Bài 39: Sinh sản vô tính ở sinh vật

Sinh sản là quá trình tạo ra những cá thể mới, đảm bảo sự phát triển liên tục của loài.

Sinh sản có 2 hình thức: sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính.

Sinh sản sinh dưỡng gồm các hình thức sinh sản bằng rễ, thân, lá.

Ứng dụng của sinh sản vô tính ở thực vật như giâm cành, chiết cành, ghép cây, nuôi cấy tế bào và mô giúp nhân nhanh các giống cây trồng, đem lại hiệu quả kinh tế cao.

Sinh sản vô tính ở động vật gồm phân đôi, nảy chồi, phân mảnh và trinh sản (trinh sinh).

Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái, cơ thể con sinh ra từ một phần của cơ thể mẹ. Sinh sản sinh dưỡng gồm các hình thức sinh sản bằng rễ, thân, lá. Sinh sản vô tính ở động vật gồm nảy chồi, phân mảnh và trinh sản.

Sinh sản vô tính có vai trò quan trọng trong sản xuất và đời sống. Ứng dụng sinh sản vô tính trong giâm cành, chiết cành, ghép cây, nuôi cấy tế bào và mô giúp nhân nhanh các giống cây trồng, đem lại hiệu quả kinh tế cao.

Chiết cành là phương pháp làm cho cành ra rễ ngay trên cây, rồi cắt đoạn cành mang rễ đó đem trồng thành cây mới (Hình 39.8).

Chiết cành thường được tiến hành để nhân giống các loài cây ăn quả lâu năm như hồng xiêm, cam,… Chiết cành và giâm cành giúp rút ngắn thời gian sinh trưởng của cây con, nhanh cho thu hoạch

Ghép cây là phương pháp dùng bộ phận sinh dưỡng của một cây như mắt, chồi hoặc cành rồi gắn vào cây khác (gốc ghép) cho tiếp tục phát triển thành cây mang cành của cây khác nhau (cùng loài hoặc khác loài) (Hình 39.9).

Phương pháp này có thể kết hợp được những ưu điểm của cành/mắt ghép và gốc ghép theo mong muốn của con người. Có thể sử dụng phương pháp ghép để ghép các cây khác nhau nhưng cùng loài như mít với mít, bơ với bơ, xoài với xoài hoặc đối với các cây cùng giống như cam với bưởi, chanh với bưởi, hoa quỳnh với thanh long,…

Một số phương pháp nhân giống vô tính ở thực vật có thể áp dụng: giâm cành, chiết cành, ghép cây, nuôi cấy tế bào và mô thực vật,…

Sinh sản vô tính ở thực vật bằng cơ quan sinh dưỡng (sinh sản sinh dưỡng). Sinh sản sinh dưỡng gồm các hình thức sinh sản bằng rễ, thân, lá.

Cỏ là loài sinh sản sinh dưỡng bằng rễ, thân vì vậy để diệt cỏ ta phải diệt tận gốc rễ.

Ví vậy ta có câu tục ngữ: "Diệt cỏ phải diệt tận gốc."