Bài 13: Nhân giống cây trồng

Mục đích của nhân giống cây trồng là:

- Duy trì và củng cố độ thuần chủng, sức sống, tính trạng đặc trưng, điển hình của giống cây.

- Tạo ra đủ lượng hạt giống cung cấp cho sản xuất đại trà.

- Phổ biến nhanh giống tốt vào sản xuất.

Các phương pháp nhân giống cây trồng là:

- Nhân giống hữu tính

- Nhân giống vô tính: giâm cành, chiết cành, ghép, nhân giống cây trồng bằng nuôi cấy mô tế bào.

Mỗi phương pháp có cách thực hiện khác nhau.

* Các cấp giống cây trồng:

- Giống tác giả:

- Giống siêu nguyên chủng:

- Giống nguyên chủng:

- Giống xác nhận:

* Theo em, cây trồng ở gia đình và địa phương em thuộc cấp giống xác nhận.

Các bước nhân giống bằng hạt của một số loại cây trồng:

- Bước 1: Nhân hạt giống tác giả

- Bước 2: Sản xuất hạt giống siêu nguyên chủng

- Bước 3: Sản xuất hạt giống nguyên chủng

- Bước 4: Sản xuất hạt giống xác nhận

- Bước 1: Chọn vật liệu nuôi cấy mô (chuối)

- Bước 2: Khử trùng mẫu chuối

- Bước 3: Tạo chồi trong môi trường thích hợp

- Bước 4: Ra rễ và tạo cây hoàn chỉnh

- Bước 5: Đưa cây ra vườn ươm

Các bước nhân giống một số loại cây trồng bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào gồm 5 bước:

- Bước 1: Chọn vật liệu nuôi cấy mô. Chọn vật liệu là các bộ phận còn non như đỉnh, chồi, lá non, …. Chọn vật liệu ưu tú, khỏe mạnh, không bị nhiễm bệnh.

- Bước 2: Khử trùng mẫu. Vật liệu nuôi cấy được xử lí làm sạch bụi bằng nước, sau đó khử trùng bằng chất tẩy rửa để loại bỏ các nguồn bệnh. Cuối cùng, mẫu được làm sạch bằng nước cất vô trùng trước khi được cấy vào môi trường tạo chồi.

- Bước 3: Tạo chồi trong môi trường thích hợp. Mẫu được cấy vào môi trường dinh dưỡng thích hợp để tạo chồi, bổ sung các chất kích thích sinh trưởng phù hợp với từng loại cây.

- Bước 4: Ra rễ và tạo cây hoàn chỉnh. Khi chồi đạt tiêu chuẩn về kích thước, chồi được cấy chuyển sang môi trường ra rễ, tạo cây hoàn chỉnh. 

- Bước 5: Đưa cây ra vườn ươm. Cây hoàn chỉnh được cấy chuyển sang bầu chứa giá thể phù hợp và đưa cây ra vườn ươm.

Phân biệt phương pháp nhân giống hữu tính và phương pháp nhân giống vô tính ở cây trồng:

Nhân giống hữu tính: - Là phương pháp nhân giống bằng hạt.

Nhân giống vô tính: Là phương pháp mà cây con được hình thành từ một bộ phận cơ quan sinh dưỡng của cây mẹ.

* Tóm tắc các bước nhân giống cây trồng bằng phương pháp nuôi cấy mô tế bào:

- Bước 1: Chọn vật liệu nuôi cấy mô (chuối)

- Bước 2: Khử trùng mẫu chuối

- Bước 3: Tạo chồi trong môi trường thích hợp

- Bước 4: Ra rễ và tạo cây hoàn chỉnh

- Bước 5: Đưa cây ra vườn ươm

* Những điểm nổi bật của phương pháp nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào:

- Ưu điểm:

+ Nhân nhanh số lượng

+ Không phụ thuộc mùa vụ

+ Đồng nhất về di truyền và sạch bệnh

+ Hệ số nhân giống cao

- Nhược điểm:

+ Tốn kinh phí

+ Tốn công sức

+ Trình độ kĩ thuật cao