Bài 12: Nhiên liệu và an ninh năng lượng

Bài tập 12.1

Thế nào là nhiên liệu?

A. Nhiên liệu là một số chất hoặc hỗn hợp chất được dùng làm nguyên liệu đầu vào cho các quá trình sản xuất hoặc chế tạo.

B. Nhiên liệu là những chất được oxi hoá để cung cấp năng lượng cho hoạt động của cơ thể sống.

C. Nhiên liệu là những vật liệu dùng trong quá trình xây dựng.

D. Nhiên liệu là những chất cháy được dùng để cung cấp năng lượng dạng nhiệt hoặc ánh sáng nhằm phục vụ mục đích sử dụng của con người.

Đáp ánarrow-down-icon

Nhiên liệu khi cháy để tỏa nhiệt và ánh sáng

=>  Đáp án D

Bài tập 12.2

Nhiên liệu nào sau đây không phải nhiên liệu hóa thạch?

A. Than đá.

B. Dầu mỏ.

C. Khí tự nhiên.

D. Ethanol.

Gợi ýarrow-down-icon

Nhiên liệu hóa thạch là các loại nhiên liệu chứa hàm lượng carbon và hydrocarbon lớn. Chúng được tạo thành bởi quá trình phân hủy kị khí của các sinh vật chết bị chôn vùi cách đây hàng trăm triệu năm.

Đáp ánarrow-down-icon

Ethanol không phải là nhiên liệu được chôn vùi cách đây hàng trăm triệu năm.

=>  Đáp án D

Bài tập 12.3

Để củi dễ cháy khi đun nấu, người ta không dùng biện pháp nào sau đây?

A. Phơi củi cho thật khô.

B. Cung cấp đầy đủ oxygen cho quá trình cháy.

C. Xếp củi chồng lên nhau, càng sít nhau càng tốt.

D. Chẻ nhỏ củi.

Gợi ýarrow-down-icon

- Cung cấp đủ oxygen cho quá trình cháy

- Tăng diện tích tiếp xúc giữa không khí và nhiên liệu

- Điều chỉnh nhiên liệu để duy trì sự cháy ở mức cần thiết nhằm cung cấp lượng nhiệt vừa đủ với nhu cầu sử dụng

Đáp ánarrow-down-icon

A: Củi khô sẽ dễ cháy hơn

B: Oxygen giúp duy trì sự cháy

C: Xếp chồng lên nhau làm hạn chế sự tiếp xúc với oxygen

D: Chẻ củi nhỏ giúp tăng diện tích tiếp xúc với oxygen

=>  Đáp án C

Bài tập 12.4

Để sử dụng gas tiết kiệm, hiệu quả người ta sử dụng biện pháp nào sau đây?

A. Tùy nhiệt độ cần thiết để điều chỉnh lượng gas.

B. Tốt nhất nên để gas ở mức độ lớn nhất.

C. Tốt nhất nên để gas ở mức độ nhỏ nhất.

D. Ngăn không cho khí gas tiếp xúc với carbon dioxide.

Gợi ýarrow-down-icon

Điều chỉnh nhiên liệu để duy trì sự cháy ở mức cần thiết nhằm cung cấp lượng nhiệt vừa đủ với nhu cầu sử dụng

Đáp ánarrow-down-icon

Điều chỉnh nhiên liệu để duy trì sự cháy ở mức cần thiết

=>  Đáp án A

Bài tập 12.5

Bạn Linh lấy 2 chiếc đèn trong phòng thí nghiệm rồi cho dầu hoả vào đèn 1, cồn ethanol vào đèn 2. Dùng bật gas thắp cả 2 đèn lên rồi lấy hai tấm kính trắng che phía trên ngọn lửa của 2 đèn. Kết quả bạn thấy tấm kính trên ngọn lửa đèn dầu bị đen (có muội than), còn tấm trên ngọn lửa đèn cồn thì không bị đen.

a) Tại sao phòng thí nghiệm chỉ sử dụng đèn cồn mà không sử dụng đèn dầu hoả?

b) Tại sao tấm kính che trên ngọn đèn dầu bị đen còn tấm che trên ngọn đèn cồn không bị đen?

c) Tại sao khi thắp đèn dầu mà ta vặn bấc càng lên cao thì trên chụp đèn càng nhanh đen?

Gợi ýarrow-down-icon

a) Từ thí nghiệm có thể thấy dùng đèn dầu làm đen giấy => dùng trong phòng thí nghiệm bị đen ống nghiệm

b) Do dầu sinh ra muội than

c) Vặn bấc cao => Oxygen càng thiếu => Sinh ra nhiều muội than

Đáp ánarrow-down-icon

a) Trong phòng thí nghiệm sử dụng đèn cồn sẽ không có muội than, không làm đen ống nghiệm nên dễ quan sát hiện tượng thí nghiệm. Nếu sử dụng đèn dầu sẽ sinh ra muội than, làm đen ống nghiệm dẫn đến khó quan sát hiện tượng thí nghiệm.

b) Do thiếu oxygen nên dầu cháy không hoàn toàn (cần nhiều oxygen hơn ethanol) sinh ra muội than (carbon). Còn ethanol cháy hết, không có muội than.

c) Khi vặn bấc càng cao thì dầu lên theo bấc càng nhiều, oxygen càng thiếu nên muội than sinh ra càng nhiều, chụp đèn sẽ nhanh đen hơn.

Bài tập 12.6

Tại sao khi gió thổi mạnh vào đống lửa to thì nó càng cháy mạnh còn thổi vào ngọn nến thì nó tắt ngay?

Gợi ýarrow-down-icon

- Thổi mạnh vào đống lửa to giúp cung cấp oxygen mà nhiệt độ cháy hạ không đáng kể

- Thổi mạnh vào ngọn nến thì dễ dàng bị hạ nhiệt độ cháy

Đáp ánarrow-down-icon

Khi thổi vào đống lửa to, gió cung cấp thêm nhiều oxygen nên đống lửa sẽ cháy mạnh hơn. Còn khi gió thổi mạnh vào ngọn nến, nó làm nhiệt độ ngọn nến hạ đột ngột xuống dưới nhiệt độ cháy nên ngọn nến sẽ tắt.

Bài tập 12.7

Gas là một chất rất dễ cháy, khi gas trộn lẫn với oxygen trong không khí nó sẽ trở thành một hỗn hợp dễ nổ. Hỗn hợp này sẽ bốc cháy và nổ rất mạnh khi có tia lửa điện hoặc đánh lửa từ bật gas, bếp gas.

a) Chúng ta nên làm gì sau khi sử dụng bếp gas để đảm bảo an toàn?

b) Tại sao nên để bình gas ở nơi thoáng khí?

c) Trong trường hợp đang nấu ăn mà vòi dẫn gas bị hở và gas phun ra, cháy mạnh thì ta nên làm thế nào?

d) Khi đi học về, mở cửa nhà ra mà ngửi thầy mùi gas thì em nên làm gì?

Gợi ýarrow-down-icon

a) Khóa van

b) Làm loãng khí gas

c) Tránh xa ngọn lửa và khóa van, nếu lửa quá to thì dùng chăn ướt

d) Làm loãng khí gas, khóa van, không tạo nguồn lửa

Đáp ánarrow-down-icon

a) Sau khi sử dụng bếp gas thì nên khóa van an toàn để tránh trường hợp gas bị rò ra ngoài có thể gây cháy nổ.

b) Để bình gas nơi thoáng khí để khi lỡ có rò gas thì khí cũng bay ra xa, làm loãng lượng gas trong không gian nhà bếp và tránh được nguy cơ cháy nổ.

c) Khi vòi dẫn gas bị hở và cháy, cần bình tĩnh tránh xa ngọn lửa, sau đó vặn khóa van an toàn bình gas lại. Trong trường hợp ngọn lửa lớn, không tiếp xúc được với khoá gas thì dùng chăn ướt tấp kín (ngăn sự tiếp xúc của khí gas với không khí) để dập tắt ngọn lửa rồi khoá van an toàn bình gas.

d) Đi học về mà ngửi thấy mùi gas thì nên hành động như sau:

 - Mở hết cửa để khí gas bay ra ngoài.

 - Khoá van an toàn ở bình gas.

 - Tuyệt đối không bật công tắc điện, không đánh lửa.

 - Báo cho người lớn để kiểm tra và sửa chữa trước khi sử dụng lại.

Bài tập 12.8

Ghi đúng (Đ), sai (S) vào các câu sau:

Nội dungĐ/S
Cả nhiên liệu rắn và nhiên liệu khí đều có thể tái sử dụng 
Nhiên liệu rắn khi cháy sinh ra nhiều chất độc hại với môi trường hơn nhiên liệu khí 
Nhiên liệu rắn và nhiên liệu khí đều cháy được và tỏa nhiều nhiệt 
Nhiên liệu rắn dễ cháy hơn nhiên liệu khí 
Gợi ýarrow-down-icon

- Nhiên liệu khí không thể tái sử dụng

- Nhiên liệu khí dễ cháy hơn nhiên liệu rắn

- Các nhiên liệu đều cháy và tỏa nhiệt

Đáp ánarrow-down-icon
Nội dungĐ/S
Cả nhiên liệu rắn và nhiên liệu khí đều có thể tái sử dụngS
Nhiên liệu rắn khi cháy sinh ra nhiều chất độc hại với môi trường hơn nhiên liệu khíĐ
Nhiên liệu rắn và nhiên liệu khí đều cháy được và tỏa nhiều nhiệtĐ
Nhiên liệu rắn dễ cháy hơn nhiên liệu khíS

Bài tập 12.9

Ở nhiều vùng nông thôn, người ta xây dựng hầm biogas để thu gom chất thải động vật. Chất thải được thu gom vào hầm sẽ phân hủy, theo thời gian tạo ra biogas. Biogas chủ yếu là khí methane, ngoài ra còn một lượng nhỏ các khí như ammonia, hydrogen sulfide, sulfur dioxide, ... Biogas tạo ra sẽ được thu lại và dẫn lên để làm nhiên liệu khí phục vụ cho đun nấu hoặc chạy máy phát điện.

a) Theo em, việc xây hầm thu chất thải sản xuất biogas đem lại những lợi ích gì?

b) Nếu sử dụng trực tiếp biogas thường sẽ có mùi hôi của các khí như ammonia, hydrogen sulfide, ... Em hãy tìm hiểu thông tin trên internet để đề xuất biện pháp giảm thiểu mùi hôi đó.

Gợi ýarrow-down-icon

a) Dựa vào đều bài: thu gom chất thải động vật, nhiên liệu khí phục vụ cho đun nấu hoặc chạy máy phát điện

b)

Đáp ánarrow-down-icon

a) Việc thu gom chất thải tạo khí biogas có nhiều tác dụng:

 - Làm sạch môi trường, hạn chế gây ô nhiễm môi trường.

 - Tiêu diệt mầm bệnh gây hại. Nếu chất thải động vật thải trực tiếp ra môi trường sẽ phát tán nhiều mầm bệnh.

 - Thu được biogas làm nhiên liệu phục vụ cuộc sống (đun nấu, chạy máy phát điện), tiết kiệm tiền mua nhiên liệu

b) Để hạn chế mùi hôi cần loại bỏ một số khí có mùi hôi trong thành phần của biogas. Muốn vậy, ta có thể dẫn khí E2 qua thùng chứa than hoạt tính để khử mùi trước khi đưa vào sử dụng. Cũng có thể làm theo quy trình minh họa sản xuất và thu biogas sạch.