây công nghiệp

   + Cây ăn quả

- Theo thời gian sinh trưởng, cây trồng được chia thành 2 nhóm chính:

   + Cây hàng năm

   + Cây lâu năm

- Theo mục đích sử dụng, cây trồng được chia thành 4 nhóm chính:

   + Cây lương thực: cây lúa (Hình 1.3.a), cây ngô (Hình 1.3.c)

   + Cây thực phẩm: cây đậu tương (Hình 1.3.e)

   + Cây công nghiệp: cây chè (Hình 1.3.b), cây cà phê (Hình 1.3.d)

   + Cây ăn quả: cây xoài (Hình 1.3.g)

- Theo thời gian sinh trưởng, cây trồng được chia thành 2 nhóm:

   + Cây hàng năm: cây lúa (Hình 1.3.a), cây ngô (Hình 1.3.c), cây đậu tương (Hình 1.3.e)

   + Cây lâu năm: cây chè (Hình 1.3.b), cây cà phê (Hình 1.3.d), cây xoài (Hình 1.3.g)

Một số loại cây trồng mà học sinh có thể kể tên như: cây khoai, cây sắn, cây su hào, cây rau muống, cây bí ngô, …

- Theo mục đích sử dụng:

   + Cây lương thực: cây khoai, sắn, cây lúa mì, …

   + Cây thực phẩm: cây su hào, cây rau muống, cây bí ngô…

   + Cây công nghiệp: cây mía, cây dứa, cây hồ tiêu, …

   + Cây ăn quả: cây cam, cây ổi, cây bưởi, …

- Theo thời gian sinh trưởng:

   + Cây hàng năm: cây bí, cây rau muống, cây khoai lang, …

   + Cây lâu năm: cây đa, cây bàng, cây phượng, …

Có hai phương thức trồng trọt phổ biến ở Việt Nam:

- Trồng ngoài trời: tất cả các công việc gieo trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh đến thu hoạch đều được thực hiện ngoài trời (điều kiện tự nhiên)

- Trồng trong nhà có mái che: là phương thức trồng trọt được thực hiện trong nhà kính, nhà lưới, nhà màn (nhà có mái che) cho phép kiểm soát được các yếu tố khí hậu, đất đai và sâu bệnh; thường áp dụng ở những vùng nắng nóng, khô hạn, băng giá, … hoặc áp dụng cho cây trồng có giá trị kinh tế cao.

- Quan sát Hình 1.4 và đọc lại mục 3 để trả lời:

1. Trồng ngoài trời có thể gặp phải những vấn đề về thời tiết khí hậu, sâu bệnh: 

+ Hình a: Ngoài trời có tuyết rơi, lạnh giá

+ Hình c: Cây trồng bị khô hạn do thiếu nước tưới

+ Hình e: Cây trồng bị sâu bệnh phá hại

2. Trồng trong nhà có mái che khắc phục những vấn đề về thời tiết, khí hậu và sâu bệnh: 

+ Hình b: Ngoài trời có tuyết rơi, lạnh giá nhưng bên trong mái che nhiệt độ luôn ấm áp giúp cây trồng phát triển tốt

+ Hình c: Có giàn tưới nước tự động giúp cây trồng luôn đủ độ ẩm

+ Hình e: Trồng trong nhà có mái che sẽ kiểm soát, ngăn chặn được sâu bệnh phá hại

3. Từ phần phân tích ở trên HS sẽ hoàn thiện được bảng 1.1

- Các đặc điểm cơ bản của trồng trọt công nghệ cao:

   + Phát triển các phương thức sản xuất tiên tiến: thủy canh, khí canh, nông nghiệp chính xác, nông nghiệp thông minh, …

   + Ứng dụng công nghệ cao (cảm biến, robot, máy bay không người lái, vật liệu nano, công nghệ sinh học, trí tuệ nhân tạo, kết nối vạn vật, …)

   + Sản xuất theo hướng công nghiệp hóa, tập trung tạo ra khối lượng sản phẩm lớn

   + Người quản lí, người sản xuất có kiến thức, trình độ chuyên môn giỏi

1. Các hình là trồng trọt công nghệ cao là: 

Hình 1.5.a: Trồng dưa trong nhà có mái che,

Hình 1.5.c: Sử dụng giàn tưới nước tự động

Hình 1.5.d: Điều khiển máy gặt lúa từ xa bằng điện tử thông minh

Hình 1.5.e: Bọc lưới tự động, chính xác cho quả cà chua

Vì các Hình trên đều ứng dụng các phương thức sản xuất tiên tiến, ứng dụng công nghệ cao, sản xuất theo hướng công nghiệp hóa, người quản lí và người sản xuất có kiến thức, trình độ chuyên môn giỏi.

Các hình b, g là trồng trọt theo phương thức sức người là chủ yếu.

2. Các công nghệ cao được áp dụng là: trồng trọt trong nhà có mái che, hệ thống tưới nước tự động, nông nghiệp thông minh, nông nghiệp chính xác

Áp dụng những công nghệ cao ở địa phương như tưới nước tự động, trồng trọt trong nhà có mái che, sử dụng các loại máy móc, …

Một số ngành nghề trong trồng trọt là:

   + Nghề chọn tạo giống cây trồng: Người làm nghề này thực hiện cải tiến và phát triển các giống cây trồng mới năng suất cao, chất lượng tốt.

   + Nghề trồng trọt: Người làm nghề này tham gia sản xuất và quản lí các cây trồng khác nhau như: lúa, rau, cam, vải cà phê, … ở nông hộ hoặc trang trại. Người làm nghề này có nhiều kinh nghiệm và kiến thức đa dạng từ đất đai, khí hậu, trồng trọt, kiểm soát sâu bệnh hại, thu hoạch đến kinh doanh.

   + Nghề bảo vệ thực vật: Người làm nghề này đưa ra những dự báo về sâu bệnh và các biện pháp phòng trừ hiệu quả, an toàn giúp bảo vệ mùa màng và môi trường sinh thái

   + Nghề khuyến nông: người làm nghề này đưa ra những hướng dẫn kĩ thuật giúp cho người sản xuất tăng năng suất, chất lượng cây trồng và hiệu quả kinh tế.

Em thích nhất nghề trồng trọt. Vì em có thể tham gia trực tiếp vào việc sản xuất cũng như quản lí các cây trồng khác nhau. Từ đó sẽ có kinh nghiệm và giúp đỡ được nhiều người ở địa phương.